n
ā, f. See O'Rahilly,
Ériu xiii 159
f. In sense (a) ceard
(ón duine), m. g
s.
cearda,
IGT Decl. § 95
. In sense (b) cerd
(ón cheird) f. g
s.
ceirde,
§ 39
; ceird f. g
s. ceirde,
cearda,
§ 43
. Cf. also g
s.
na cearda
,
Laws v 104.19 Comm.
in cearda
,
106.1 Comm.
.
iii 192.8 Comm.
in cherda
,
IT iii 60 § 120
(na
cerda
, v.l.). Also cerda(e): n
s.
cearda,
Corp. Gen. 219.37
(cerd, v.l.).
cerdda,
Cymmr. xiv 130.9
.
in cerdai
,
ZCP iii
222.10
(cerd, v.l.). d
s.
cerda,
Laws v 114.18
.
do cherdu
,
LL
25486
(: dú). ?
d'órcheardai,
Leb. Cert.² 2187
. Cf. n
pl.
cerdada,
Bodl. Dinds. 3
.
(a)
craftsman, artisan (most freq. of a gold- and silver-smith):
cert qui idula aere faciebat
gl. Alaxander (aerrarius),
Wb. 30d21
. inna cerdae `of the potter',
Ml. 18a12
.
roth cruind
forsa ndenat na cerda in lestrai,
b4
.
in sét arggait nád
chombaig / in ch.¤
,
Thes. ii 346.4
(
Hy. v 77
). lasin cerddai
(ceirdai, v.l.) gl.
lasin ceird,
33
(79 Comm.).
aided con na
cerda inso la Coin Culaind,
LU 4971
.
Cauland cerdd,
4975
(TBC).
ó Choin cherda Conchobair (i.e. Cú Chulaind),
3573
(
SCC 29
).
do Choin na Cerdda,
LL 20187
.
cerdda ┐ círmaire,
LU 2217
.
cuislennach, c.¤, gobha,
Ériu xiii 23.2
.
cerda
. . . ┐ aes caca dana olcena,
Laws v 90.20
(
cerda .i. imrid
in t-or,
25 Comm.
).
is diles in tor ┐ in tairget ┐ in tuma a
cerdcha in goband ┐ noco diles i cerdcha in cerda, uair
aithne indeithbir hé i cerdcha in gobann, ┐ nocon edh a
cerdcha in cerda,
iii 192.6
,
8 Comm.
c.¤
gl. figulus,
Ir. Gl.
508
.
D. . . . gaba . . . ┐ ceard ┐ scribnid togaide . . . is he . . .
daroine .ccc. clog ┐ .ccc. bacall ┐ .ccc. soscelai, Fél. cxxxi.x.
mac na cerdda cosin céir,
LL 18785
.
I. ainm na cerda ro
berb in n-ór,
2024
.
cathbarr B. . . . c.¤ Ó. . . . dorigne,
Airne F. 97
.
dugnith dno C. c.¤ na semonn,
RC xii 94 § 122
. do-ratsat in argat-sin for tír cherda potter's field,
PH 3241
.
mac cerdai nó fir fogní nách aicdi éicin di ór nó argad,
FDG² 867
. leag a hoirthior na hInnia, / . . . / niamhthar
le ceard gcineolta that is polished by a native craftsman,
Aithd. D. 16.47
.
céard copair,
2 Timothy iv 14
.
ceard na críadh,
Romans ix 21
.
do chérd an óir,
Mac Aingil 1139
. Fig. P. is
ceard don chlúi-sin `P. who is the artificer of that fame',
O'R. Poems 298
. lé cérduibh an chlaoinchreidimh (sc. the
founders of Protestantism),
Mac Aingil 4170
.
C.¤ na cruinne (na ndúl, etc.)
God
:
c.¤ na cruinne,
BNnÉ
196 § 22
.
mo chobhair ar Cheird na ndúl!,
Dánta Gr. 65.19
.
ceard na n-uile,
DDána 27a.16
.
Applied to poets:
in c.¤ mac ūi Dulsaine,
Corm. Y 1059
(p. 93.25; cf. 92.y).
ni c.¤ gan bunadus tothachta,
O'D.
2208
(Nero A vii, 144a). Cf.
c.¤ cen tothacht .i. cin foghluim
ndligi[d],
O'Dav. 1568
.
