u
m. vn. of suidigidir.
suidechadh,
IGT Verbs
§ 106 (244.17)
.
(a) act of placing, putting
: tri suidigud . . . inna cluas arin
chorp huiliu `through . . . putting the ears for the whole body',
Ml.
60b16
.
a ainm fessin do suidigud i tossoc[h] na epistle,
Wb.
14b2
. iss ed sainreth pronominis a shuidigud ar anmmaimm
dílius that it replaces a proper noun,
Sg. 27a1
. cach ae do
shuidigud aralailiu (of words),
28b1
. iure praedicto
suidigthe
anmme ┐ brethre tara hési si,
193b4
. iar suidiugud gl. mihi
possito,
Gild. Lor. gl. 4
.
do suigiugad osna longaib,
BB
7a17
. a suíghiúghadh ar uillinn na a-Easpáine to place it (i.e.
Ireland) at one corner of Spain,
ML 44.8
. gur cailleadh mórán
páipéir tre shúighiughadh ceasdadh posing questions,
Donlevy
v 1
. an lámh do shúidiughadh `to set the arm',
Atlantis iv
160.13
.
(b)
position, situation
: a suidigud i n-epertib grecdib `position' (of letter),
Sg. 17b11
. etir aicned ┐ suidigud gl. longam
habent paenultimam uel natura uel positione,
51b2
. combad ar
gair aicnid adrímed in suidiguth `the position' (of a vowel),
69a5
. fot suighighti ┐ gair n-aiccnid a bfedaibh airedhaibh
length by position,
Auraic. 4813
.
gair suidhighti,
4812
.
feib
co ngluaised firmaimint asa slatrach ┐ asa suidiugud,
TTebe
4268
. ni hinnraic mo shuidiugud amal-sin (Peter of his position on cross),
PH 1887
. robhattar isin tsuidhiuccudh sin go
cenn trichat bliadhan in that way,
Irish Texts iii 13.17
.
fon
suídhiúghadh a rabhadar dhá mhac Mhiledh,
ML 116.33
.
(c) act of seating, arranging in seats
: tar éis a suidhighthe so
when these have been seated,
DDána 85.45
.
na sé slóigh ga
suidhioghadh,
Aithd. D. 68.34
.
tús suidhighte i ttigh n-óla,
BNnÉ 265 § 230
. suidhiughadh lethe Conghail (of the seating
arrangements in a palace),
ITS v 108.10
.
dot shuighiughadh
a ccathaóir ríogha Israel,
1 Kings x 9
. Note also: air cheithre
coirnéuluibh an tsuidheachadh `on the four corners of the
settle',
Ezekiel xliii 20
.
(d) act of arranging, setting in order; arrangement, disposition
: sáer oc suidigud sillab `an artist in putting (arranging?)
syllables',
Sg. 7b11
. ord suidigtho á sailm `the order of arrangement',
Ml. 111c4
.
at conairc . . . in t-socraidi . . . ar n-a s.¤
,
MR
180.4
. ropsat saine sloinnti ┐ suidigthi cach deg-sluag `situations',
214.10
. Of houses: suidiugadh in tigi `construction',
Laws i 178.13 Comm
.
is amlaid trá dorónad a tech sin, sudigud
tige Midchúarta fair,
LU 8050
(
FB 2
). suid[igud] ard amrae |
tige túathaic[h] Temra (seating arrangements),
ZCP viii
108 § 5
. go ndā pālāss . . . ar n-a suidiugadh go hinntleachtach `artistically situated',
Fl. Earls 78.y
. Of cities: cethrochair
cutrumslesta a sudigud (wall of a city),
Rawl. 74b2
.
sudigud
inna catrach,
LU 2074
(
FA 15
).
suidiugud na mur imon
cathraig, idon, trian cech mur dib sech araile beos,
MacCarthy
40.8
.
féuch gur taitneamhach suidhiughadh na caithreachsa,
2 Kings ii 19
. Various: sudigud na fert i fat `the situation of
the graves',
Metr. Dinds. iii 228.23
. neach bad coimeolach fris
i su[d]ighthibh nimi (of an astrologer),
CCath. 1000
. an
suidhiughadh sáimh do bhí ar na hairdreannaibh the settled
state of the heavenly bodies,
TSh. 8534
.
eolass . . . ar suidiughadh grene ┐ esca,
BCC 366 (416.9)
.
cía suidigud fil for in
doman, cindus suidighthi fuil for sin domun,
RC xxiv 371.25
v.ll., cf.
