adj
o, ā
I
(a)
uneven, crooked, sloping; aslant, bending, stooped;
curving, curved
:
dosroraind . . . cona deilg. Sīa īarom rosīacht
a dealg ūaithe sair a bēlaib oldās dar a hais sīar. Is aire is
clōen ind less,
Corm. Y 502
.
clóen ind ráth dind leith adiu,
RC xiii 462 § 65
. in chuirn chláoin curved(?),
IGT Decl.
ex. 356
. a bheith claon nochar chás duid `its laying low
troubled thee not' (of a severed head),
PBocht 14.35
. ? Fig.
mo chiall ata claon,
Atlantis iv 180.31
.
(b) Freq. of hair waving (?) flowing (?):
folt claon,
DDána
96.33
.
ciabh dhaghcruinn n-a cuaichleirg claoin,
Magauran
1001
.
is camarsach claon . . . / a carn-ḟolt,
Keat. Poems
65
.
(c) Of eyes, squinting:
Finan Cam . . . .i. cloen a rosc,
Fél. 112.23
,
Gorm. Apr. 7n.
dā mac imleasan . . . ┐ sīat
clǣna,
TBC-I¹ 2612
.
gura bhris in suil claein,
MR 36.13
.
As epithet:
a trian ro charsat Conall Cloen batis cloín cot
acallaim,
LL 13522
(Thurn.,
ZCP viii 72 ff.
q.v., would
translate
hump-backed
).
Conghal Caoch, no Claon,
AFM an.
624
.
co tard beach . . . a neim for mo leth-rosc-sa, gura claen
mo ṡuil. Congal C. mo ainm ar sin,
MR 34.12
.
an Giolla
claon Ua Ciardha, tigherna Coirpri,
AFM ii 1092.11
.
(d) In moral sense, iniquitous, perverse, unjust, biassed:
cil .i. claon no cutruma,
O'Dav. 467
(? leg. écutrumma).
nate ni clóin gl. (numquid iniquitas apud Deum?) Absit,
Wb. 4c17
.
in miscuis clóin,
Ml. 46d10
.
inna mbritheman
cloin,
103b17
(brithem, MS.).
adbar inna combartae cloine,
71c6
. is gó flatha do-ber sína saíba for tūatha clóena.
ZCP
xi 82 § 25
. scítha láma indrosc (sic leg.?) cloína unjust
demands(?),
LU 10884
(TE rhet.).
ingena cloína Cain,
LL
17437
.
nírbat santa[ch] immun mbith / nō for ind nim (leg.
indiub) chlóen,
ACL iii 312 § 6
(indium, in nem, v.ll.).
gan beith fa chomadaib claena `unjust conditions',
MR 120.26
.
freasdal a gcor gclaon `crooked wiles',
Aithd. D. 52.3
. ainic
nach claon do chathaoir `lest your poet's chair be partial',
Content. v 186
.
(e) c.¤ fri (chum, do)
prone to, inclined to: atá ar gcolann
claon ré déanamh an uilc = prona est ad malum,
TSh. 2916
.
an drong beirthear faoi stiúradh na plainéide so bíd . . .
geala, claon chum beith fionnchrothacha,
Corp. Astron.
70.8
.
biaidh an bhliadhain sin claon chum síothchána,
3
.
na peacaidhe is mó d'a bhfuilmíd claon, nó tugtha,
Donlevy
270.24
.
atá sí laig-bhrígheach ┐ claon chum uilc,
210.26
.
(f) In metrics,
uneven; without accordance, imperfect
:
is airi didiu
asberar clōinrē, fobīth is clōen ma doberthar um nī, ūair
it troma a trī oldati a dóu, ar it chōic dīalta fuilet a clōinré,
amail rongab fīanamailechar,
Corm. Y 447 (p. 37.21)
. dunadh
c.¤, amail ata . . . ar Muiri ┐ ar Martain (final line of a poem
which began with `tangadar'. -tain does not adequately echo
tan- therefore the conclusion is c.¤
or lochtach),
IGT Met.
Faults § 145
.
áenghuthaighe is í fa dhó ... bidh cláen 'the same vowel occurring twice ... it will be incorrect',
Celtica xxvii 58 § 3
. See also cláenaid and comardad (c).
Adv. in fer fodrácaib co claen the man who has left it crooked,
uneven (of a house),
LU 8391
(
FB 26
) (opp. to co diriuch).
is amlaidh ata Stodiaca gu claen ┐ an speir lan mor go
direach,
Ir. Astr. Tr. 126.13
. an tṡlat iarainn ṡaighes go claon
`which goeth ouerthwart',
RSClára 125a
.
