n
ī, f. (lán + emon, Thurn.,
Stud. in E. Ir. Law p. 4
).
n
s.
ind l.¤
,
LU 5403
.
6060
.
O'Mulc. 132.
lanomain,
Fél.
Mar. 24.
Corm. Y 824.
a
s.
lanamnai,
LU 11017
(=
lánamni,
Imr. Brain 53.10
).
lánamnai,
LU
11021
(ibid.
Imr. Brain
53.14
). g
s. lánamna
(leg. -a[e]?),
Críth G. 411.
n
pl.
lanamnai,
Auraic. 1853.
lánamna[i,
Críth G. 334.
lanmhona,
BB 18b16
prob. for
lanomna. g
pl.
lánamnae,
Críth G. 384
.
lánamna[e],
399
.
d
pl.
lánómnaib,
LB 173a40
. Later with a
d
s. -ain, g
s. -amna.
IGT Decl. § 10
. Also lánamha (n-stem),
§ 9
.
(a) of persons
married couple
:
lanamuin .i. lan homo .i.
plenus homo duine comlán .i. fer ┐ ben no lanomuin .i. quasi
lenamuin ar ni fil etarscarad doib acht ar Día,
O'Dav.
1189a
=
O'D. 297
(
H 3.17, 233
).
lānomain .i. lān-somain ō
c[h]ach dīb dia chēlei, ar is lethsomain nechtar de sech araile,
Corm. Y 824
.
lotar . . . co Ailill ┐ co Meidb, ar rofetatar issí
lanamain ro ḟailsad,
IT i 77.1
. (Lg.).
mac lanamhna nemcholaidhe,
Ériu iii 154.31
.
di cach lanamain dligthig,
BCrólige 3
.
itir ín lanamhaín `between the married couple',
Laws iv 210.15
Comm
.
roḟaietur in l.¤ sin ar feis leaptha ┐ láimhdheraighthi,
Acall. 820
.
cóig lánamna déc gacha bairce,
CS 10.11
.
imdha
l.¤ san luing / ó áladhaib in ubaill,
IGT Decl. ex. 325
.
in úair
do loigh lánamha,
IGT Decl. ex. 312
.
a lepthaib na lánamhnaib,
321
. is amhlaid batur in lanamhain sin i coibligi
dlighthigh `cum uxore sua in legitimo matrimonio',
Lat. Lives 101.2
.
lánamhna is ógha is feadhbha,
DDána 29.35
.
fā maith sēn ┐ soladh na lānamna sin,
ML² 603
. mo
bruig, mo lánamuin wedded state,
ZCP xii 273.1
. Of lovers:
ansait ind l.¤ fo deóid (of Medb and Fergus),
LU 5403
.
co
comarnic ind lánamuin,
Fing. R. 371
.
is mellach lim ind l.¤
ucut,
LU 6060
(
TBC-I¹ 1587
). Of two saints:
án lanomain
lígach,
Fél. Mar. 24.
Cf.
is tre fír flathemon tra libarna
lána lanamna ban,
ZCP xi 89 § 14.
Legal: cáin lánamnae law of relationships between couples,
see
Stud. in E. Ir. Law i § 1
. The married couple is the
chief subject of Cáin Lánamnae, though other pairings are
also referred to:
cis lir lanamna do cuisin la Feine? . . . a ocht:
flaith fri aicillne, eclais fria manchu, athair fria ingin, . . . fer
fria bein,
§ 2.
Of numbers of persons attending men of
different ranks on circuit:
deich lánamna[i] a chórus for coí
ó challainn co hinit,
Críth G. 334.
(b) Other applications. Of animals: lanamain cach oenmil /
. . . sluag mór dolanamnaib (of pairs of animals in the Ark),
SR 2504
-
6
.
lanamain cacha fiadmil[a],
ZCP i 459.2
.
lanamain gach fiadha,
Acall. 7371.
Of body and soul:
ar clíne
crád an anma / nár líne na lánamhna,
IGT Decl. ex. 314
. Of
corresponding pieces of chess-set:
fidchell C. / . . . oenfer dia
fairinn namma / do-scicher (dos-crenand v.l.) secht lánamna,
RC xx 282.12
(i.e. one single piece was worth seven pairs
from any other set; `seven couples (of slaves)' Stokes) =
LU
1108
. díoth Gall
leis 'gan lánamhain / a lann 's a cheis chróirighin lance and
spear,
Aithd. D. 20.7
. In linguistic terminology, in the phr. lánamain deime the pairs of a neuter, i.e. two non-neuter nouns which are associated with a neuter noun:
it é sin na deme thepide ┐ na lánamna demi ┐ a ngeni-side 'these are the derived neuters and the pairs of a neuter and their derivations',
Auraic.² 49 § 3.14
.
suil ┐ fiacail lanamain in chind. srebann ┐cru lanamain ... in cridi,
Auraic. 1808
.
a lanamna demi,
Auraic. 5079 (trefhocul)
. See
Authorities and Adaptations 43-51
.