n
ā, f. g
s. and n
p. —áile,
—ála,
IGT Decl. § 42
,
§ 149
.
m., g
s. —ál, —áil, n
p. —áil,
-ála,
§ 35
. g
s.
theannála,
Desid.
1187
.
tennáil,
Ériu v 76.24
. Explained by native glossators
as compd. of 1 teine and 4 dál:
.i. tene dhál .i. dál tened.
co tenid .i. cusin inad in fhadaigther in t.¤
,
Corm. 43
. teanndal .i. teine dhál .i. dáil no triall go teinidh, O'Cl.
(a)
fire, flame, blaze: dos-ratsat fo thendáil tened (of the
sack of a city),
TTr. 572
. tussu thair fo thendáil `
a-blaze
,'
Metr. Dinds. iii 96.14
.
do bhiadh Tailte 'na teannáil,
TD
2.54
.
teannál an adhnaidh,
Studies 1921, 420 § 17
.
dob
fiu a tendal ar teacht geimridh | fá glas reóid nách raibe
sriobh,
ZCP ii 340.33
.
teannál fuile Dé is diombuan,
A. Ó Dálaigh xxv 5.
a ghrua cheartbhláth is teannáil don
ghrís 'na gar,
Dánta Gr. 74.35
.
ro-mhéad a dteasa ┐ a
dteandála,
ITS i 160.24
.
teannáil nó teine dhiadh an toirn
teinntidhe sin,
TSh. 6700
.
teannáil na toile,
1857
.
(b)
bonfire, beacon-fire:
tendal ar cnuc co ngrinne,
Atlantis
i 371 n.
conid hí sin cett.¤ robaid dorigned ... conid din
tendáil út lentar t.¤ samna o sin co sudiu,
LU 7042
.
gabais
... a Tulaigh na Teannala .i. ona teannalaib doronad furre
adubradh Tulach na Teannala fria,
Anecd. ii 77.8
.
lasfaidh
talamh mar theannáil,
DDána 29.22
.
do níad teinnte ┐
tendála in imfoccus a long,
AFM v 1322.9
.
(c) Fig. of persons:
tennal .i. maith, ut est anbretha
Thaidg thennal Ulad,
O'Dav. 1540.
da threittell ┐ dá thennáil
(i.e. Castor and Pollux),
TTr. 295
.
ropsam t.¤ ar bith búan,
ZCP x 30.10
.
tendal Éirenn ar shoas,
TFrag. 62.7
.
Fithir
fuair tochmarc i Temraig | tennail tigi Rosa Rúaid,
SG
361.29
.
Compd.: ar dtochta a dteannáilgheimhridh when winter
has come with its fires,
DDána 89.23
.