II As subst. o, m.
(a)
stoop, slope, slant, inclination
:
sleagh do chur 'na chroidhe, / claon do bheith 'na bhrághaid
(of Our Lord),
Ir. Syll. Poetry 36 § 17
.
do filleadh call tar a
chláon,
IGT Decl. ex. 910
. is binne donál na bhfaol / ná
gach claon chuireas tú id ghuth (to a snoring bed-fellow)
every twist(?),
Measgra D. 5.24
. for c.¤
slanting, inclined
: is
for clóen in pars ochtarach for laim clii `the upper part is
inclined on the left hand',
Thes. ii 254.19
(Stowe M.).
(b)
iniquity, obliquity, deception, injustice; perversion,
error
: inda leu som nis roissed imned na erchrae dogrés
a soinmigi a cloinaib `though they are wicked',
Ml. 39c34
(cf.
Pedersen,
ZCP ii 379
). ara tintarrad ō chlóen / tūatha
Hérenn do bethu `from iniquity',
Thes. ii 314.1
(
Hy. ii 18
).
tír . . . / inná ráiter gó ná cloen,
LU 3742
(
SCC 34
). etarscara
fri cach claen `severance from every obliquity',
Laws v 118.7
.
dia scarad fri clóen fri col,
Metr. Dinds. ii 14.72
. ar cech óen
ro chí / a chlóen for bith ché `his wrongdoing',
Murphy Lyrics 27.6
=
a chin,
ACL iii 232 § 6
.
bī-siu do rēir Chrīst
cen claon,
313 § 9
.
dia mbat rī bit rīghcerdach / ní oirdni
nach claen,
314 § 30
.
bothan derrit diamarda / do dilgud
gach claoin,
Ériu i 138.3
.
ní bhí claon na cheirt-bhreathaibh,
A. Ó Dálaigh xxxi 9
. gan claon n-agra tar eolus `without
partiality of argument in violation of fact',
Content. viii 7
.
(c) Very common in names of metrical faults in the sense
of any departure from the correct form:
na lochta is coitc[h]eand teagaid in gach aisdi don dan .i. c.¤ comhardudh ┐
c.¤ uaitne ┐ ataid na claenreanda romhaind . . . ┐ c.¤ airmh[e]
┐ c.¤ airde ┐ c.¤ comhaimsearda ┐ c.¤ crichadh loc[h]tach ┐
dunadh loc[h]tach,
IGT Met. Faults § 1
.
trefhocul gan chlaen
dona trí claenaib .i. c.¤ creiti .i. . . . c.¤ cuibdiusa . . . c.¤ ceille,
O'Curry 1031
(
H 3.18, 433
). Cf.
cobfighe celli .i. co rob inunn
ciall día nasneis o thosach co diaid in raind .i. na raib claen
and,
IT iii 30.7
. c.¤ áirme an irregularity in enumerating
: c.¤
airmhi, amail ata . . . a tri no cuig no ceathair (because of
the perversion of the natural order),
IGT Met. Faults § 31
.
c.¤ comardud a faulty internal rhyme: c.¤ comhardudh (leg.
-daidh? Or claenchomhardadh? ed.), ann seo: Nocho n-oil
agh ara orcur / re grain act ge cromthar ceann (i.e. the
rhyme between agh and grain is faulty and it is the presence
of the `i' in grain that makes it so),
§ 2
. c.¤ creitte error in the
framework of the stanza:
c.¤ creite i ndian oireng, amail ata:
flaithe niamdha / daine sgiamda cland Conchobair. Lochtach
sin, uair ní dleseadh focul beith edir sgiamdha ┐ Conc[h]obhor,
§ 39
. (On cláen creitte see
Stud. Celt. ii 178
.) c.¤ cuibdiusa faulty end-rhyme: [trefhocul] can cloen
cuibdiusa. Gabiam la seise soirche / Seotu sochraide soirthe /
Ria ndul issin fargge / Gleam ar lessu re n-aidche. .i. soirthe
┐ aidche exemplum,
Auraic. 5086
. c.¤ senchais error in historical fact:
c.¤ seanc[h]ais, amail ata o Cuind no o Colla no
o rRoigh no o Nell no o Duach do dhenaibh do righ d'fearaibh
Muman ach duine beas gael riu. O Mogha no o hEmir no o
Cais no o Bloid no o Tail do denaibh do dhuine do Leith
Cuind acht do dhuine bheas gael riu,
IGT Met. Faults § 98
.
nir chan gó na c.¤ senchais (sic leg.) riam,
MacCarthy 408.8
.
c.¤ úaitne error in consonance:
c.¤ uaitne, amail ata Bean do
gebhadh ara gradh / geal a lamh leabhar a lem. C.¤ uaitne sin
┐ idir lam [leg. gradh] ┐ lem ata, ┐ edhudh claenas re n-ailm,
┐ i lem ata,
IGT Met. Faults § 3
.
