pejorative particle, possibly (as suggested by
Pedersen Vgl. Gr.
ii 10
, cf.
Wortk. § 9
) orig. a compar. mis `
less
', akin to
second syll. of Lat. nimis, a view supported by the compds.
miscais `hatred' (<cais `love'), misimbert (see mí-imbert
below) and perhaps misceird `evil step' (?),
O'Dav. 392.
In
O. and earlier Mid.Ir. always pejorative, often opposed to
compds. with caín-; in later lang. often a mere negative.
Used in composition with (I) nouns, (II) adjs. derived from
nouns or participial, (III) occasionally with vbs.; often used
in etymol. glosses, e.g.
milliud quasi mí-shilliud .i. drochshilliud,
Corm. Y 858.
The follg. list is illustrative only.
I Nouns:
¤accobar m.
evil desire
,
Mon. Tall. § 62.
¤aided m.
an evil fate, death:
i mi-oidhedh .i. in drochbhas,
Leb. Gab.(i) i
108 n. 6
.
¤ailges m.
aversion, loathing:
mi-ailgis bīdh,
Rosa Angl. 270.23
;
84.4
.
¤airde an evil token:
mi-airdi,
CCath. 967.
¤airilliud m.
ill desert
,
Ml. 31c5
.
todernama . . . ar a mmi-araltib,
LU 2750
(
RC xxv 254.17
).
¤airlabra
evil-speaking,
bad language:
fer mí-urrlabra,
CF 456.
¤airle
evil counsel
,
Triads 243.
tosach mi-arle malarta,
Anecd. iii 16.22
.
la mi-airle an áesa feigh,
AFM vi 2208.22
.
¤airlech m.
slaughtering:
oc m. a chéile,
TTr.² 1301.
¤airlégend f. a bad (false) reading:
tria mi-erleginn,
Hib. Min. 9.312
.
¤airmisme f.
failing to hit
the mark; incoherence: re mi-urmisme briathar (of a drunken
man),
O'Gr. Cat. 215.21.
¤altar m.
bad fosterage
,
Laws i 168.1
.
cen mialtur,
ii 164.17
.
¤altram m.
ill nurture:
féth meic mi-altromma,
MacCongl. 93.26
.
¤áradu
evil plight:
mí-aradha,
BNnÉ 305 § 23
(= drochdhíol, St.). meiridhin .i. mi-aradha
`
mis-disposal (?)',
O'Dav. 1269.
¤aslach n. g
s. in mí-aslaig (gl.
malae persuasionis),
Ml. 28b7
.
¤bal:
míobhal .i. drochbhail,
O'Cl.
cen meirg ┐ cen m. `without obscurity',
Metr. Dinds. iii
150.2
;
224.24
. fo mibail `
ruin
',
iv 178.5
. cóir . . . sás Murchaidh
go míballa `that M.'s contriving should have unhappy issue',
Caithr. Thoirdh. 69.26
.
¤bés m.
evil custom or habit:
in m. ┐ in
mí-chostud sain,
LL 231b7
(
TTr. 1048
).
don mnai co mmíbés,
210a58
.
ar iumad . . . a míbes,
LB 150a57
.
ina míbesaib,
PH
6949.
cosc meirle ┐ mibés,
AFM iv 1052.3
.
¤blas m.: fer míblais
`of bad manners',
CF 456.
¤bolad m.
evil odour:
do brentaid
┐ míboladh,
CCath. 3484.
¤briathar f.: ro forfacaib-seom na
mibriathra-sa dhoibh (i.e. curse),
BB 266b26
.
¤chádus m.
irreverence, disrespect:
bannaomh dá dtugadar míochádhas,
Keat. iii 865.
a tibhraid do micadhus do cellaib ┐ d'ecclusaib,
BCC § 127.
¤chatu m.
disrespect, disesteem:
michatu cuirp,
cátu anman,
LL 371c40
. micata ar in olaind `the wool is undervalued',
Laws v 80.24 Comm.
ina cataid coir . . . ina michataid,
392.21
.
¤chélmaine n. and m.
evil prediction, augury:
intíí
doroine in michelmaine,
LB 153a14
.
ro thirchan mor do
micelmaine,
BDD 63
St. MR 22.10
.
¤chenél n. and m.: tre
burba is tre mícheinél degeneracy of race (?),
ZCP xiii 9.12
. Med. of wounds referring to festering, turning septic (?):
ceirin ann so bacas don cneid dul a fedanaib linnidan ┐ a rithe ┐ ar micinel fliuch,
Irish Texts v 10 § 19
.
ar cnedaib teid a michinel,
Irish Texts v 11.4
.
¤cheol n. and m.
discordant music:
ind miceol ro chansatt,
RC
xiii 6.8
.
¤chert
wrong: (as pred.)
is m.¤ in modh,
Forus Foc. 21.
ní bhfuil Dia micheart
unjust
,
Luc. Fid. 223.11
.
