n
ā, f.
IGT Decl. § 39
,
Verbs § 117
.
(a)
deceit, treachery,
guile, stratagem:
a dolo .i. ōn c[h]eilg,
Corm. Y 470
.
main .i.
cealg,
O'Dav. 1242
.
immerthai ceilg,
LU 5871
.
co tartaitis
ceilc immon slóg,
5929
.
cengait celga úargossa,
6177
.
tria
indle ┐ chelga C.,
LMU 11
(
IT i 73
).
for imad do ch.¤ ┐ t'elathan,
PH 8247
.
nirbo `cealg gan conach' in c.¤ sin,
CCath. 3091
.
?
a cascrad is celgg calma,
LL 3259
. cealg imman múr ag
M. M. had wrought treachery against the wall,
Celtica ii 179
§ 84
. íar ttarraing ceilcce da combrathair fair after being
betrayed,
AFM vi 2018.1
. do-chuadur a celga a ndimhainius
orra their stratagems came to nought,
Smaointe B. Chr. 2848
.
In favourable sense: i gceilg `coaxingly',
Aithd. D. 68.4
slat
shaighdidh cháigh tre chealgaibh `charms' (of Mary),
85.10
.
Attrib. g
s.: do denam sída célci fris dia tarrachtain false
peace,
LU 6147
.
logud mo ṡel ceilgi a clī,
ACL iii 237 § 29
`my treacherous life',
Aithd. D. 62.29
. ?
nir cradh cealga,
Celtica ii 158 § 12
(: dirga: emended to cealgdha); cf. gan
chradh celge `deceptive wealth',
Magauran 2559
; perh.
wheedled gift, gift unwillingly given, cf.
IGT Decl. ex. 210
cited s. celgaid.
coinne celci,
Ann. Conn. 1236.3
.
As vn.
gan aon ag ceilg dá chéile,
Dán Dé xxv 33
.
(b) In concrete sense
ambush, trap
:
i ceilg,
CRR 29
.
roeirigh in c.¤ ina ndocum `the ambuscade sprang to attack
them',
ZCP vi 36.4
.
celcc do indell for ciond na n-allmuireach,
AFM vi 1976.26
.
ina celgaib comnaidhe,
Caithr. Thoirdh. 79.6
.
(c)
sting of an insect:
ainmhidhe loites ellach in mhachaire
ó cheilg atá i n-inad erbaill lais,
ZCP i 114
. mo chealg bháis
chruaidh ghuirt `o bitter piercing sting of death to me',
O'Rah. xvi 40
. See colg.
Compds. With nouns: tria chealg-chomhadhaibh treach-
erous conditions,
Hugh Roe² 314.13
.
ag cealgghoin,
TSh.
2338
.
an cholann 'na c(h)ealg-námhaid . . . aige,
7530
.
ar an
gcealg-rún macántachta bréige,
8957
. With adjj.: tren-chor
. . . cealg-baeglaide `mighty dangerous twist',
MR 258.25
.
na cuindigh-sin / orm-sa in comaid celg-duaibhsigh,
306.23
.
charad . . . gcealgrúnach,
TSh. 5414
.