o, ā (clith). Later also cluthar, clothar,
cluthair.
adj
I
sheltering, protective
:
ro scucsat iarsin i nglend
┐ i fidbaid clicair,
BB 496a39
.
cuan cluthar, comdaingen,
ZCP vi 294.23
.
fidh cluthur caointortach,
Grail 3695
.
lucht
na mbrat gclúmhach gcluthar,
Hackett lvi 49
. suadhach
shámhghlan shármhaith shearccluthair (epithet of a woman),
xii 11
. an treabh chumhthach . . . / cluthair a grádh liom
go luan `will by me be warmly loved',
Ó Bruad. ii 130 xviii
.
?
roir dom . . . .x. mbruit cuinsce c.¤
,
Ériu ii 4.17
(cheville?).
Adv.
protectively, closely(?): bīaid relec d'arc[h]anglib / im
c[h]lūain co clothur (clothaib, MS.),
BColm. 30.22
(: atlochur).
dfhagháil cumainn go cluthar ó dhaoinibh,
Hackett
xxxix 188
.
clothar .i. toghaidhe no toghtha,
O'Cl.
II As subst. o, m.
(a)
shelter, covert, fastness
:
mor fer ro
boí com iarraid / eter chlitar is diamair,
LU 3938
(
SCC 44
)
(`both roof and hidden place', SC2 n.).
gáir na Gairbe, c.¤ fid,
SG 366.3
(
LL 297b50
). gēsid ōs caille c.¤
above the fastness
of the wood,
IT iii 67 § 2
.
i clithor .i. i mbuaile,
O'Curry 1464
(
H 3.18, 651
).
c.¤ mbaiscaill .i. buaili,
Auraic. 5551
. c.¤
boiscell kenning for quert apple-tree in Bríatharogam
,
Auraic. 5552
(cf.
clithc[h]ar boscill .i. eilit nó geilt,
Anecd.
iii 43.16
). fidbuid . . . / re haltrom én [n-]ilgothach / ria c.¤
dia cleith `hiding it with its shelter',
Ériu i 39 § 3
.
ō
c[h]luthraib crīc[h] ┐ ō f[h]osgaduib iath,
ML² 666
.
do-rataid
a long ar feisted a cluthur an cuain,
Grail 3298
.
as cluchar
a coillte,
BCC 282.17
.
In n. loc.
ro láiset a nernail búair ┐ braite seoco fodess i
C.¤ Bó Ulad,
TBC-I¹ 1774
.
hi C.¤ Fidbaidi hi Commur Cetharsliged,
LU 8510
(
FB 36
). pl.
Clothrén i maigh Chliach atá.
is úadh Cluithri Chlíach,
Cóir Anm. 195
.
in tan bátar hi
Cluichrib,
LU 5403
(TBC) =
cluithrib,
TBC-I¹ 926
.
(b) Fig.
(i)
protection, shelter
:
is ruca don righ olc do
dhenumh . . . is ina chlit[h]ur imteit cach,
O'Curry 478
(H.
3.18, 249).
fer gonur fia sochuide, cia tuilledh for slogh fiadh
ndéntur, no as a clithor a ndéntur,
O'D. 545
(
H 3.17, 435
).
(ii) Of a prince, protector, refuge:
clet[h]ar sēt .i. rī[g]-sēt, ar
is ainm do rīg isin Dūil Feda Māir c.¤
,
Corm. Y 209
.
is e in
t-ard-ḟlaith hUa Ainmirech c.¤ dana craeb coibneasa ro
raidsiumar romaind,
MR 98.x
.
ata triath os cionn Ruarcach
/ . . . / isse cleathar is cuibhdhe,
H 3.18, 766.22
. ?
c.¤ .i.
urachill, ut Udhacht Morainn: ar clitharsidhe (? sīdhe) sgeó
thuatha,
Ériu xiii 67 § 69
; cf.
ZCP xi 97 § 60
.
In phr. c.¤ sét appar. the `sét' of highest value, a milch-cow,
an in-calf cow or a ploughing ox. `sheltering sét' or `insurance
sét' Plummer MS. notes (comparing gell tóirithnech).
clithar
sēt.
Alii dicunt do mbad ainm do boin inlāig .i. arindī doceil
a llōeg n-inde [quod non est uerum, sed uerius] Clet[h]ar
sēt .i. rī[g]-sēt,
Corm. Y 209
.
clithear set, slaindte forgu
na nuile .i. cleithe ar set .i. loilgech,
Laws iv 28.4
, and
16
Comm.
c.¤ sed .i. laulgach no daum timchella aratar no buo
inlaoge,
O'Curry 852
(
H 3.18, 386b
). Also sét clithair (attrib.
g
s.):
ro saig set clithair enech bo-airech coruicce cumal
n-uinge no boin nu-da-craid,
Laws v 392.1
.
set clithair gill
ainech boairech inna muin,
390.z
.
.i. clethe or na sed, gellas
tinchaib (= do inchaib) in boairech mailli ris imuig .i.
in lulgach,
392.14 Comm.
Compds. With noun. a cliotharchuan D. sheltered harbour,
Hugh Roe² 6.11
. do clithardiamaire (sic leg.)
an inuid,
Acall. 2332
v.l. (do dhiamhair, text).
With adj.
cuan cobhsaidh. cluthardaingen,
ZCP vi 28.y
.
in cheirt combrec clithar-diabultae (sic leg.) bui uime,
Anecd. iv xiv 27
(`? folded as a covering', Plummer MS.
notes). tresna coilltib clithirdiamraib `with their secret
shelters',
TTebe 312
. tug corn . . . a clithardíamuir a édaig
`hidden shelter',
Fianaig. 58.17
.
rotheichset fo clithárdiamraibh in tíri,
CCath. 1249
. fo chailltib clithardlúithe `close-sheltering',
Fianaig. 52.11
. mo chroinn . . . cliothardhlúithe,
Buile Ṡ.
82.x
.
imdatuigethar celt clithargarb finna,
LU 7732
(BDD).
cuan cluthar-mīn Celga,
ML² 721
.
a da sgiath corcra
clithir mora,
ZCP x 306.23
.