¤chétfaid
ill-will, grudge:
mícheadfadh na bh Philistíneach,
1 Sam. xxix
7
.
Jerem. x 10
.
¤chiall f.
senselessness, folly
,
ACL iii 238 § 12.
CCath. 5592.
ar michēll
wildly, at random
,
Metr. Dinds. iii 362.
mar nech ar mícéill one out of his senses,
RC xix 44 § 57.
roba
mer miceill (of a combat),
CCath. 6010.
gan miceill `
ravings
',
Rosa Angl. 198.5
.
¤chinnemain f.
evil destiny:
in mhicheinneamain,
Fl. Earls 34.13
.
do bithin michinnemhna d'eirghi
do na tigernaigibh,
26.8
.
¤chiúnas m.
disquiet, trouble:
a
míciunass an tsaeghail-se,
BCC § 248.
ag léiccen an michiúnuis
sin cuice,
§ 231
.
¤chlú n. and m.
ill fame, evil report:
ráinig
míochlú an uilc sin fá Éirinn,
Keat. iii 2132.
ar miclú . . . ar
ndeaghclú,
ZCP xiii 181.31
.
¤cheomna: carthain caemna,
miscais míchæmna bad cheer,
MacCongl. 93.26
.
¤choingell m.
breach of covenant, ill faith:
feall . . . ┐ mícoingeall,
IT ii2 137.1
.
michoingell do denamh . . . ar mac nD.,
AFM iii 524.1
.
in fer
dorinne in míchongill air a thigherna,
AU iii 600.19
. pl.
míochoingiolla
,
Jerem. xiv 7.
¤chomairle f.
evil counsel:
micomuirle,
Ériu v 120.6
.
¤chomall m.
non-fulfilment or
breach of promise:
do mícomhull . . . a ceneoil,
CCath. 1646.
tria míchomhall a mbréithre,
AFM ii 1176.15
.
¤chomlabra f.
pl. inna mmíchomlabrai
(gl. maleloquia),
Ml. 61b26
.
¤chonách
m.
misfortune, ill-luck
,
CCath. 2718.
¤chor m.
(a) a bad throw,
a miss:
tarlaic D. . . . don tṡleig míled cen m. | urchur,
Metr. Dinds. iii 134.
(b) legal term, an illegal or invalid contract
(distinguished from dochor a disadvantageous contract),
ZCP
xiv 373 § 35.
ma damut a micuru if they acknowledge their bad
contracts,
Laws ii 286.12
.
¤choscar m.
defeat:
MR 170.22
.
i maidhm míochosccair,
AFM iv 1064.22
.
¤chostud m.
ill-behaviour, turbulence:
in míbés ┐ in michostud,
LL 231b7
.
mór an t-anḟeth ┐ in michostadh ro boí 'sin Trói,
TTr.² 1901.
ro ghabh for miochostadh mór friss an bhfhilidh,
AFM iii 178.
16
.
¤chrábad m.
impiety:
lucht míochrabhaidh,
Dán Dé
xxviii 1.
¤chride n. an evil heart; rancour:
ni errachtatar lind
. . . ferga na michride,
Alex. 896.
¤chuimne f. an evil recollection:
míchumne spiride,
Mon. Tall. § 88.
Forgetfulness:
dermad nó mícuimne,
O'Gr. Cat. 307.18.
¤chuit f. a bad share,
an inferior portion:
an mhíochuid,
Content. xiii 23.
¤chuitiugad m.: lucht . . . michuidighthe maithesa opponents of goodness,
AFM v 1850.2
.
¤chumtach m.
misconstructing; (fig.) dismaying:
do meath ┐ do michumdach midlach,
MR 230.22
.
¤dé f.
evil smoke:
is mídé dūn in tene-si,
RC xv 297
(
Dinds. 7
),
cf.
Metr. Dinds. ii 44.3
.
midhe .i. droichtheine,
O'Cl.
¤delb f.
ill appearance, ill looks:
rachondaic C. mídelb ┐ míthemel bar
Fer D.,
TBC-LL¹ 3651.
midealb fuirri (= male formata est),
Auraic.
473.
¤dénam m.
evil-doing:
trí mídenum frium,
Ml. 71b9
.
ar
ná dernat mídénom isin tig,
BDD 94.
Not doing
(= nem-d.):
ic denum uilc ┐ ic midenum mathusa,
BB 239a6
.
Bad shape,
form; ill appearance
?
ag cesacht ormsa am mhídheilbh ┐
a[m] midhenamh,
TBC-LL¹ p. 531 n. 1
.
¤dend
bad colour:
gnúis
credhbhás mídhend . . . iar n-éccaibh,
AFM i 562.10
.
mídhionn
.i. droch-lí,
O'Cl.
¤derc f. an evil eye (glance): ni uil cola nā
adaltrais nā mídherca lustful glances (?),
BB 498b4
=
IT ii2
105
.