(d) With other qualifying genitives:
airbert cin [cil-]ceill
.i. do denum / cen claon ceille,
O'Dav. 49
. tuccus cath, gēr
c[h]lāon cēille / do fhlaith Temhra a departure from good
sense,
Ériu ix 178 § 11
.
ar fochal-cae, ar claen conair,
Laws
v 470.27 Comm.
saor dhiongbhas claon na córa perversion
of justice,
DDána 48.28
. gan chláon n-irsi `pervert not my
faith',
Ériu ix 6.67
. níor áirmheas le claon sligheadh `in
perverse method',
Content. vi 140
.
(e) Of people,
iniquitous, unjust person
: oc ingrimmim
inna cloen `the persecution of the wicked',
Thes. ii 247.14
(Camb.). fri bás inna clóen `of the wicked',
320.1
(Hy. ii
59
). ni aurfóemha dana na cloen `the gifts of the unjust',
O'Dav. 1610
.
a claín trúaig . . . ro scáig do gal,
LU 8569
(
FB 43
).
Compds. With nouns. i gcéibh na gclaonalt `curling hair',
Aithd. D. 11.6
.
bellum for Cloenath,
AU an. 704
(see
Ériu
xiii 176
).
croidhe gan claon-bheart,
ZCP v 208.117
(Midn.
Court). Attrib. g
s.
gan cionnta claon-bhirt,
209.180
. in tan
no beiredh claonbreith unjust judgement,
Laws i 24.13 Comm.
(opp. to breth ḟīr).
imon cclaoinbhreith rucc Diarmait ar
Colom Cille im liubar Findén,
AFM i 192.z
.
breitheamh
breabóideach . . . rug claoinbhreath,
TSh. 6788
.
¤-chaingen:
claenferta í ngaeldais aíndre / claenferta na claencaingne,
BB
351b32
.
¤-chéimm: can ethar nā chlōenchēmim / cingid tar
cech ler `without . . . a false step',
Ériu iii 14 § 5
('na chlóenchéimmim
`in their perverse path',
Murphy Lyrics 17.5
).
linfaid cloencheo cairechda / cech rind reil co rian ruided,
SR 8095
.
le claoinchealgaibh an aidhbhirseōra,
Beatha S. F.
1962
. earrla na gclaoinchleacht waving tresses,
Magauran 965
.
ni ellastar cloenchleir,
LU 1002
(ACC) (.i. . . . na cliara ni-dligtecha, `for indligthecha', edd.).
¤-choma
unjust stipulation
:
cisdi coimeta celg . . . ┐ claenchomhad,
MR 260.2
.
Eoganachta
. . . Áni Loch Léin Casel Cloendabair,
LL 16124
.
¤-derc (2
derc):
an uair éagfair-se . . . / claonfaidh do chlaon-dearc,
Keat. Poems 342
.
i comarddus na Cloenfertai tuascertchi,
LL 3876
.
ataat na dí Chloenḟerta fri Ráith Granni aniar,
3877
.
ro marbtha uili i Cloenglais,
28840
.
Cuilen na cláenglaise,
RC xviii 303.8
(Tig.). claonglonna in gille `wicked
deeds',
Metr. Dinds. iii 58.65
.
Cloenloch. Unde nominatur.
Cloen mac Iṅgair,
LL 22459
.
Cath Claenlocha,
RC xvii 136.5
(Tig.).
a chionnta ┐ a chláonmhianna,
Párl. na mB. 3210
.
¤
míl
hare (?)
:
tosessa lais clóenmíla Cernai,
LU 6748
(BDD).
geis dō clōenmīla Moighe Sainb do tophand 'it was taboo for him to hunt the hares (?) of Mag Sainb',
BDC 106.30
.
claennadmanna tolla,
O'Curry 1069
(
H 3.18, 441
).
ōn chlaenrāith co
Cenannas,
Fing. R. 732
(? leg. Chlaen-).
dul . . . do Cathair
na claenratha bodes,
Acall. 6387
. 1 -ré (see 1 ré)
wicked life
:
ciambad lonnbrass digal Dé / fornn ba comadas friar cloenré,
SR 3618
. (Cf.