In n. pr. m.
Robartach mac Mic na Cerda,
CS 164.20
.
C.¤ m. Cerdda Bice,
Corp. Gen. 219.27
.
(b)
handicraft, art, skill, accomplishment, feat; hence
occupation, office, way of life, practice, characteristic behaviour
:
mu menma céin im saincheirdd,
Thes. ii 293.15
. cōrus a
cherdæ (of a poet),
Corm. Y 276
.
tarchomlad cach óes dána
. . . cor tasfen cách a ch.¤ fíad Patraic,
LU 9773
. ar lín a ch.¤
he is so accomplished,
8316
(rhet.).
asa cheird cumachtaig (.i.
a cumachta a chleirchecta dognidsom sein,
740
(
ACC 42
).
indearbh cach i cceird aroile,
Ériu xiii 20.16
. imdhínsiomh
ceirte insult to one's art(?),
25.6
.
fornesa ceard neicse donessa
cerd niumuis,
56 § 32
(cf.
O'Dav. 861
). fristoing cerd cainti
`he renounces the satirist's art',
O'Dav. 872
.
869
. oca oileamhain hi cerdaibh clothamræ .i. āine, alaidhe ┐ erlabhra, etc.,
ZCP xiv 219.11
.
fó mo ch.¤ láechdachta,
LU 6169
(TBC).
ac óenmummib daronsat ceird gnimrada gaile ┐ gascid,
LL
10052
. aided Gríse co ceird chrúi `skilled in bloody arts',
Metr. Dinds. iii 134.19
.
ceird chrúi .i. ceird imdheargtha no
ceird bhásaighthe,
O'Cl.
iarn[a] trascrad trienar c.¤-ne `by
our craft',
RC xii 90 § 109
.
cach dan dognīat lāmhae is c.¤
dongairther,
O'Mulc. 222
. rob ingnadh le cāch a ceird `their
skill' (in music and dancing),
Ériu iv 174 § 9
.
mairg thréicios
cléirchecht ar cheird / do cherdaib in domnáin deirg,
SG
51.y
. lucht na ceirde cedna (sc. building),
Stair Erc. 1626
.
gion gur cheárrd mná an nídh sin,
Oss. iii 136.19
. seachnaidh
cionta ón cheird do-ní `avoids faults by her manner of life',
Magauran 1516
.
nach roibhi . . . aenc.¤ rob annsa les nā
fiadhach,
ZCP vi 53.x
.
cusin ceird n-inglain n-eillnighthi ro
herailedh forro .i. comrucc a lanamhnus fri aroile,
Grail
3059
. an ceard do-roighne Ruaidhrí what R. has done,
DDána 76.4
. ní ceard duit déanamh míoghaoil `it is not for
Thee to be false to Thy kin-duty',
Aithd. D. 71.31
. ceird
ríoghna `a queen's part',
A. Ó Dálaigh vii 6
. tús cerdi do Ch.
i.e. C. was entitled to receive a poet's first composition after
he had finished his schooling,
LB 238cb56
. Concr.: cathaīr
ingnathaig forsa raibi imarcaid sairsi ┐ c.¤ n-eladnach embellishment,
Grail 1663
. Freq. of magical practices:
no gniad
druidechta ┐ certa commain,
LU 9007
(
FB 75
, H). See commann
for cerddib
suíthe gentliucta,
LL 1051
.
ceird thosaigh .i. ceird dhraoidheachda,
O'Cl.
See toṡúgad.
Attrib. g
s. fear cerda, ma fithír, ní ba raith feilmic mana
biatha `a man of art, if a professor, cannot be surety for a
pupil, unless he has fed him',
Laws iv 236.15
.
fer certa fri
molad ┐ air,
i 18.7 Comm.
óes cherdd,
Críth G. 281
.
cléir
aesa ceirdd,
Trip.² 2382
(= praecones,
2385
;
dona druthaib,
2395
) =
cliar aesa dana,
Lat. Lives 55.12
.
don luchd céirde,
Acts xix 24
. lucht ceirde na cathrach tradesmen,
Fl. Earls
98.y
.
?
rop tānaisi triūin crepscuil / c.¤ promtha Petair apstail,
Corm. Y 325
.