¤desimrecht f. an evil example:
arna rogabthar midesmrecht díb,
Ml. 30d13
.
mídesmerecht,
Ériu ii 208.9
.
¤diach f.
evil fate; ill-treatment:
for ar himredh midhiach,
CCath. 6024.
Caithr. Thoirdh. 68.12
.
AFM v 1676.14
.
milleadh ┐ mídhiach na
mainistrech,
vi 1926.9
.
mi-dingmaltacht 'unworthiness',
3 B 22 109a21
.
¤dóchus m.
evil anticipations; distrust:
an míodhóchas do bhí aige asta the suspicions he had entertained of them,
Eochairsg. 115.10
. co ndechadh se a midóchus
air lost faith in him,
BCC § 297.
docuatar a midochus nach
fedfidis imtecht,
§ 295
. comartha midochuis a hopeless sign
(of illness),
Rosa Angl. 276.25
. midhocus as trocuire Dia
despair of God's mercy,
Études Celt. i 78.18
.
¤dóig f.
want of
hope, despair:
míodhóigh a méad mo cheana,
Dán Dé xxi 10.
xiv 11
.
¤dúthracht f. (vn. of mí-dúthracair) an ill wish; ill will,
malevolence:
Wb. 20b12
.
Ml. 49a18
a. pl. inna miduthrachta
(gl. male vota),
61b27
.
do mídúthrachtaib demnae,
Hy. iii 6.
bai miscais ┐ miduthracht oc cach dia cheile,
Ériu vii 177.6
.
CCath. 252.
¤écht m. a misdeed:
miecht mór,
BDD 33
App.
¤enech n.
dishonour; inhospitality:
ma doronais mo mi-eineach,
Anecd. ii 78 § 5.
muca mieinigh,
62.15
, cf.
63.2
.
¤érchlos
evil
report (?),
Ml. 22b1
.
¤fácbál f.
leaving (animals) unguarded or in
danger?
ar mifagbail (.i. ar in drochfagbail iter conu ┐ gatuide),
Laws ii 56.19
.
¤fáilte f. an ill welcome:
ferait mifáelti fris,
LU
1391.
¤fiach m.: mífíacha .i. fiach brégi fictitious debts (?),
O'Dav. 941.
¤fis
mistake, delusion:
ba m. .i. ba hanfis,
Dinds.
51
(
RC xv 466
).
¤focal m. an evil word:
mifocul mna di araile,
Laws i 146.32
.
atmait meicc mifhoccuil,
MacCongl. 17.15
(? n
p.).
A word of ill omen:
is mifocal dūn,
Corm. Y 1018 (p. 88.17)
.
As quasi-vn.:
bator na druid ic m.¤ ┐ ic micelmaine dó,
RC xxi 154.
¤foclad m.
evil speaking, bad news:
dobreth a
mifhoclad do Ch.,
LL 119a16
(
RC xii 175
).
Reviling:
feccaid
in fili fora mifoclad in gilla,
YBL 127a39
. Of prophesying evil
:
ro-bātor trā na druīd ic mīfhocladh ┐ ic mīchēlmaine 'the druids were prophesying evil and uttering ill-omens',
BDC 106.48
.
gabais for mīchēlmoine dint slúag ┐ for mīfhoclad 'began prophesying evil to the host and uttering ill omens',
BDC 118.239
.
¤folad m. an illegal or unjust proceeding (Laws):
mana tairiset a mignima nach a mifolaid `
disqualifications
',
Laws ii 328.12
(`widerrechtliches Gehaben', Thurn.
ZCP xiv 389
§ 55
). cadead mifolai[dh] daortha eclasa? Nī. beth gan
bathais, cin comna, etc.,
Nero A vii fo. 133a
(
O'D. 2190
).
Hence in general a wrong, grievance (generally in pl.): a
mífholtae his misdeeds,
RC xii 62 § 24
; 'failure on his part to discharge his obligations'
Peritia v 149
. do mifoltæ (.i. do
mignim),
Ériu viii 173.15
, cf.
174.15
. bá mór a mhioḟolta
somh fri Cenel C. his grievances against (?),
AFM vi 1930.7
.
ro-chuimnigh a mhifolta fodhein fri Gallaibh,
Hugh Roe fo. 16a
.
¤fortacht f.
bad help, a hindrance:
ni furtacht . . . acht is
mifurtacht,
TBC-LL¹ 4665.
¤gairm n.: dá mígairm míthocaid `two
ominous cries of ill luck',
Triads 124.
¤gaisced m.
cowardice:
ni ḟetamar . . . comairli mettachta nā mígascid,
LL 264b1
=
MU 18.18
.
MR 232.16
.
¤gné n. and f.: dorat m. d'ar menmain an evil mood,
Metr. Dinds. ii 44.
co m. moir fair in sorry
plight,
ZCP vi 44.22
.
