ad-gládathar
Cite this: eDIL s.v. ad-gládathar or dil.ie/459Last Revised:
2019Forms:
adgládur, adgladaither, adgládathar, adgladathar, adgladadar, adngl[ad]adar, -acalladar, -acelladar, adgladamar, adgladatar, -acaltar, atatgladainn, -acáldad, -acallad, adgladmis, -acaldmis, adglaitis, atomglaide, -acaille, acall-su, acaltar, -aiciller, -acallar, -arladar, -arlasar, -árlaiter, -arlaither, -aigillter, -airlathar, -acaldam, -árladmar, -arladmar, -arlasar, -arladh, ata-gegallar, ata-gegalldathar, ata-geglathar, adrogailser, atgládastar, (ad)galastair, argladais, -acallastar, -agallustar, -aiclestar, -acillestar, ron-accaillestar, ronaccaill, -acalt, -arlastár, arlastar, -arlassair, -arlassáir, -arlasair, adglaasmar, -arlasatar, acallam, acailsi, acallta, aigillte, acallaid, aicillid
v (
Pedersen Vgl. Gr. ii 538
) strong verb (Thurn.), with ā-subj.,
but later with s-subj. from perf. A redupl. fut. occurs only
in MU. Pret. and perf. stem árlas- expld. by Thurneysen,
KZ xxviii 151 as
*ad-ro-glád-s-, but this not repeated in
Gramm., where p. 415 these are described as `shortened forms'.
Indic. pres. 1 s.
adgládur,
Sg. 146b9
. 2 s.
adgladaither,
IT ii2 243.9
. 3 s.
adgládathar,
Sg. 211b11
.
adgladathar,
Ml. 74a8 , 83a9 , 115d1 , 120b8 , 145c14
.
adgladadar,
115a6
.
adngl[ad]adar,
53c17
, cf.
TBFr. 130
.
at-nglædar,
Loinges mac nDuíl Dermait 58 § 32
.
-acalladar,
IT ii2 243.z
.
-acelladar,
Corm. Y 1059
(
Anecd. iv 93.22
). 1 pl.
adgladamar,
LB
261b44
. 3 pl.
adgladatar,
IT ii2 228.22
. Pass. sg.
-acaltar,
TBC-LL¹ 1694
.
Indic. impf. 1 s.
atatgladainn,
Ml. 62c16
. 3 s.
-acáldad,
Ml. 108b9
.
-acallad,
ACC § 82
. 1 pl. adgladmis,
-acaldmis,
Mon. Tall. 136.29 (§ 25)
. 3 pl.
adglaitis,
Metr. Dinds. iii
378.13
.
Ipv. 2 s. atomglaide (-glaite v.l.)
-acaille,
Corm. Y 1059
(
Anecd. iv 93
).
acall-su,
TBC-LL¹ 1652
(aigill-si Stowe). Pass.
sg.
acaltar,
1651
(aigillter, St.)
Subj. pres. 1 s.
-aiciller,
Sc.M² § 9
.
-acallar,
RC x 218 § 6
.
-arladar,
Irish Texts i 13 § 40
.
-arlasar,
LU 3032
(see Ped.). 2 s.
-árlaiter,
BDD² 200
.
-arlaither,
RC xiv 257.14
.
-aigillter,
ZCP viii 548.3
. ?3 s. (or pass.)
-airlathar,
LU 5864
(=
arlathar,
ZCP ix 154.22
). 1 pl.
-acaldam,
TBFr. 379
.
-árladmar,
Wb. 29d10
.
-arladmar,
IT ii2 228.5
. 2 pl.
-arlasar,
IT
ii2 228.13
(see Ped.). Subj. impf. 3 s.
-arladh,
Lism. L. xii 18
.
Fut. 1 s.
ata-gegallar sa,
MU² 975
. 3 s.
ata-gegalldathar,
974
.
ata-geglathar,
978
.
Pret. and perf. 2 s.
adrogailser,
IT ii1 183.4
. 3 s.
atgládastar,
Thes. ii 318.4
(Hy. ii).
ataraglastar,
BDD² 544
.
(ad)galastair,
O'Cl.
argladais,
TBC-I¹ 1802
. -acallastar (-aicellestair,
-agallustar v.l.),
ACC § 123
.
-aiclestar,
Corm. Y 825
.
-acillestar,
LL 14262
.
ron-accaillestar,
Imr. Brain ii 293.16
.
ronaccaill,
294.1
. -acalt.
RC xi 442.9
.
-arlastár,
LU 8269
(
FB § 21
).
arlastar,
5873
(TBC).
ro arlastar,
Metr. Dinds. iii 210.10
.
-arlassair,
SR 3791
.
-arlassáir,
4791
.
-arlasair,
LU 9306
.
1 pl.
adglaasmar,
IT ii2 228.49
. 3 pl.
-arlasatar,
RC vi 164.7
.
Vn. acallam.
IGT Verbs § 65
.
Part. acailsi (pl.),
Ml. 48a10
(see
KP 50 n. 40
).
Verbal of Necess.
acallta,
ZCP iii 29.37
. ?
aigillte,
DDána
74.16
.
Later as simple vb. acallaid, aicillid.
Addresses, speaks to, converses with: adagladastar gillae
a boy spoke to them,
Corm. Y 1059
(
Anecd. iv 91.9
).
adgladadar Brigit i[n] noidin,
Irish Texts i 14 § 42
. adglád[ad]ar
Fróech Meidb F. addresses M.,
TBFr. 130
. ni acaltar tarais
nach thar adart `no conversation is held across him',
Ériu
xii 48 § 61
.
boí Cuchulainn i n-a thost ┐ ni arlasair Loegaire,
LU 9306
(TBC). roaicellastar iarum for leith na seanchaidi
he addressed the shanachies apart,
Ériu iv 144.15
. do agaillsit
a charaid . . . o Fhrōech . . . imthecht lais la tochmarc mhnā
dó were requested by F.,
ZCP xiii 169.32
. notaicél I shall
talk with thee,
Ériu iv 100.16
.
agoillis an Dagdae hi,
RC xii
84 § 84
.
nocho ronacaill int idul,
RC xlvi 235.30
.
iar sin
téighim-se go Bóinn / . . . / is aigillim Niall an áigh,
Content.
ii 9
.
gur aguill Dia na daoine / cia aguinn dob iontaoibhe,
Dán Dé xxviii 4
. cuich aiccille? whom are you speaking to?,
BNnÉ
62 § 86
.
i Scoitbhéarla do agaill Ióth ┐ Tuatha Dé Danann a
chéile,
Keat. ii 819
.
Bérla na filed asa n-aicilled cach dib
araile,
ACL iii 247.21
. ros-aigletar in ingen go hoirbidnech
saluted,
Caithr. Thoirdh. 27.5
.
ni aiclidh somh diabal dogres,
BNnÉ 321 § 26
. aigill Sir Gyi damh d'faghail cairti `ask Sir
G. for me',
ZCP vi 78.1
. With FRI:
fri angel n-acallastar,
LU
1148
(
ACC 123
). ait a fuil gunarlaither ris
where you may
speak to him,
RC xiv 257 § 14
.