v (clann)
(a)
plants, sows
: clandaim gl. obsero,
Sg.
146b8
. clandaim gl. obseris,
Thes. ii 228.33
(
PCr. 60b3
).
rob clandad `ye have been planted' gl. radicati [estis],
Wb.
21d6
. amal bid claind no clantis air is sonairt atreba ní
clantar `as though they had planted a plant, for what is planted
dwells firmly',
Ml. 63b9
.
roclann Pátraic [aball] i nAchad
inna Elti,
Trip. 232.18
.
acht ni ro clanda a lam fadesin . . .
.i. acht in ni ro saidestar a lam bodein,
Laws v 500.13
.
ani
clannus a lam fein . . . itir ubla ┐ arbur,
502.13 Comm.
clandaid fedha isna muighib cor'bad caillte,
RC ix 16 § 4
.
dobiur lim cóer ndeirg co nusroclandus i llubgort,
Ériu
iv 134.4
.
(b) Of begetting of children:
clanais . . . Sarran Babona
co ro tuismeadh leó .u. meic,
Todd Nenn. 180.3
.
Adam.
Seth . . . / Eua Olla . . . / ro chlandsat claind,
LL 16457
.
(c) Of a weapon etc. plunges (in), thrusts (in): doticsa a
delg asa brut ┐ clandti inda gruaid `drives it into her cheek',
Mon. Tall. 150.27
.
co c.¤ . . . a gae . . . ind,
Rawl. 82a36
.
uair
ro clannustar an ccraoisigh . . . tria na sliasait,
Leb. Gab.(i)
226.15
.
nos-clanna in sciain ind,
Fing. R. 327
. gor clannsat
a n-airm . . . ina torc (
torc .i. craidhe,
ZCP v 494
),
ACL iii
311.6
(B. na f.).
co clandaind in cloidem-sa trit chride,
MR
42.13
. By extension of the wound itself: i comcisi[n] aisli
i clanntar crecht `in which the hurt is planted',
Bretha 30
.
Cf.
O'Dav. 90
.
(d) Very freq. of driving in, fixing stakes, houseposts,
setting up grave-stones, etc.:
co clandad leo in ime,
Laws
iv 140.z Comm.
corthe no chlantais in tan bad maidm
n-imairic. car[n]d im̅ fochertitís in tan bad n-orgain,
LU
7031
(
BDD 67
).
co ro clantar mo lia ┐ co ro hagthar m'oenach
ṅgubae,
Rawl. 130b28
. cepp i clandta do indeuin `a block
where thine anvil might be planted',
Mon. Tall. 134.7
.
clannais
liic and sin i talmain,
LL 22276
.
fail sund gabuil . . . / . . . /
giá lin ros cland i talmain,
TBC-LL¹ 730
. cor chland cleatha
and (as a sign of taking possession),
Ériu xvi 66.82
.
airm a
clannfai[de] a lecht,
Dinds. 6
.
roclandad . . . pupall Domnaill,
Ériu v 236.81
.
roclann C. an cétcleath i Clúain. Atbert C.
. . . ic sádhudh na clethi,
Lism. L. 4379
. Dia romc[h]lann i
cceirt gan chonn `thrust me in rags',
BS 40.12
. Hence,
buries:
i ṅAchud cháin clantair / Nathí,
Fél. Aug. 9
.
clanntair
.i. adnaicther,
O'Dav. 453
(citing prec.).
an té i dTráigh Lí
is clannta,
Ó Bruad. iii 204.13
. ? Cf. also: fer clandas
cuithigh i tír a chéili `that digs a pitfall',
O'Dav. 472
, but
perh. read claides. See 1 claidid.
(e) Hence also,
settles, establishes (oneself) (trans. and
intrans.):
is tre ḟīr flaitheman cech comarba cona chlí inna
caīnorba clannus,
ZCP xi 92 § 16
.
i flaith Chríst ro clandad /
ochtmoga cáin ciṅged,
Fél. Feb. 14
. Hūi Gabla Roīrenn . . .
co clantais co Āth Lethnocht so that they used to settle as far
as A.L.?
Corp. Gen. 34.28
.
gabais Cobthach cīaso chīan /
clandais slūago,
ZCP xi 108 § 4
(
LL 7357
).
caidhe a lín for
sét īar sain / dia rochlann i mBretanchaib?,
xiii 3 § 5
.
crich
for clandsad a chuiri,
BB 36b27
. ?
clandtar cirb' airligther
cath conceard tuindi im morthír toirtheach,
40a54
.
(f) Fig.
establishes, settles (of laws, institutions etc.);
implants: cid clannas aile? Noil ┐ iuail `what settles the stake?
An oath and prescription',
Laws iv 142.1 Comm.
mad senaigter
cise noail no clanna? `if it be denied, by what oath shall it
be settled?'
3 Comm.
clandad dliged,
Tec. Corm. § 2.11
.
ní
inna n-aicniud ro chlannad molad Dé,
Lib. Hymn. i 71 n.37
.
manab dib cumachta clanntar,
Leb. Gab.(i) 254.6
.
eneclann,
arindī clantar i n-inc[h]aib duine,
Corm. Y 531
. ?
for i ni
clanntar don oigh ina henech, in eneclann,
Laws i 228.29
Comm.
(`what is due to the virgin for her honor').
inī clannus
i n-inchaib dib so uili,
120.30 Comm.
(`which is levied for the
protection of . . . '). Plummer, MS. notes, suggests `arises,
proceeds from, accrues'.
do Ḟergal / clandad chomram,
LL
23438
(`who established glory',
Arch. Hib. ii 51 § 12
).