¤gním m. an evil deed, misdeed: a
p. inna
mignímu
(gl. malefacta),
Ml. 138b5
. slán cach mairnes mignímu
who informs of misdeeds,
O'Dav. 1272.
dilig dam mo mígnima,
SR 7816.
nos-millet ina mígnimaib,
FA 29.
dorinne míghníomh re n-a giolla féin misconducted herself,
Keat. i 158 z
.
¤gnóe
ill favour, dislike?
buidhne Bretan gan míognáoi,
BNnÉ
214 § 84.
diomdha is míoghnaoi fear bhfuinidh `
disfavour
',
Content. xvi 195.1
.
¤grád n.
dislike, aversion:
cen mígrad fri
nech,
LB 261b14
.
CCath. 2462.2
.
¤grád n.
low rank or status:
migradh for aes ndaer . . . ┐ daeini saera ina cataid coir,
Laws
v 392.23 Comm.
¤iartaige
evil result, consequences: etir fhognam ┐ m. (i.e. serving false gods and the ill results thereof),
Alex. 907.
¤imbert f. (vn. of mí-imbeir)
(a)
playing false,
deceiving: issi in m. asbeir (gl. imperitos decipiunt),
Ml. 17c6
.
do mí-imbirt, gl. ad decipiendum,
32a8
.
ho mí-imbirt .i. ho
thogais,
38a13
.
do mi-imbirt críde na ṅdoíne n-amairsech,
PH 1853.
(b)
maltreating, injuring:
in mí-imeirt dorónad ann
.i. mac rige nime do crochad,
PH 3311.
g
s. (as masc.) adaig in
mí-imberta móir (i.e. the Crucifixion),
LB 142a24
.
fear millte
┐ mi-imbeartha Gall,
AFM iv 914.5
.
lá faicsin na mi-imberta
dobretha for a corp,
vi 2372.3
. Cf. misimbert.
¤imrádud m.
evil meditation, ill thoughts:
in mí-imradud,
Ml. 79a5
.
Mon. Tall. § 62.
min-choibsena do mí-imratib,
Rule of Tallaght § 16.
¤indithem
evil intent:
a mí-innithim for araile,
CCath. 255.
an
mí-innethem baoi oca suidhe doib,
Leb. Gab.(i) i 236.9
.
¤laechas
m.
unwarlike behaviour, cowardice:
milaochas do dhenamh,
TBC-LL¹
3160
St.
nir bhó bás íar mílaochas,
ALC i 426.12
.
¤laechdacht
f. id.
milaochdacht,
TBC-LL¹ 3157
(St.).
mílaechacht,
IT ii2 135
n. 11
.
¤lepaid f.: g
s. (as attrib.) míleptha `
bedless
',
O'Dav.
1150.
¤lind f. ? g
s. (as attrib.) co fúair mandir mílinde met the
ring of battle in evil hour,
Metr. Dinds. iii 276.4
.
¤maise f.
disfigurement: mimaisi (gl. dedecor),
Ir. Gl. 1103.
dobudh mo a
maisi dhó inā mhímhaisi it was more of a beauty than a disfigurement to him,
ZCP x 285.22
.
¤mana an evil omen
,
Duan. F. i 86.22
.
¤méin (
¤mian) f.
evil desire, disposition: cumann
míméine an illicit attachment,
Keat. iii 4977.
ar mhothughadh
a mhimhéine,
TSh. 2110.
Dejection (?):
an mhímhéin ar m'aire,
A. Ó Dálaigh xlvii 14.
¤meisnech m.
discouragement:
meatacht
┐ mímheisnech,
Keat. iii 2858.
adhbhar mímheisnigh,
TSh.
8519.
Deuter. i 21.
¤menma
dejection:
as é sin . . . do
mhédaigh mo mhímhenma,
Ériu v 198.619
.
re hegla ┐ mimenmoin mhoir,
Aisl. Tond. 122.2
.
¤mes
misjudgement, mistake:
co finnamar cen m.,
Anecd. ii 34.21
.
asbert an ben . . . ni bo
mimes, a ainm dileas for cach,
i 62 § 100
.
Disesteem, disrepute:
gairm cen m.,
Metr. Dinds. iii 2.
Dóach Móelchend mímis `of
ill fame
',
302
. dochóidh an ghabhail sin . . . a m. ┐ a míonóir
do Dhiarmait brought loss of esteem and honour to D.,
AFM vi
2174.3
. ní mímheas ar máthair nDé | gan mé im bráthair
dhíleas dí no reproach to,
PBocht 52 § 5.
atá se . . . ar n-a
mhímheas ag na daoinibh rejected of men,
Isaiah liii 3.
¤mír n.
a bad or dangerous morsel (of food):
mimir do cor do coin (.i. da
promad . . . .i. froma uptha),
Laws i 176.4
,
180
.
