con-icc
Cite this: eDIL s.v. con-icc or dil.ie/12189Last Revised:
2013
Forms:
conicimm, conicim, -cumhgaim, -cuimcim, cotnici, connice, conici(d), connice, -chumci, -cumgai, conicc, connic, cunic, conicc, cotdicc, condric, darric, -cumuing, -cumaing, -cuming, -cumaic, -cumaicc, -chumic, -chumcam, -cumcem, conicid, -cumcaid, -cumcid, conecat, cotecat, connecait, -cumcat, -chumgat, -cumget, conecar, -cumacar, -cumangar, -cumangair, coniced, -cúmcad, -cuimgedh, -cumgaitis, -chumcaitis, -cuimgidis, condníis, connisor, -coemos, choníis, chonis, -chaemais, -chuimser, -caemais, con, -cumai, -cum, -chom, -caem, conidistar, -coimastar, -coemnustar, -choimsithar, -caomnais, caemhnas, conisamar, choníssid, conísat, -cumset, -cúm[s ?]at, -coemsat, -cœmset, -chaemsat, chotíssind, -cuimsin, -caemsaind, -choemsaind, conísed, connisad, -cuimsed, -cóemsad, -choemnacair, -ccaomhsadh, -cæmnasad, -caomnaistea, chotísmis, -cuimsimmis, -caemsimmis, -coemsamuis, chonísti, connistais, -choemsaitis, -choemstais, -ccaomtais, -chaemsadis, con-icub, conniciub, -cumgub, conicbe, cotniocfa, conicfa, -chumgaba, conn icfidear, conicfam, conicfid, conicfed, cotnicfat, -cumgabat, conicfed, cunicbad, conícfad, -cumcaibed, conicfimmis, connicfaitis, con-icf(a)itis, connicfitis, cotaneccar, conanacur, -coemnacar, -coemnacair, co-t-ánic, conánic, conrainig, -chaemnaic, condnanacair, conranagair, -choimnucuir, -coimnacuir, -coemnacar, -chaemnaic, conrancus, -caemnas, -coemnus, -caemnacair, -coemnacair, -caemnacair, -coimnacmar, -coimnacaid, -coemnacabar, con-áncatar, conangatar, conrangatar, -coimnactar, -comnactar, -cæmnachtar, -caomhnagatar, -chuma(i)ng, -chumngaim, chuingess, -cuingebtais, -comdaighdur, -conicab, -conice, -coni[c ?]satt, -chōem, -caomain, -chaomhsat, cumang
v (
Pedersen Vgl. Gr. ii 554
). On -aing and coím- in prot. forms see
Ped. loc. cit., Pokorny,
ZCP xiii 109.10
,
GOI
354
,
425
. Indic. pres. 1 s.
conicimm,
Wb. 20d6
.
conicim,
Thes. i 498.11
(Ardm.).
-cumcu,
Ml. 18b5
.
-cumhgaim,
Blathm. 148
.
-cuimcim,
RC iii 345.21
. 2 s.
cotnici,
LU
6381
.
connice,
PH 1181
.
conici(d),
RC xii 88 § 98
.
connice,
PH 1181
.
-chumci,
LU 5166
. -cuimgi,
RC xii 104 § 153
.
-cumgai,
BDD² 767
. 3 s.
conicc,
Wb. 4b11
.
connic,
Ml. 24d14
.
cunic,
74b14
.
conicc,
Sg. 27a18
.
cotdicc,
Wb. 5b40
. ?
condric,
LU 5165
=
darric,
TBC-I¹ 683
.
-cumuing,
Wb. 9d16
.
-cumaing,
11b9
.
-cuming,
Thes. ii 6.31
.
-cumaic,
ZCP viii
308.21
.
-cumaicc,
RC xii 104 § 52
.
-chumic,
Ériu vii 142 § 15
.
1 p.
-chumcam,
Wb. 4a27
.
-cumcem,
RC iii 346.2
. 2 p.
conicid,
Fél. Ep. 381
.
