prep (O. Ir. arrad)
I In phr. i f.¤
(i n-a.), with gen.
(a)
beside, in the company of, along with; close to (a place):
in tan ṁbís inna arrad (gl. quando cum illo est)
BCr. 33b16
.
corru anat inna arrad,
Ml. 42a4
.
tuc Duaid fersu ... i n-a.
inna fersae ...,
40c17
.
unnse Conall C. am fh.¤ sund,
TBFr.
§ 28
Y (= huinse C. C. sund, LL).
fosfuair is tulaig ... i
f.¤ Meda,
Ériu iv 158.4
.
do foethus-sa dano it a.,
ZCP viii
318.6
(=
it ḟ.¤
,
Rawl. 142b49
). i bhfarradh Dé = apud Deum
TSh. 5863
. ochtar a fforradh in rígh (of a hunting-party),
Duan. F. i 39.29
. is íad so do bhi a bfarradh Muntrós
d'arm an rí `along with Montrose'
Rel. Celt. ii 192.32
.
do shuigheadar a gcomhairle a bfharrag an rígh,
PCT 407
.
istaig it ḟ.¤
,
IT i 71.20
(
YBL 110a36
, where the ḟ is a later
addition;
it arrad,
LL 260a22
). isind loch hi f.¤ na cathrach
LU 9086
(
FB 83
).
is and dorala oenach do denam hi
uarrad Domnaig S.,
LB 238ab1
(
Trip. 394.15
).
ata im
farrudh tibra,
Anecd. i 64 § 121
.
Abs.
present:
senoir do bith hi f.¤
,
Mon. Tall. § 62
. cf.
dus imbad lor caocai do gabail ma thecmaised forcetal
indarrad `if there chanced to be instruction along with them'
Mon. Tall. § 16
(=
maille risan ccáoca san,
Rule of Tallaght § 65
.
Is inda. d
s. with art., or bad spelling of i n-a. ?).
Freq. of being
in the service of; of living together with;
cohabiting: nicon beosa it f.¤ ... sech cach ríg do ríghaib É.
(a poet to a king),
Ériu viii 156.5
.
cia bet caillecha at
fh.¤
,
Ériu ii 228.11
.
bidsí ben bias im ḟ.¤ -sa,
IT i 71.6
(
LL
260a10
).
asbert ní bíad ina f.¤ acht ben nad fessed nech ...
riam,
LU 10721
.
condotuc [sc. in n-ingin] laiss co mbói
ina farrud
,
RC xiv 242.5
. ar ai beth it f.¤-sa `notwithstanding
that I am your wife'
Laws v 274.21
Comm. With vb. implying motion:
dobretha Sadb ... hi f.¤ Conaill,
LU 8838
(
FB
63
).
don tí rachas a bfarradh mná a comharsan,
Proverbs
vi 29
.
Of owning bees: forsin fer batair bech (.i. forsan fear aga
rabadar beich ina arrud `in his possession'),
Laws iv 178z
(180.1)
.
(b)
beside, compared with
(with gen. or clause): is cluchi ...
lemsa cach comlond ... darónus i f.¤ chomlaind ... Ḟir d.
TBC-LL¹ 4161
.
is ar nemní ... is tomáite duitsiu cech olc
dorónsat ... i farradh na méla ... doratsat fort ... don
chursa,
TTr.² 284
. míle bliadhna gusaniugh, is hé a ṡamhail
an lá ané | a farradh do ré iar ndul in comparison with
your time after death (i.e. eternity)
ZCP vii 301 § 12
.
as
ionann liom ┐ do bheinn i bParrtus beith mar so, a bfarradh
mar bhím 'na féccmais,
BNnÉ 66 § 101
.
gidh mor ... do
dhochair bhías romhad nach bíadh sgáth ... ort rempaibh
a bḟarradh a bḟuighe tú ... anocht,
RC xxix 124 § 29
.
II Without prep.
(a)
beside, along with: amal nandéni
mascul dindí as `auxilium' ce beith `genitor' á arrad
Sg. 125a6
.
(b)
in relation to, compared with:
amal rogabh
fuil a. feola,
Auraic. 1822
. amhail roghabh rithim arradh
Mettuir, as amhlaidh atáid na báird ... arradh na ffiledh
(glossed `i ffarradh' in each clause),
Ériu xiii 42.5
(cited
O'Dav. 47
;
1219
).