¤mod
dishonour, reproach:
go tuc sé mímogh ┐ scandail mor dó,
BCC
§ 122.
ar fhuilingis . . . do mhasla ┐ mhímhodh,
Mac Aingil
45.15
.
¤muinteras m.
unfriendliness, hostility:
mothucchadh
míomhuinnterais ┐ airrdhe essaonta,
AFM vi 2096.9
.
¤náire f.
shamelessness:
fri mnai mir co mínaire,
LL 386a49
.
¤nert m.
debility
,
O'Gr. Cat. 504.36.
¤óg f. an unchaste woman:
'na mío-óigh mhnaoi,
IGT Decl. ex. 1310.
¤onóir f.
dishonour
,
AFM
vi 2174.3
.
an mhioghonoir donither d'a n-iomhaighthibh,
Luc. Fid. 215.7
.
¤phairt f.
disfavour, dislike: ge tām ag tuar
do miphairte in danger of incurring thy disfavour (?),
ZCP xii
383.24
= ag túr do mhíopháirte `profiting by thy foes' (?),
Dán Dé xvi 7.
¤rand f. a bad share; an evil lot (?):
dom mac . . . bias
for miroind meraighthi eter drongu derbhfhine,
LL 386b3
.
¤rath m.
bad luck, ill fortune
,
MacCongl. 13.17
.
ar derchaine ar
mirath,
LL 360
marg. sin.
mac míraith,
Acall. 1884.
MR
300.10
.
gorta mór . . . is iomad míoratha,
Keat. ii 3724.
¤riagail f. a breach of rule, transgression:
miriaghuil,
Proverbs
xix 11.
¤rian an evil course:
ba chóir . . . nár mhian leat mo
mhírian,
Oss. vi 184.8
.
¤riar f. (later
¤réir)
disobeying, not complying with (the wishes of), with obj. gen.:
is mairg duit mo
mhíriar,
Oss. vi 186.12
. muna ndearnaid mo mhíréir-si if they
do not disobey me,
ITS xvi 82.20
.
míréir Chiaráin do dhéanamh,
Keat. iii 833.
gan míréir do neach without opposing any one,
Hackett xl 29.
¤rogu an evil choice:
is míraghu a denamh
anocht,
ZCP viii 551.27
.
¤rún m.
(a) an evil
secret, mystery?
topur . . . asa maided cech m. `every kind of mysterious evil',
Metr. Dinds. iii 28.
a chartad . . . ind eich móir cosin m. `the
great horse of magic power',
iv 66
.
(b)
evil intent; ill will, malice:
ba forréil m. ┐ miscais forru,
LL 244a8
(
TTr. 2023
).
do mhair
miorún an righ do Maodhócc,
BNnÉ 225 § 123.
ro mothaigius
a mírún umum their ill will to me,
ZCP xiii 209.12
.
ag meabhrughadh míorúin ┐ mailíse,
TSh. 3042.
¤scél n. and m.
an evil report; bad tidings: in lucht tuc in miscel leo (of the ten
spies),
LB 123b24
. mifocul ┐ misgel (= calumny),
Laws i 56.3
Comm.
athgabail fir misciu[i]l `a man by whom a calumnious
story has been circulated',
194.22
. iar n-indill in mísceóil after
telling the evil news,
MS. Mat. 474.34
.
iar mísceol,
IT iii 52.8
.
¤scíam m.
ugliness:
ar bhfaicsin mísgéimh na mná,
Oss. vi 90.
¤scribend
bad writing, mistakes in writing or copying?
míscribend do gne eolais | do lucht uilc in aneolais | nó lucht ind
eolais ní ferr | gníit ar múin miscribend,
LL 144a28
. mo
dhamh [= dhú] míscribinn `the place in which I scribble',
O'Gr. Cat. 120.6
(scribe's note).
¤shén m.
ill-luck:
ar uair mishein,
Études Celt. i 79.28
.
¤spéis f.: is mor mo mīsbēis
dejection (?),
ZCP viii 230 § 14.
¤stuaim f.
want of sense, ability: ma dorindetar misdúaim `if they had acted imprudently',
BCC § 220.
is eslainte ┐ as misduaim an arrsaidhecht,
§ 67
.
¤thaeb
mistrust
:
tug siad dōthchas ar mhī[o]thaobh,
Celtica iv 109 § 9
.
¤thaem m.
an evil fit, paroxysm, turn: feall ┐ meabal ┐ mítháem do denum
air `
guile' (?),
Fianaig. 70.5
.
fóir mo mhíothaoma!,
A. Ó Dálaigh xxxi 7
.
i muirt na míothaom ┐ na mór-olc,
TSh.
6637.
crádh liom do gheimhliughadh daor | 's gan tadhall
dhuit ar mhíthaom,
MS. Mat. 567.18
.
¤thaitnem m.
displeasure:
míothaithnemh,
Triads p. 40 § 172.