-cumcaid,
LU 7156
.
-cumcid,
7173
. 3 p.
conecat,
Sg. 32b14
.
cotecat,
173b4
.
connecait,
Laws i
242.21 Comm.
-cumcat,
Ml. 23a5
.
-chumgat,
56c7
.
-cumget,
112b16
. Pass. s.
conecar,
PH 3038
.
-cumacar,
Todd Nenn.
216.9
.
-cumangar,
LU 6518
.
-cumangair,
YBL 138b6
.
Impf. 3 s.
coniced,
RC ii 398.11
.
-cúmcad,
PH 1320
.
-cuimgedh,
Celtica iv 30.430
. 3 p.
-cumgaitis,
Ml. 102a9
.
-chumcaitis,
LU 4986
.
-cuimgidis,
CCath. 2005
.
Subj. pres. 1 s.
condníis,
SR 1874
.
connisor,
TBC-I¹ 3529
.
-coemos,
Anecd. iii 73.19
. 2 s.
choníis,
Wb. 10a21
.
chonis,
RC xii 104 § 153
. -chaemais (as fut.),
LU 207
.
-chuimser,
Anecd. iii 57.19
.
-caemais,
RC x 84.2
,
Anecd. i 72
. 3 s.
con,
Sg. 25b14
. -cumai,
-cum,
Ml. 31c19
,
32d15b
,
87d13
,
129b6
(-cu[m]).
-chom,
53a5
.
-caem,
Laws ii 302.9 Comm.
As depon.:
conidistar,
Ériu vii 140.21
.
-coimastar,
ii 138 §
127
(parsing uncertain). Pass.
-coemnustar,
RC ii 400 § 42
(appar. in fut. sense).
-choimsithar,
BB 210b6
(=
caemnagair,
Todd Nenn. 92.4
). ?
-caomnais,
O'Curry 1167
(
H 3.18,
463b
) =
caemhnas,
O'D. 2322
(
Rawl. B 506, 33d
) (parsing uncertain). 1 p.
conisamar,
IT ii2 228.7
(as fut.). 2 p.
choníssid,
Fél. Ep. 393
. 3 p. conísat see
OIPG 99
.
-cumset,
Ml. 39c26
.
-cúm[s ?]at,
PH 1131
.
-coemsat,
Alex. 93
. -cœmset (as fut.),
ZCP v 498.23
. -chaemsat
(as fut.),
SG 329.20
.
Atlantis iii 400.15
.
Subj. impf. 1 s.
chotíssind,
Fraech 148
.
-cuimsin,
Wb.
17b1
.
-caemsaind,
MR 42.16
. -choemsaind (as condit.),
Fen. 308.5
. 3 s.
conísed,
LU 7110
.
connisad,
MacCarthy
42.28
. -cuimsed see
OIPG 100
.
-cóemsad,
Goid.
94.3
.
MacCarthy 62.5
(as condit.) =
-choemnacair,
SR
1514
.
-ccaomhsadh,
AFM v 1552.7
. -cæmnasad (-coemhsatt,
v.l.,),
Ériu ii 178.16
. Pass.
-caomnaistea,
Laws ii 208.26
Comm.
1 p.
chotísmis,
Wb. 25a1
.
-cuimsimmis,
17c18
.
-caemsimmis,
LL 28126
(
Metr. Dinds. iv 346.z
.).
-coemsamuis,
RC iii 346.9
.
v 199 § 9
(as condit. ). 3 p.
chonísti,
Sg.
138a9
.
connistais,
Rawl. B 512, 72c
(Plummer MS. notes).
conistais,
ZCP xxx 62. 1099
.
-choemsaitis,
SR 519
. -choemstais (metri gratia),
932
.
-ccaomtais,
ZCP xiv 256.17
.
-chaemsadis (as condit. ),
YBL 326a10
.
Fut. 1 s.
con-icub,
Wb. 32a20
.
conniciub,
PH 1553
.
-cumgub,
Ml. 49c5
. 2 s. conicbe see
OIPG 100
.
cotniocfa,
TFrag. 208.16
. 3 s.
conicfa,
BColm. 72.21
.
