do-díuschi
Cite this: eDIL s.v. do-díuschi or dil.ie/17496Forms:
todíuscaid, todúscaid, todúiscid, toduscaid, todúisc, notódhuscedh, todúscab-sa, dodúsechad, ronthodiusca, dundiusgada, todhúiscios, doroidíusaig, dorodiusgad, dorodíuscad, dandersaig, todiuscud
(*to-di-uss-sech-, cf.
Pedersen Vgl. Gr. ii 620
). Later as simple
vb. todíuscaid, todúscaid, todúiscid. Cf. do-fíuschi.
(a)
awakens, brings back to life. Indic. pres. (Mid. Ir.)
toduscaid
. . . sind a bás isin esergi,
PH 6584
. Ipv. todúisc (
todusaich,
Lec. 617a40
)
in mac a chlérig ┐ rotfia a lóg,
SG 385.10
. Indic.
impf.
notódhuscedh marba nóslánaigedh dulla,
Moling 76
.
donduisced in fecht aile he would revive them once more,
Ériu i 114 § 2
. Fut.
atbéla . . . fo thrí ┐ todúscab-sa fo
thrí,
PH 1151
.
todúiscfet-sa in lucht ro-marbait uathi,
2497
.
todúiscfe marbu o brethir,
2270
.
is e tóduiscfes corp Adaim,
3813
. Condit.
in ceol sain . . . dodúsechad marba a húir,
RC
vii 298.146
. Subj. pres.
ronthodiusca,
Thes. ii 351.17
(gl.
donfosca,
Hy. vi 5
).
mina todiusca marbu,
Anecd. ii 17.8
.
dena gardi do Choimded co ruthodiusci a báss,
Lat. Lives 13.1
.
Impf.
dundiusgada ón gl. ex mortuis, as though thou hadst
awakened us,
Ml. 102c3
.
docuas uadha ar ceann Molaisi ar co
todhúiscedh na heocha a bás,
SG 25.37
. Pret. and perf.
todhúiscios R. iat ar madain,
67.24
.
isse in sen dedersaich
(dodersaig, v.l.) P. ierna guin,
Anecd. iv p. xii 1
.
is andsin
doroithiusaig P. Fot,
Trip. 216.5
=
doroidíusaig,
Trip.² 2552
.
rí rothodiusaig a huaigh Lazair,
SR 7673
.
dorodiusaig in
marb boi isind adnacol,
Lat. Lives 32.15
.
rothódúisc Senán
inn gobaind a bróind na biasta,
Fél. lxii 19
.
ro-indarb demna
┐ ro-todusig marbu,
PH 2297
. With depon. ending:
ro-thóduscastar hil-marbu ele lais a bás,
3747
. pass.
amal
dorodiusgad Crist,
Wb. 21b6
.
dorothodiuscud in macc tre
urnaigthi P.,
Trip. 198.20
=
dorodíuscad,
Trip.² 2333
.
co
rotóduscad a bás he,
Lat. Lives 111.9
. Intrans. with DO:
to-dúsig do Ultaib dochum in chatha,
TBC-LL¹ 5780
. Cf.
5825
.
todíuscais Sencha d'Ultaib dochum in catha,
5827
. Cf.
5782
.
(b) Fig.
arouses, provokes, brings into being; (in hunting)
starts: (of light, frequently consumed food) is lugai dodúsci
ind daonacht fri míaccobar quam a mmór den gantuari it
excites human nature less to evil desires,
Mon. Tall. 152.21
.
toddiusgat guth n-intiu (the vowels) `awaken voice into them'
(i.e. into the consonants),
Sg. 7a10
.
ní todúscaither tola ó bar
corpaib tria choemna,
Alex. 982
(=
ní todiuscar,
BB 499a41
).
todiusgadar ind anim do dénum maith,
Wb. 5c18
.
in corp . . .
dodíusgibther side tri nert inna deacte,
9d3
. Perf.
dandersaig
dia dia mbrith huam chadraig God stirred them up . . .,
Ml.
66c14
. (of David and Absolom)
dorodíusaig Día a mac | na
agid fri frituttacht,
SR 6893
. asé sin dodhuisigh mo chumha
that awakened my grief,
Ériu v 198.619
.
mairg rothodiusc
a forglaim,
Cog. 162.19
.
mad galar todiuscai ha nuall,
Ériu
vii 170.5
. in uair doduiscti fiadh no bethadhach eili ag in
fein when a deer was started,
CF 61
.
Vn. todiuscud.