Psalms vi 1.
eagla
na feirge . . . ┐ an miothaitnidh [sic] móir,
Deuter. ix 19.
¤thapad m.
mishap, accident:
tre dhrochfhortúin nó míothapadh,
Mac Aingil 288.4
.
duine do mharbhadh dhuine oile le
míothapad,
Luc. Fid. 104.13
.
¤theist f.,
ill-repute:
MR 314.19
.
drochbhaladh mítheasta,
TSh. 1732.
pl.
a mítheasta . . . i
mbéalaibh na druinge,
9530
.
¤themel m.
gloom:
rachondairc
C. m. mór bar Fer D.,
TBC-LL¹ 3651.
¤thocad m.
misfortune, ill
luck
,
Triads 109.
¤thoimtiu f. a false opinion:
ni mithoimtiu
dúib-si, is fírbriathar Dé,
Wb. 24d22
.
Suspicion:
ro ghabhsat
Goill miothoimhdin mhóir don Iarla,
AFM v 1858.5
. mithoimhdin do thabhairt dó to suspect him,
Hugh Roe f. 14a
.
¤thol f.
evil will or inclination: g
s. inna mmithule (gl. malae voluntatis),
Ml. 33d3
.
gresacht . . . elscot[h]achda ┐ mitholi,
Alex. 871.
toil a chuirp ga sirdenam | ┐ mithoil na hanma,
LB 41
marg.
inf.
Unwillingness: do mhithoil righ Sassan against the will of,
JRSAI ii 336.31
.
¤thorad m.
evil fruit:
crann cain
co mithorud,
ZCP vi 267 § 2.
¤thorbae
ill-profit, unprofitableness:
is mitharba lend cach main . . . it' ingnais,
RC xiv 400
§ 4
.
teid sin a ndimhaoiness ┐ a mitharba,
Fl. Earls 24.3
.
¤thormach
decrease: gl. incrementum (misunderstood as =
decrementum),
Ir. Gl. 756.
¤thrócaire f.
mercilessness:
an
mhíothrócaire ┐ an cruadháil,
TSh. 4392.
lucht na míthrócaire,
BCC § 138.
¤thurus (<tururas?) an evil foreboding or
omen:
bui gráin mór foraib . . . ┐ míthauraras,
BDD 63
(= mithaurassa, YBL, miturusa, Eg.).
batár iarsain na
mithaurússa (.i. drochmenmand) imómna foraib,
§ 36
.
bátar
míthurussa imda fair,
FB 84.
batar mithurusa ┐ dorchraiti
. . . occo,
YBL 180b1
=
SG 253.5
.
miturusa móra ┐ airrdhe
aighthidhe,
CCath. 4772.
míothurusa .i. drochfhaistine,
O'Cl.
Cf. comthururas (gl. incursus),
Ml. 56a22
,
24
.
II Adjs. (chiefly those formed from nouns):
¤accobrach
having evil desires:
in míocoburach,
PH 87.
¤adbal: ingen magrúin míadbail `of evil power',
Metr. Dinds. iii 136.32
.
¤airlech
giving evil counsels (? ill-advised): a
s
f.
ni thuca in miarlig
míepertaig,
LL 346a17
.
¤bésach of evil behaviour: a
s
f.
ni thuca
in lithig mibésaig
,
ZCP viii 113.2
.
meirligh mibhésacha,
AFM
v 168.16
.
do pecthaibh míbhésacha,
Études Celt. i 83.15
.
¤bladach of ill fame
,
ZCP vii 298.25
.
¤briathrach
scurrilous:
do mnai meblaig míbriathraig,
TTebe 2235
.
¤cherdach
plying
an evil trade or calling: v
s
m. a muidh micerdaigh
base hireling,
ZCP vi 282.11
. g
s
f.
do mian na merdrighi miceirdighi
,
276.19
.
¤chétfadach: in duine . . . bhiss míchédfadach da dhedoibrightibh
unconscious of
,
Études Celt. i 78.7
.
¤chiallmar not in one's
proper senses:
co mbat mesca miciallmair,
BB 255a45
.
¤chlothach
infamous: a
p
f.
míchlodcha
(gl. nefarias),
Ml. 134b4
.
¤chlúach
ill-famed:
sech cairrgib michluacha Sciroin,
TTebe
255
.
¤chlúmar id.: miclemar [sic], gl. difamosus,
Ir. Gl. 656.
Cf.
míochlúiteach,
Ezekiel xxxvi 3.
¤choingellach: Israel
míochoingiollach
backsliding
,
Jerem. iii 6.
¤chomairlech:
Média m. full of evil counsels (? designs),
LL 220b48
=
TTr.
275.
¤chorach: is foglaid selba cach micorach `he . . . who
makes a bad contract',
Laws i 202.4
.
do cinn cach meamuir
micoruigh,
ii 290.21
, cf.
O'Dav. 950.
