v (
air-cess-,
Pedersen Vgl. Gr. ii 486
) Indic. pres. 3 s. ar-cessi,
-airchissi gl. sed miserentis est Dei,
Wb. 4c19
,
20
. Ipv. 2 s.
airchis gl. propitiare [uel prospice] mihi,
Ml. 44b7
. Subj.
pres. 3 s. ar-cessea -airchissa gl. ne forte nec tibi parcat,
Wb.
5b35
. -erchissea gl. quod nisi miseratio diuina decoxerit,
Ml.
46c15
.
ar-don-roigse . . . .i. arroairchise,
Thes. ii 303.4
(Hy. i). Subj. impf. 3 s. conna erchissed don bocht gl.
pro pudore occurrentes intuere non audeant,
Ml. 61a5
. Pret.
and perf. 3 s.
arceiss,
LU 11007
. air arrocheis side di
bochtai chaich gl. sed necessitates eius sensu compassionis
introspicit subaudias sicut Ezechias,
Ml. 61a9
. 1 pl.
ara
roichsisem,
Blathm. 476
. 3 pl.
ar roichsisiot,
513
. Later
as simple vb. airchisid.
Vn. airchissecht.
(a)
pities, has compassion on
(with DI): arcessi do neoch
bes meldach less `He pities whomsoever He pleases',
Wb.
4c19
. curaerchisse dia dim gl. et miserto deo,
Gild. Lor. 143
gl. 265
.
airchisis Conchobar do deór Chathbaid,
CRR 3
.
curro archisi Dia dia anmain ┐ Patraic,
Ann. Conn. 1402.5
.
oirchis dínn,
PH 2203
. Exceptionally with DO:
ro-airchis daib,
1009
.
arceiss M. ... dond éicsíniu
,
LU 11007
. With direct object:
ar ro chis na dubacha,
Blathm. 852
.
nach duine . . . arta-ceisi guth ┐ gním ┐
bréithir,
BDD² 883
. is techta / ar do cese (leg. ardacesse,
ed.) noscara `it is fitting that thou compassionate and love
them',
Ériu i 202 § 28a
. abbair fri Feradach arusceissi that
he pity them,
ZCP xi 83 § 27
.
airchised cách a bráthair,
Ériu iii 102 § 27a
.
ro airchisea Dia sind,
YBL 154b37
. a
Theamhair, a telbuidhe ardat chesi mo chuire my company
pities thee(?),
AFM i 480.17
. nímoirchis máthair ná mac.
BS 43
.
is e fhoires ┐ airchises (oirisises v.l.) cach gabad
coilled,
TTebe 2662
.
ros airchis Niall Ó D. im gach ní
ba tesbaidh forra,
AFM vi 2210.4
. With FOR:
rolúath bic
narchessi forro,
TBC-LL¹ 5112
(bic arcesi v.l., St.).
iarsin
rosairchis (airchisis uirre v.l.) úa Cuind,
Metr. Dinds. i
22.117
=
archisis uirre ua Cuinn,
Keat. ii 5249
.
(b) (if same word, see Ped. loc. cit. and note that vn. does
not occur in this sense)
complains:
arceissi side fria F. galar
. . . do ueth fuirri,
IT i 145.11
.
arceissi scís a lám diud laí,
Trip.² 771
`he complains',
Trip. 73
. airchister . . . / fri
senōir let it (i.e. this grievance) be stated,
ZCP xiii 30 § 25
.
arceisi de a guin,
TBC-I¹ 2763
, cf. airchiside a ghuin .i.
éccáoinidh sé a ghuin, O'Cl.