adj
i
fine, good, fair, beautiful
, etc. Of persons etc.:
Bláán
cáin Cinn Garad,
Fél. Aug. 10
.
C. ba cáin áge,
July 6
.
a phopa ch.¤ Conaire,
BDD² 1175
.
caínsi ch.¤ corcarda lais,
675
. caín tarb (caintarb, v.l.) (of Cet),
Sc.M² 15
.
coīn mīlid
Ailill fri āgu,
Corp. Gen. 8.13
.
is cur c.¤
¤ cathbúadach,
LU
8956
(
FB 71
).
it caíni for slúaig
,
5531
(TBC).
am c.¤
(.i. ni ḟuil luib is chaime andú),
LL 1555
.
cid cáin lib in
laechrad,
IT i 77.9
(LMU).
cáin cech culēn fó ṡaidh,
Cáin Ad.
8
. aged
chāin (: sōir),
ACL iii 307 § 15
.
ingen Chuinn an
c[h]rotha caoin,
ML² 810
.
sé c.¤ ceilligi carthanach,
Stair Erc. 1025
. Of an action: is cáin didiu a n-essimthecht `fair
then is their going forth',
Thes. i 495.19
(Ardm.). ?
c.¤ forondar
a chorp hi crú,
LU 8339
(
FB 24
) (see
Pedersen Vgl. Gr. ii 604
). Of clothes:
fúan c.¤ corcra,
LU 8601
(
FB 45
).
ad-mestar cáircha assa
comthlachtaib cóinib,
ZCP xi 85 § 39f.
lend bus caoin dath,
ML² 513
. Of objects
soft, smooth
:
ail chaoin cumdachta,
Ériu xiii 30.29
.
im iomdhaidh thaoibh chais chaoin,
28.22
.
ag cennghail um charraic cháin,
Acall. 858
. mess fás. fidh
cáin. olcc bláth `smooth' (i.e. devoid of fruit ?),
SG 80.8
.
is c.¤ cech ard,
LU 3915
(
SCC 43
).
ba c.¤ ind fhidchell,
TBFr.
90
. Of speech etc.
soft, gentle
:
guthán c.¤
,
Ériu xviii 12 § 6
.
caoin fuigheall fri heigsi,
Ériu xiii 14.3
.
labhra chaoin,
DDána 13.4
.
d'aitheasg chaoin,
17.15
.
cómhrádh caoin
gach naoimh,
Párl. na mB. 889
.
ceól caoin na bhfilídhe,
1633
.
ar chruit chaoin,
DDána 119.29
.
comhairle ch.¤
,
ML
6.22
. Of weather fine, clement
: sína caíni . . . gaim c.¤ cuisnech
(oppd. to sína saiba),
ZCP xi 82 § 25
. In chevilles:
caoin
rath,
Blathm. 4
.
caoin sgel,
153
. In nn.loc..
crutti Caínbili
o Ess Rúaid da n-airfitiud,
LL 8816
(
TBC-LL¹ 1449
). Cf. Cluain
caín, Druim caín, Caíndruim etc.,
Hog. Onom.
Adv.
co c.¤
cennsa,
Stair Erc. 2235
.
Compar.
Ailenn . . . / caīnu dūn dindgnai,
Corp. Gen. 8.17
.
cainiu cach fiach,
SR 2485
.
cainiu fedaib,
Auraic. 5550
.
ba
cæine side cach fichthill,
ZCP iv 35.17
v.l. As superl.:
cáiniu
di ḟlaithib in domuin,
TBC-LL¹ 5171
.
Superl.
ǽ drobéssach caínem di thonemaib Heirenn,
Trip.² 1695
.
Crist ba caoinem clú,
Blathm. 247
.
As subst. Of a person: caoin ó a bhfaghair fóirithin (of
a bishop),
Arch. Hib. i 97 xviii
. caíni U. (three harpers),
TBFr. 108
. See 2 caín.
