ag
Cite this: eDIL s.v. ag or dil.ie/671
Forms:
n-ag, ndára, t-ag, ag, -ag, n-ag, aigi, aige, haigi, hoighi, agh, oigh, aige, aighi, oighe, aige, aigh, ag, aige, aigi, aighed, aighib, agh
n orig. s, n. Later m. and f. n
s.
a n-ag
,
Sc.M² 7
.
agh ndára
,
AFM ii 982.y
.
in t-ag
,
Laws ii 240.9 Comm.
in ag
,
iv 24.12
Comm. a
s. -ag (aigh, v.l.),
TBC-LL¹ 3382
. du.
da n-ag
,
1324
. g
s.
ind aigi
,
Anecd. i 9.4
.
aige,
Críth G. 550
.
na haigi
,
Aen.
1709
.
na hoighi
,
1715
. d
s.
agh,
Laws ii 240.7 Comm.
oigh,
IGT Decl. ex. 893
. n
p.
aige,
Trip.² 518
.
aighi,
Aen. 276
,
oighe,
ZCP i 64 § 57
. a
p.
aige,
Anecd. i 1.9
.
aigh,
Laws iv
120.3 Comm.
g
p.
ag,
LL 1769
.
aige,
LU 9412
.
aigi,
Laws i
144.15 Comm.
aighed,
SG 102.1
. d
p.
aighib,
Aen. 274
. Note:
a richt dā n-agaid allaid,
BColm. 90.2
. agh m. and f.
IGT
Decl. §§ 31, 45
. See Vendr. Lex.
(a) bovine animal, cow, ox: íar n-él(a)úd aige after the escape
of an ox (bullock),
Críth G. 550
. a.¤ loige meich an ox of the
value of a sack,
ZCP xiv 347 § 8
.
a.¤ i fur ┐ molt a fur ┐ muc a
fur,
Laws v 78.2 Comm.
fuil aidhe . . . fuil dam . . . fuil muc,
152.3
.
a.¤ imsoi dia eol,
268.18
.
eascaire . . . inn aighi mir,
iii 272.12 Comm.
a.¤ o cach fiur do,
Trip.² 887
.
a.¤ fireand
cacha indise,
BDD² 602
.
a.¤ teora ferglacc,
MacCongl. 3.14
.
.xxx. aige . . . / nirbo luchtlach dó (of a cauldron),
LU 9412
.
mucc ┐ a.¤ ┐ dabach do cach ḟir,
LL 12479
.
is de sin ba lán
in caire / do cuirthea ár aige ann,
SG 362.19
. tricha aigi a
lucht in choiri `thirty cows',
Ériu ii 20 § 1
.
adciadis a n-Aenach
Lipthí broga for aghaib bleithi, eich fo berti blaithi,
O'Dav.
322
. agh ndára gacha trír `an incalf heifer',
AFM ii 982.y
.
Fig. of a warrior:
ba méthiu a n-a.¤ fo-rācbais-[s]iu ocainni,
Sc.M² 7
.
(b)
deer, stag
(usually with allaid):
na haigh allta amhuil na
haigh ceannda,
Laws iv 120.3
=
na haigi alta,
O'D. 1686
(H. 5.15, p. 29b).
ocht n-aige altai do techt . . . fon sliab,
Trip.² 518
.
timmairg . . . ina fuair do muccaib ┐ d'aigib alta
┐ d'ernail cacha fíada,
LU 10485
.
almai d'aigib alta . . .
gebis da n-ag . . . díb,
TBC-LL¹ 1319 , 1324
.
ailbin d'aighib
alltaib,
Aen. 274
.
amal aig n-allaid . . . iter cuanairt,
TTebe
1881
.
ar cind aigi ┐ cūanart,
TBC-I¹ 2508
.
in cu bis ar cae
aiceda . . . na naighi i n-aimsir fiadaig,
Laws i 144.15 Comm.
dosennat na secht n-aige,
TBFr. 58
.
ag fiadhach ar mucaib ┐
aidhib,
Ériu v 146.21
.
Arann na n-aighed n-imda,
SG 102.1
.
oighe míolla . . . / 'na loighe,
Measgra D. 43.11
. maran agh
thaitneamhuigh pleasant roe,
Proverbs v 19
. Somet. doe, hind.
Fig. of a person:
a láogh na hoighi ó íadh Muile,
SGS iv
146 § 33
.
Mac Moire . . . laogh oighe dar n-ealbha,
Dán Dé
viii 17
.
Compds. ?
agerna .i. laogh bo,
O'Curry 970
(H.3. 18, 416).
agmuilt (g
s.),
IT iii 104 § 203
.