-chumgaba,
Ériu vi 148.52
. Pass.
conn icfidear,
Todd Nenn. 92.10
. 1 p. conicfam see
OIPG 100
. 2 p.
conicfid,
Wb. 13a10
.
conicfed,
13
(see notes).
cotnicfaiti,
CCath. 2412
. 3 p.
cotnicfat,
CCath. 635
.
-cumgabat,
Ml.
54a19
.
Condit. 3 s.
conicfed,
Ml. 14a6
.
cunicbad,
Laws iii 270.x
Comm.
conícfad,
RC ii 400 § 42
.
-cumcaibed,
Ml. 42a32
.
1 p.
conicfimmis,
Wb. 17a10
. 3 p.
connicfaitis,
Goid. 69.1
.
con-icf(a)itis see
OIPG 100
.
connicfitis,
PH 2044
.
Pret. and perf. 1 s.
cotaneccar,
Wb. 14c40
. 2 s.
conanacur,
PH 1754
.
-coemnacar,
LU 6381
,
LL 9640
.
-coemnacair,
PH 1754
. 3 s.
co-t-ánic,
Wb. 8a14
. conánic (sic leg.),
TTr.² 748
.
conrainig,
Ériu xvii 72.7
.
-chaemnaic,
LL 9031
(TBC).
con-anacuir,
Ml. 119d7
.
condnanacair,
SR 2798
.
conranagair,
AFM v 1356.6
.
-choimnucuir,
Wb. 19c10
.
-coimnacuir,
Ml. 116c5
.
-coemnacar,
PH 6306
.
-chaemnaic,
TBC-LL¹ 763
. Pass.
conrancus,
LB 141b48
.
-caemnas,
Laws
iii 286.20 Comm.
-coemnus,
Anecd. iii 33.12
.
-caemnacair,
BNnÉ 93 § 206
. ?
-coemnacair,
PH 3861
.
-caemnacair,
RC xviii 155.19
. 1 p.
-coimnacmar,
Ml. 53b9
.
2 p.
-coimnacaid,
Wb. 9b10
.
-coemnacabar,
PH 3051
.
3 p. con-áncatar see
OIPG 101
.
conangatar,
Leb. Gab.(i) 236.11
.
conrangatar,
Hugh Roe² 18.3
.
-coimnactar,
Ml. 76a5
.
-comnactar,
7
.
-cæmnachtar,
Auraic.
1077
.
-caomhnagatar,
Hugh Roe² 126.8
.
Later as simple vb. with stem cu(i)mg-, cu(i)mc-, comg-
(with indic. pres. and pret. 3 s. -chuma(i)ng). Note also
-chumngaim,
Lism. L. 1412
. chuingess (rel.),
MacCongl.
113.12
.
-cuingebtais,
CCath. 2409
(-coemtais, v.l.).
-comdaighdur,
Fier. 195
(-chuimgedur, v.l.).
With generalized stem conic-:
-conicab,
RC iii 345.27
.
-conice (pret. 3 s.),
Aisl. Tond. 95.1
.
-coni[c ?]satt,
96.12
(
-coniccsid,
16
). Cf.
in fhairind conicsat áine do denam,
PH 4984
.
With cáem(n)-: -chōem (pret. 3 s.),
MacCongl. 105.5
.
-caomain,
Aisl. Tond. 107.15
.
-chaomhsat,
Fl. Earls 154.8
.
BNnÉ 298 § 40
.
IGT Verbs § 53
.
Vn. cumang.
Can, is able.
1 Gl. Lat. possum,
Ml. 32d15b
,
49c5
,
54b12
,
119d7
,
129b6
;
with neg. gl. nequeo,
31c19
,
41d15
,
42c32
. Cf. coni coimnacuir
gl. nullus quiuerit,
Ml. 116c5
.