Compds. Forms compds. with nouns, adjj. and in adverbial
sense with verbs. In composition with verbs treated as
unstressed prefix, see
GOI § 384
. In later lang.
such compds. treated as simple vbs. e.g.
caindeifriges,
Auraic. 985
; cainternais (sic leg.),
ML 162.22
. Also used to
form artificial compds. in etymol. glosses. Some of the
compds. included here could belong to cain.
With nouns:
ar a chaonairilledh,
Leb. Gab.(i) 226.2
.
bindḟogur a gotha ┐ a caínurlabra,
LL 7740
(
TBC-LL¹ 210
). trisin
cainaisṅdíis (ref. to bene gratias agis).
Wb. 12d20
.
ar cháinbésaib im chóemchostud na fledi,
MU² 211
.
a gcrabhadh ┐
a ccáoinbhesaibh,
Ériu v 74.13
.
cāemdūdracht, cāinbēsa,
ZCP viii 215.2
.
do cech eclais bís i cāinbéscnu,
Cáin Ad. 36
.
aitherrach cáinbescna daib fri Dia,
Anecd. i 41.20
. ica tá
caoin bleith
(of metal),
O'Dav. 200
.
ropo chuiscle chaenbríg,
LL 27008
.
fo cháinbuide (: óenṡuidi) na ndrong,
SR 6055
.
atcota becdata cāinbude humility wins gratitude,
Anecd.
iii 11.7
.
ech gach eamhain ina caoincennas coir,
Ériu xiii
27.8
(
Laws v 62.21 Comm.
).
biaidh bo fó chaoinchethair
ar anair n-iorchoraigh,
xiii 25.22
`there will be a cow four
fair times (i.e. there will be four cows) for a full melodious
anair' (verse dealing with the rewards due to various metres),
Meyer,
Misc. Hib. 22
.
¤-chomrac etc. see separate entries.
do-rala caínchomrád etir Coin C. ┐ Emir,
MU² 136
.
tré . . .
caencrabud B.,
Lism. L. 3330
.
atcota cīall cáin-chruth,
Anecd. iii 10.18
. Mock n.pr.:
Caonchruth mac Caoindhelbha,
ii 64.5
.
fothughad a caen-daime budein,
Laws v 52.17
Comm.
¤-dúthracht etc., see separate entries.
céd corn caoinegair,
Mart. Don. xxxvi 14
.
co cathair na caenḟled,
Gorm. Dec. 18
. a chaínfochell asar corp `fair wage',
Wb. 15c24
.
tabraid . . . cāinforgall,
Thes. ii 306.2
(Hy. i). ní raba . . . bá
moo eneach na caonfuarascaibh ionás renown,
TFrag. 178.1
.
¤-ḟúairrech etc. see separate entries.
sin chaóinfresdail ┐
fritheoladh,
RC xxix 146 § 72
. nach claistear a gcaoinḟriotal
gentle speech,
Hackett² xviii 39
.
tria caonGhaoidheilg,
Hugh Roe² 244.7 (fo. 61a)
.
Maccæma Túath nDea dom ét iar mo
caenghuide,
RC xii 60 § 18
. huanaib cainimbedaib ilaigthib
gl. multiplicatis benedictionibus,
Ml. 105a7
.
cāinlāech Luigdech,
AID i 53 § 3
,
Celtica xi 125
. ar chrábhadh na
caoin-léaghan do rádh `to say a prayer(?)',
Celt. Rev. x
134.12
.
caín-leas,
MR 160.5
.
fó ṡídh ┐ fo chaoin loisi,
AFM
ii 1164.6
.
triallais . . . caenmag,
LL 15762
.
naoi ccuill
chaoinmhesa,
Ériu xiii 26.20
.
anruth .i. sruth cain molta
uadh,
Laws iv 358.21 Comm.
concertfa caenrecht for iathu
B.,
YBL 181a11
. act rocloor for cáinscéilsi a good account
of you,
Wb. 23b2
, cf.
b41
.
fer ro scríb . . . / cáinscéla Críst
chrochthai,
Fél. May 6
.
rind caein-sholais Chaingcrech,
MR 114.2
.
gan dire do chreith caoinṡrothaib,
Ériu xiii 17.13
.