Lochlann ii 51
.) 2 -ré (see 3, 4, 5 ré) word or verse of five syllables
(so called because it cannot be divided into two equal
parts):
it chōic dīalta fuilet a clōinré, amail rongab
fīanamailechar,
Corm. Y 447 (p. 37.x)
.
claenre . . . is a
dho ar indara leith ┐ a tri forin leth n-aili,
Auraic. 1422
.
clóenré dā inso sis: A rí oirdnide / uasail atamhra / bet
suairc do comairli / cuairt cen balamna,
IT iii 21 § 63
.
See
Lochlann ii 51
-
2
.
¤-recht (see 1 recht):
concertfa c. for
iathu Banba,
SG 254.29
(rhet.).
¤-rind (see 1 rind)
incorrect
end-rhyme
:
c. i ndebide sgailti, amail ata Mor in sgel Don[n]-
do dhul / i nErinn is a nAlbain / bedid mna Gaidheal
c[h]adh is Gall / ga c[h]aineadh arna comraind. Ataid da c. ann
sin .i. c. isin leathrand tosaich . . . edir dul ┐ Albain ata ┐
c. i[n] deridh edir Gall ┐ comraind ata . . .,
IGT Met.
Faults § 85
. c. i [n]debhi[dhe] imrind, amail ata . . . righ
(g
s.): Cuirín, fín (a
s.):
Cuilín,
§ 86
. rand idir c. ┐ drochgaidhilg
Ata triar conchar ag Cund / Niall is Donnc[h]adh is Domnall
(i.e. Cund: Domnall is a faulty rhyme but Domnull would
be ungrammatical),
§ 140
.
ataid na claenreanda romhaind,
§ 1
.
¤-ró (see 1 ró): noem in chotaig ni cloenró it was
not an excess due to partiality(?),
LL 25382
.
claon-rosc,
Keat. Poems 319
.
¤ṡirite:
cidh don cláenṡíridi ṡiabardha mo
ṡárugadh do dhenamh,
TBC-LL¹ p. 251 n.3
. Cormac a clōen-Temraich sloping Tara,
ZCP viii 264 § 22
.
ó phór chaithreach
claoinTé,
DDána 121.32
.
¤tinn d
s.?: tug a cainnt dá
chlaointinn ghéir `let loose the bitter tongue of his iniquity',
Ó Bruad. iii 212.18
.
¤úall (1 úall): cēim cen chlóenúaill ō
Dīabul `without wicked pride',
Ériu ii 64 § 7
.
With adjj.
th'fholt cas claonbhuidhe,
DDána 114.25
.
Conall Cloentruag t'ainm festa `the wicked wretch',
ZCP i
104.18
.
With adjj. derived from nouns.
dfheólaibh . . . ccethnatmolt . . . cclaonadharcach,
Hugh Roe² 284.15
.
Conall
Claenbhraigdech Cernach,
Cóir Anm. 251
. egoir Calcuis
corpthi claenbhreathaigh unjust in judgment,
Stair Erc.
2041
.
a Shabhdain colaigh, claenbreathaigh,
ZCP vi 59.19
.
daoine . . . malluighthe claoincheárrdach `having an evil
way of life' (Gloss),
Párl. na mB. 1835
. Creon claencholach
perverse sinful C.,
TTebe 4655
.
cosin cathraig claincolaig,
251
.
¤dairech of bending oak-trees:
san adhbha chlaondairigh
ós Bóinn bhraoinealaigh,
DDána 109.18
.
ó Éirne . . . challghloin chlaondoirigh,
Ir. Syll. Poetry 74 § 9
. ar a ccorpuibh
corpthe cláonmhíanacha having evil desires,
Párl. na mB.
2579
.
ar Īsa in ḟuilt c[h]laenrāthaigh,
ZCP viii 563 §27
.
ó chéimniughadh chealgach chlaonrúnach of evil intent,
TSh.
8301
.
With verbs. do-s-claencoraigenn icin aclaid `who makes a
false representation at the suit',
Laws v 462.13 Comm.
claonmharbhfaidh mé m'ainmhianta `I shall mortify',
Donlevy
190.16
.
With vnn.
claonchorrughadh beag suarach don aithrighe,
Trompa na bhF. 2433
.
¤díbirciud:
drochcostud . . . do
chloīndībircthib la drochdaīni,
Sc.M² § 17.4
. iomshlán na
míorbhuilleadha . . . do chlao[i]ndhéanamh to counterfeit,
Trompa na bhF. 2630
. go ndéin an tsúil amharc aindlightheach, ┐ an chluas claoin-éisteacht biassed hearing,
TSh.
3039
. gach cosg ┐ claon-mharbhadh na colna `mortification',
Donlevy 126.14
.