o (see
GOI 448
) vn. of con-icc. Also
cumacc (ibid.
354
), and later co-.
cumoc,
YBL 180a21
(=
c.¤
,
RC vi 175.54
). d.
pl.
cumgaib,
UR 36.11
. cumhag, cumhang m.,
IGT Decl. § 17 (71.19)
.
Verbs § 53
.
Power, ability, strength
:
cumhang .i. neart no cumhachta,
O'Cl.
iarsinchumung bess lib,
Wb. 16c19
. asririusa moch.¤
darfar cenn gl. superimpendar ipse pro animabus uestris,
18a14
.
ba hénirt ar c.¤
,
Fél. Ep. 9
.
nísmbói . . . do chumacc
a mmbo do imain,
Vita Br. 24
.
bidh fann a c.¤
,
ZCP viii
110.11
. co ructha a eich hi cumugg la C. were taken in
charge,
Trip.² 1665
. sáerthar lat in domnach cech c.¤ rotbé
dó `with all your might',
Ériu ii 204.12
.
dollotar do imbert a
cumaiṅg frisin slōg,
TBC-I¹ 2195
.
dobérmais ar cumaṅg ica
thessarggain,
LL 36680
.
budh calma a c.¤ san / bud caol
a[r] cumaing-ne,
ZCP viii 207. 13
-
14
. a chumhang gidh
cia do-bheir / do-gheibh Dia ar ubhall nó ar uibh whoever
gives what he can,
DDána 42.36
=
IGT Verbs ex. 466
. ic
techt i ngábudh dar cend cumaing in a superhuman effort
(?),
TTr.² 1367
=
ZCP xxx 69.1367
. ni ragar neach tara c.¤
`no one is fined beyond his power',
Laws v 466.23
. ?
issedh
mesraigus breithem a cumach (sic) do gill do cach,
iv 36.21
Comm.
nad inarban iar fis, focumac `having power to do so',
iii 8.z
.i. fo c.¤ iar mbeth a fesa aice,
10.8 Comm.
ní ba
sindadh nó aoradh fogniset, acht(?) gut prut fo comung,
H 3.18, 755.1
. don ch.¤ conicc `to the extent of his power',
Ériu iii 106.1
. co cumunc cecha mnā chena `with whatever
every other woman is able to give',
Cáin Ad. 23
.
Attrib. g
s.
fer comaic móir,
LU 7578
(BDD).
co clú
chumaiṅg Delga osin dind,
LL 16748
.
ba cemmend cumaiṅg,
LL 746
=
comaind,
BB 28b40
. With follg. obj. gen.:
gan c.¤ treabhtha,
BNnÉ 294.16
. L. . . . ina cc.¤ catha `in
battle array',
Cog. 214.w
. ni linne acumacc `we have no power
over her',
RC iii 346.8
. cumhang molta mhóir `the power to
praise',
Dán Dé xxix 27
.
In various constructions with copula and subst. vb.: ma
beid hibar cumung gl. si potest fieri quod ex uobis est,
Wb.
5d32
. ni fuil i c.¤ . . . do duine it is not in man's power,
Laud 610, 12b
cited Plummer MS. notes =
i comand,
PH 97
.
cona baoi ina cc.¤ soadh for cúlaibh,
Hugh Roe² 156.3
.
ni
bái c.¤ la M. dó,
BNnÉ 294.17
. atá dhá cheird ar mo chumhang I am master of two trades,
Bard. P. 17.31
. nímbái c.¤
cena I . . . was unable,
Imr. Brain ii 291.1
.
dober índi iscumung do / bó,
IT iii 18.20
. ro thionóil sidhe ina mbaoí ina
cumhang `all the forces under his command',
AFM vi 1876.1
.
níta cumacc do cháingním `it is not able to do well',
Wb. 4a6
.
nim thā cumac día aisnéis,
LU 9234
.
níp thá cumac dó,
1471
(MU).
ní bái a c.¤ dó,
BNnÉ 10.16
. ?
nir chumhang air
.i. nir bhó chumhachtach é,
O'Cl.
?
is trúag mo chumaṅg
-sa rib,
TFerbe 607
.
ní fil c.¤ i n-a n-anmannaib ocaind,
PH 2055
. ? Predic. g
s.
in mheit as cumhuing leo do freasdul,
Marco P. 36
. ní chumuing la Caracorum bar congbail `it is
not possible for C. to contain you',
28
. ós tú an rí as cumhaing
dá clódh `able to control her',
Aithd. D. 81.10
. ? Hence adv.:
in t-í dogéna cech maith co cumaing,
PH 8089
.
Gramm.
function, force
: innandobriathar asanairberar
cumaṅg ainmmde `a nominal force',
Sg. 39a26
. cumaṅg
nominis ┐ uerbi
`power',
148b5
. caite deochair eter a c.¤ ┐ a
nert? A c.¤ . . . Intan gabaid guth a n-ænur (of letters),
Auraic. 965
-
6
.
lanchumang i fedaibh, ┐ c.¤ a forfedaibh,
┐ egumang a muitibh,
1209
.
dobeir c.¤ fedha forin son,
436
.
c.¤ i forfedaib,
5456
.