¤chráibtech
impious
,
ZCP x 338 § 2.
¤chreitmech
unbelieving, infidel:
go ttiocfattis
mórán dona míchreidmechaib dochum creidme,
BNnÉ 232
§ 145
.
go hainffesach michreidmeach,
Fl. Earls 112.30
.
¤chruthaigthe
misshapen: gl. informis,
Sg. 5a7
.
¤chuimnech
forgetful: micuimneach, gl. immemor,
Ir. Gl. 1111.
¤chumachtach: denaib michumachtgib, gl. male potentibus,
Ml.
29a9
.
¤dánach (dán `destiny')
ill-fated, unlucky:
gus in Mairt
mallachtaig midhánaig,
MR 110.17
.
¤demonnach
devilish:
Pluton mebhlach midhæmunnach,
RC x 180.21
.
¤dingbála
(g
s. as adj.)
unworthy: midingbala, gl. indignus,
Ir. Gl. 669.
me . . . am' serbfhogantaid midhingbala,
BCC § 65.
¤dóchusach
hopeless, despairing:
midhochusach,
Fl. Earls 134.22
.
¤échtach
incapable of brave exploits:
bid . . . meirtnech . . .
miechtach bethir for fúait na Greci,
LL 234a36
=
TTr. 1279.
¤epertach
given to evil speaking
? see mí-airlech above.
¤ḟoclach
foul-mouthed, scurrilous:
eachlach mifoclach,
YBL 177a37
.
¤ḟoltach
wanting proper qualifications (leg. term): urgnuma in
mifoltaig `the service of the unqualified' (oppd. to sofoltach),
Laws ii 366.12
, cf.
394.12
.
¤gaelmar
unkinsmanlike:
Mac M.
. . . do mharbhadh go míoghaolmhar lá a dearbrathair,
AFM v
1726.15
;
1326.7
.
¤gnéech of evil or pitiable aspect:
cleireach
bocht mighneach,
BNnÉ 165 § 36.
[aghaidh] teimlighthi
mignéthech,
ITS xvi 66.9
.
¤labartha, -ch
ill-speaking:
go
míolabhartha,
TSh. 3039.
an béul míolabharthach,
Proverbs
viii 13.
cona trichait cath mbaitel . . . milabartacha (barbarisch redende Schlachthaufen, Wind.),
TBC-LL¹ 5592
St. Windisch,
TBC-LL¹ p. 808 n. 7
, would assign to this word
bilaburthach,
PH 8181.
¤laechda
unwarlike, craven:
meatta míolaochdha,
TSh. 7332.
¤láthair `without strength',
Ériu v 80.16
.
¤lesaigthe
ill-cared, ill-nourished:
mílesaigthi,
O'Dav. 1150.
fo múich
milessaigt[h]i `under the vapours of bad feeding',
MacCongl. 93.
20
, is prob. g
s. of vn.
¤mesarda
immoderate:
drochaer mimessardha anffallain,
Fl. Earls 240.17
.
¤nádurda
unnatural:
pecadh mínádur[dh]a na fer ┐ na mban,
Maund. § 92
.
gluasacht minadurtha,
ITS xiv 110.10
.
Luc. Fid. 42.13
.
¤náirech
shameless:
le gnúis mhíonáirigh,
Proverbs vii 13.
¤ordamail
irregular, inordinate
:
bith a fis agaib gurob du dona feraib ┐ dona mnaib ... gan beith miordamail a mbiad no a ndig,
Irish Texts v 60 § 43
.
¤órduigthe
inordinate
:
fonn mí-órduighthe,
Celtica i 191.1002
, cf. 192 .1007,
192.1016
.
¤rathmar
graceless; unlucky, inauspicious:
Leaburcam . . . mirathmar
mallachtach,
BB 257b29
.
gabhal mhirathmhar mhara lan do
piastaibh,
Ériu iii 164 § 20.
'san maidin mhiorathmhair sin,
ML 142.15
.
¤réid
not smooth, rugged: as subst. a rough or uneven
place:
a muigib ┐ a miredib na Bethile,
LB 133a5
.
¤rúnach
ill-intentioned, malicious
,
Ériu v 164.23
.
misccnech míorúnach,
AFM vi 2324.9
.
teagasg míorúnach,
ML 118.6
.
¤scíamach
unsightly, hideous:
ech m.,
SG 260.14
. mísgiamach (= ignominiosum),
O'Gr. Cat. 216.35.
¤snímach
anxious, distressful:
sgrech aduathmur mishnimach,
ZCP vi 64.18
.
¤stuamda:
drochduine misduama miglic `
reckless
',
BCC § 287
, cf. mí-stuaim.
¤thaemach
troubled, uneasy:
i mainnir mhíothaomaigh
an domhain,
TSh. 2711.