2 With conjunctions, superlatives, etc. as best one can, to
the best of one's ability, etc.: amal connicfitis `according to
their ability',
PH 332
.
amail conidistar a nert,
Ériu vii
140.21
. amail con-icfed de `according as he might',
Grail
1800
. amail as déne conrangatar as fast as they could,
Hugh Roe² 14.12
. do recclamaitt an lion as lia conangatar
ina naghaidh as many as they could,
Leb. Gab.(i) 236.11
.
3 With nas. rel. clause: con-nic do-mberthar forcell din
titul `a testimony may be given',
Ml. 24d14
. conicfid-si bede
preceptori `ye will . . . be able to be',
Wb. 13a10
.
conicc
bes ṅ dobriathar,
Sg. 27a18
. nád chumaing aranísar and
`which cannot be found there',
209b13
. connachcæmnacair
anmanna de duine nā chethir ronucad a ainech secha not a
living thing . . . could put its head past him,
TBC-I¹ 1744
. With
co:
ni chumcaimm co ro-imgaiber,
PH 6558
. co cæmnachtar
co regdar = produci possunt,
Auraic. 1077
.
4 With noun object: intan nad coimnactar-som in peccad
`when they were incapable of',
Ml. 76a5
. conecat a trede-sin
`they can be these three things',
Sg. 33a12
. mad meise conísed mo chomairle (see comairle),
BDD² 708
. ní cumgat
góa baa i cathroí falsehoods are ineffectual,
ZCP xi 83 § 30
.
is bec condnanacair forcetul is of little avail,
PH 5743
. nī
fuil nōeb connī a airde / co tī in Coimdiu no saint is as
exalted as he (Patrick),
ACL iii 303 § 3
.
nach cumaghaim
poinn,
Ó Bruad. ii 168.24
.
5 With accus. has power over, controls, is master of:
isé
conic bas ┐ bethaith,
Thes. i 4.29
.
dot mhac . . . / con-ic
na ceithri raithiu,
Blathm. 226
.
a rí conic aiṅgliu,
Fél.
Prol. 7
. ōenrī bethad . . . / con-ic sāegulrith cac[h] ōen
`who determines',
Ériu xvii 40 § 17
. creit dom thigerna-sa
conneoch connis maroen frit those under your control,
LB
159b13
.
6 In fig. etymol.: cia cumagg conanocair `what power he
could wield',
RC xii 82 § 79
.
nach cumang conisamar,
IT
ii2 228.7
.
7 With 1 ní (see
Duan. F. iii 249
): intan nad cumgat a
namait ni `can do nothing',
Ml. 107a8
. nī coemhnagair nī
nothing was accomplished,
ACL iii 309.21
. ní cumcat
ni la mac nDé are powerless (of earthly kings),
LU 9457
.
ní cumangar ní sech Dhia,
Anecd. ii 15.x
. With DO, DI: ní
chumgaimm ní duit I can do nothing for you,
Fraech 148
.
ni chumaing ni damsa monuar,
RC xxvi 364.8
. More usu.
the prep. introduces dativus incommodi and meaning is
makes an impression on, copes with, hence v. freq. injures,
harms: ni chumgaim-sí am ni de I can't help that,
ZCP
xxvii 40.12
. dia cuimgi ní di `if thou canst answer any of it'
(a question),
Stair Erc. 1307
. conach cumgadais suile daine
ni dho ina dechain could make nothing of it(?) (a garment),
ZCP viii 539.8
. nara chumaing C. ní dóib acht in phelait . . .
d'fhácbáil leo could do nothing with them (warriors),
MU² 163
.
cia con-icc ní dúun gl. quis contra nos?
Wb. 4b11
.
nír
chumaing Cúchulaind ní dó,
Ériu i 124.19
. ní chumgabat
renna ní duit cannot harm thee,
BColm. 68.24
.
ni ra chumhcaisetsom ni do feruibh Mumhan,
BLism. 173ra15
.
gion
gur cuimhgettar ní dóibh,
AFM v 1544.y
. nochar cuimhghetor ní dhe (: teine) could make no impression on him,
Duan. F. i 41.55
. Note also:
nír comdaighdur enrét dó,
Fier. 195
.