Ériu ii 106 § 18
. suidechad in tíre (of the division of
Ireland into five),
SG 351.13
.
suidiugud bar súl,
55.31
.
eidir
ghéagaibh glac leabhar | atáid so ar na suidheaghadh—| tolcha
corra chíogh gcaoimhgheal,
TD 39.6
. do réir shuidhighthi
an bheithe luis in alphabetical order,
IGT Introd. 5 § 12
. a
suigiugud na mís in the series of months,
O'Gr. Cat. 304.32
. ni
fhuarus ar suidhiughudh choir isin tsheinleabhar hi `properly
arranged' (of a story),
Lism. L. xxxiii 33
. iar suidhiughadh
na ceilge . . . sin having laid that plot,
Ériu v 166.57
. ocht
meic Néill . . . | maith fúair síad a suidhioghadh | . . . ós clár
. . . Éirenn happily were they appointed to rule over,
L. Cl. A. B. 101.6
. a comairle do suidiugad ann sin 'the council met there'
Celtica xiv 91
. dona suidight[h]ib sin from those dispositions
(of the devastating of a country),
ML² 1134
.
(e) act of settling, inhabiting (?): feib fúair . . . | a sudigud,
a senchass `her dwelling-place with its story',
Metr. Dinds. iii
278.36
. nár dhligh siumh cíos diarraidh a fásach go mbeith
a suidhiucchadh `until they should be inhabited',
AFM vi 1936.1
.
ina fasach gan suidhiugudh `without cultivation',
ZCP vi
103.30
.
(f) Med.
disposition, constitution
:
drochshuigigud an cuirp
co huili,
RC xlix 53.15
. do ní suidhiugadh graineamail san
ceann faedam in capite dispositionem inducente,
23 K 42,
284.12
.
dogabar na clocha do shír a nénshuidigud ┐ a naen
fuirm,
O'Gr. Cat. 256.13
. Note also: cíall do duine ┐ cruth, |
mogénor dian suidhiughudh happy the person so constituted,
ZCP vii 268 § 3
.
(g) act of establishing, fixing
(a law, etc.):
suidiughadh ┐
ordughadh cach rechta,
Laws i 14.23
.
recmaít a les sudigud
┐ ordugud cach rechta lind,
LU 9770
.
beith cen ordug[ad]
suidigte gell ┐ aignesa,
Irish Texts iv 25 § 5
. sealg do shíth
do shuidhiughadh `the task of making peace with thee',
Aithd. D. 60.15
.
snath-reim suidighthi gacha senchais,
MR 108.19
.
Perh. also in the title `Do suidigud tellaich Temra',
Ériu
iv 124
.
(h) act of affirming, establishing, proving; proof
:
it iat sin a
tuarasdla ┐ a comhidechta conadh da suideghudh atfed in
t-ughdar . .,
BB 268b38
(cf.
Leb. Cert. 32.17
).
in lucht suídhighthe
do bhí ag imdénamh,
O'D. 681
(
H 3.17, 499
). cu sui[di]giud
uilc air = donec pereatur in contrarium,
O'Curry 675
(
H 3.18,
329
).
ni dlegaid acht aen fer, na ain-testa d'a shéna, no d'a
suigiugadh,
Hy Maine 66.10
. ferr slōg suidiugadh an army is
better than proof (?),
RC xlv 79 § 18
.
ag suidhiugad pecaidh
marbtha air nach derna se,
BCC 58.2
.
deismeireachd iomdha
. . . do shuidhioghadh a n-aibeóradh,
IGT Introd. § 2 (2.24)
.
dorachaind-si da suidhiugudh air `I would undertake to prove
it on him',
ZCP vi 49.8
.
an bhfuil suidhiughadh san Scrioptúir
ar pheacadh an tsinnsir do bheith ar na daoinibh,
TSh. 3284
.
(i) Gramm. the subjunctive mood
: gé chuin ┐ suil ┐ gé do-ner
trí suidhighthi bona; dá ndernar s.¤ g. (= suidhiughadh
gaoidheilge),
IGT Verbs § 1
. gé chuin tegmar . . . s[uidhiughadh]
in demnighthi; gé chuin ná tegmar . . . s[uidhiughadh] in
diúltaid . . . gé chuin tegma . . . s[uidhiughadh] indscni thú,
etc.,
§ 2
.
gé chuin ná rabhar a suideachad,
§ 7
. ? Not to be
used as first element in a compound,
Introd. § 97 (24.27)
.