¤thaemannach (variant of preceding?): merdreach mailisech míthæmannach `
unhappy
',
ZCP
vi 275.17
.
in ríghain mhalísech mhíthaomnach,
ZCP xxxiii 135 § 23
.
¤thesta
ill-attested: do scríobh go meardhána
mítheasta without evidence,
Keat. i 10.23
.
¤thestach
of evil
report, infamous: is mítheastach a gcéime (= infames gressus
eorum),
TSh. 1473.
¤thoicthenach
unfortunate
:
de infortunio iure (causari) .i. den dligud mithoicthenach 'about the unfortunate law'
Ériu lv 8
.
¤thoimtenach: ni pá mithomtinach o neoch
be not ready to think evil of others (?),
SCC 26.
in clann colach ┐ na
maic mitoimdenacha
evil-minded (?),
D IV 2, 45va11
.
¤thoiscid
ill-provided, lacking necessaries
,
O'Dav. 1150.
¤threbar
imprudent, foolish:
a giolla mitreabair!,
ZCP i 137.6
.
¤threorach
weak, inefficient:
mílid m.,
ZCP xiii 204.11
. Compar.
gurab
boichte mítreoraighe é ina an té da mbenann a chuid,
Ó Héodhusa 174.13
.
¤thrócar
merciless:
in triar ridiri . . . do
marbudh co mitrocar,
ZCP vi 35.29
.
¤thrócairech
merciless:
don druing mhíothrócairigh,
TSh. 4684.
Failing to obtain
mercy, doomed: anam miotrocairech `
hapless
',
BNnÉ 66
§ 102
.
¤thuicsech
inconsiderate, foolish:
uaibhrecht m.,
RC
xxiii 10.3
. co bfedain mearda miothuiccsigh `
merciless' (?),
AFM v 1696.12
.
¤thuicside id.:
a amadáin mhituicside!,
RC xix
134 § 106.
III Verbs. mí-aipir (ess-ber-): ní m. (gl. non mala dicit),
Ml. 56d16
.
¤airlither
counsels ill: is besad do cach graig . . . hi
toin mna mi-s-r-airlestair who has misled them,
TBC-I¹ 3648.
¤chiallaid: do miciallad e do briathraib serba his senses were
confused(?),
ZCP x 307.15
.
¤chiallaigid (intrans.): do mhichialluigh sí dhá ttaoibh she doted upon them,
Ezekiel xxiii 16.
¤chlothaigid
defames: pass. fut. ní michlothaigfetar
(gl. defamabuntur),
Ml. 143c3
. part. michlothaigthi (gl. infaustos),
Sg. 34b1
.
¤choimétaid
keeps (observes) ill: michoimétaid ar
saboti-ne
profanes
,
PH 2587.
¤chóraigid (
¤chóirigid)
disorders,
throws into confusion, mishandles, maltreats:
marbhaid ┐
míochóirighid a mhuinntear,
TSh. 1083.
part. gur bho
malartach . . . míchóirighthe in cúigedh
disordered
,
Ériu viii
134.32
. vn.
do ghabh ag[a] marbadh ┐ aga miochóruighedh
,
RC xxix 126 § 32.
do chonncadar . . . an chríoch i mbaoghal a
millte is a míochóirighthe,
Keat. iii 5112.
¤dúil(ig)id
dislikes,
loathes:
míodhúiligh an t-anam bhíos lán an chriathar meala,
Proverbs xxvii 7.
¤duthracair (dep.)
wishes ill (to): 3 s. fut.
ar
cech ṅduine mídúthrastar dam,
Thes. ii 356.19
(
Hy. vii
);
(midústhrastar, -dúthracair, -duthracur MSS.).
¤gní
does ill:
part. (as subst.) mignethi, gl. malefacta,
Ml. 28c20
.
¤imbeir
plays false, deceives: subj. pr. 3 p. mi-tn-imret (gl. decipere),
Ml. 74b22
. intí mí-imerthar ón bethaid daenna (= qui . . .
decipitur),
PH 4657.
¤láithrigid: do bhog ┐ do mhílaithridh
é féin dochum na deabhtha `pressed forward',
Ériu v 182.333
.
¤modaid
treats with disrespect, dishonours:
do mhiomhodhadar
m'ainm,
Ezekiel xxxvi 20.
¤onóraigid
dishonours: 3 s. impf.
nómíonoraigeadh,
Aisl. Tond. 93 § 1.
¤thadbat (to-ad-fiad-):
mithadbait, mitharfaid `thou shewest badly, thou hast shewn
badly',
RC xxvi 16 § 16.
¤thaitnid
displeases:
an tan mhithaithnes ar ndeaghoibre re duine oile,
Parrth. Anma 457.9
.
do
mhíothaitin anni dorinne D. ris an tTighearna,
2 Samuel xi 27.
¤thomuinethar
believes or thinks evil, suspects: ? subj.
ní
mitomnadar o neoch,
ZCP iii 452.29
(cf. mítoimtenach above).