8 With inf. pron.: ni choimnactar `they could not do it',
Ml. 19c5
. ní cach óen condric samlaid who can do it like that,
LU 5165
(TBC).
ar do-triallais co menic, ┐ ni-t-coemnacair,
PH 1758
. día notcaomhsoinn if I could do so,
BS
46.26
.
9 With other pronominal objects:
amal ni cuimsin . . . a
n-asberinn,
Wb. 17b1
.
cia salmscribdid conicfed són,
Ml.
14a6
. di neuch con-icub as far as in me lies (gl. ego reddam),
Wb. 32a20
(cf.
TBC-I¹ 3529
).
an condníis d'ulc,
SR 1874
.
10 With follg. vn.: nad choimnactar cathugud `who were
unable to fight',
Ml. 66d6
.
nad coimnacuir Dia tabairt uisci
doib,
97d4
.
connā cumaiṅg nech dīb cobair araile,
Corp. Gen. 205.9
.
cona coemnacair labra
,
Three Hom. 68.19
.
nír cuimciset lúth a cos,
CCath. 2099
. comhroinn ar chrích
do chumhuing could share out,
O'R. Poems 2498
.
ní cuimge
anadh sunn,
Aisl. Tond. 119.4
.
11 With possess. and vn.:
conna cumgat a n-íc,
Ml. 76a19
.
ni cumangar a rím,
LU 6518
. nir-cumaing a certugud
could not be steadied (of a horse),
TTebe 2359
. co nicfaitis a
tairmeasc `who could have prevented it',
Laws iii 252.15 Comm.
coniscumhaing mu Rīgh rān / mu beith etc.,
ZCP vi 260.17
.
ní ro cuimgedh a dénamh,
CCath. 1798
.
ní caoemsadh a
faisneis ina facaidh . . . ann,
Aisl. Tond. 108.17
.
12 With noun and indirect obj.: hore con-icc dígail
forib for he can punish you (gl. propter iram),
Wb. 6a17
(see
Bergin,
ZCP xvii 223
).
nád cóimnacaid brithemnact
forsin cin-sa,
9b10
. condn-icim-se duit maidm reut
I can promise you victory,
Corp. Gen. 149.2
.
fear con-icc
suidi ┐ ligi ┐ biad do chách (a `rechtaire'),
BDD² 799
. nír
chumaing rí a mian don mnaei no king was acceptable to her,
IGT Verbs ex. 468
. nír' caomain a cosa ó talmain was
rooted to the spot,
Aisl. Tond. 107.15
.
13 With accus. + do + vn.: ní cumcat idail ní donaib
adamraib sin do denum idols cannot perform any of these
wonders,
Ml. 60b6
.
ni fail . . . / nech conní a cetmad d'aisneis,
SR 652
.
ni cumgi-so(m) . . . a beō nach óe do breith,
TBC-I¹
685
.
ní chumgaitis uili a delg do béim assa brut-som,
LL 8398
(TBC).
na caemnacar cach ni dib d'anocal,
Laws v
156.19 Comm.
ní cumhang lucht an lis-sin / a bhfulung
d'olc d'innisin,
DDána 29.33
.
14 Similarly in rel. constr.: nad chumaing nach nduil
do imgabail from which no creature is exempt,
LU 2515
.
lócrand . . . nad chumgaitís suili doíni déicsin,
6556
. ar
daigh gach neich cotnicfad do lesugud `every one whom he
could benefit',
CCath. 1182
. in galur(,) nách cumaicc do
legius which he cannot cure,
PH 4222
.
15 Hence with pass.: trenailce . . . na cuimgidthur do
cumscudugh which cannot be moved,
O'D. 15
(
H 3.17, 15
).
nech . . . nád cumangar do aidbriud,
Ériu ii 208 § 27
.
ná
ro cuimgedh danacal,
AFM vi 1964.z
. ? co cumangar du
gach dialt (`that there may be power to every syllable'),
Auraic. 1234
.