á caintaidlech gl. satisfactionem,
Ml. 32b22
. cáinteist diib
`good testimony',
Wb. 23a23
.
ic tabairt chaintestusa,
LB
107a24
.
caintír toirthech (? cain),
SR 963
.
déce do caerca
caeintlachta,
Leb. Gab.(i) 30.15
.
teinniu achuinscliu caíntocud,
LU 7385
.
trí hingena berta seirc do cháinthocud,
Triads
110
. iarsin chaíntoil gl. secundum bonum placitum,
Wb.
20d19
.
do lucht na cain toile,
ITS xxix 144.2
.
'na sgéith
chreidimh ┐ chaointoile,
Parrth. Anma 5064
. cáintoimtiu
diib `a fair opinion of you',
Wb. 23a22
.
adchonncadar . . .
isan chaentracht clerech,
RC xxvi 160 § 47
.
iarna cáintuistin,
SR 7999
.
With adjj.
(a) Dvandva compds.: tecait cāinḟinn / corra,
ḟāilinn `fair white birds',
K. and H. 18 § 27
.
cāinmaith slān
/ Sīrne,
Ält. ir. Dicht. i 29.27
.
(b) Adjj. derived from nouns:
go cobhsaidh caoin-bhéasach,
TSh. 1854
. do reir diancecht
cainbrethaig fair-judging,
Laws iii 362.4 Comm.
ambreith
Chaei Chaenbrethaig,
Thr. Ir. Gl. 9.2
.
Connla Caoinbhriathrach,
Keat. iii 518
. Mock n.pr.
Feli ingen Caoinchlothaigh,
Anecd. ii 64.9
.
is caínchomairlechu beith i ssíd,
LL 31741
(TTr.).
uo cōinchomráitech . . . na fēne re chéle,
Fianaig.
64.4
.
a sgiath . . . chaoindealbhach,
ML 112.19
. in dearc
. . . caen-dénmach beneficent,
PH 5923
.
cros caoindénmhach
uas a cind,
AFM iii 312.10
. caindénmide gl. benefica est,
Ml.
25d4
(caindenminde, MS). caindéinmidi (-deimidi, MS) gl.
beneficam,
120b6
. amal as dund chaindénmidiu gl. benefico,
33b9
. nadbi caínfoltach nibi caínfuillmech `he who is not
well qualified is not well remunerated',
Ériu xviii 47.5
(
Laws
v 112.7
).
cluithche caoínmhenmnach,
Ériu v 166.56
.
easbog
cáoinráidhtioch,
Párl. na mB. 3794
. labrad uallach ┐
chaintoimtenach dib fadesin `proud and self-complaisant
speech',
Ml. 31b10
. See caínḟúairrech.
With verbs: cáin-airlice lend graciously(?),
LU 3489
(
SCC
26
). mani cáinairlither `unless thou take good heed',
Wb.
5b38
.
in tan na cain-biadhtar cain-scarat,
Laws v 292.12
.
nī bo fri óigthea acher / cāinbói (.i. cáin nobíid) fri lobru
trúagu,
Thes. ii 328.3
(Hy.v).
la Dal Riada cainebar / . . . /
lethdeog,
Anecd. i 14.15
(
SCano 478
) (ibid). cáineperr gl.
bene dicitur,
Sg. 215a3
.
caínéra,
LU 3489
(
SCC 26
).
caoin
éranar muca mbroghtar ina muicthech,
Ériu xiii 27.23
=
amail atbeir isin bretha nemidh cain erenar muc mbrogtar
┐ rl.,
O'Curry 1451
(
H 3.18, 647b
)
(as-ren). c.¤ feid a rosc,
LU
8342
(
FB 24
). c.¤ fera bodil di fodbaid ríg (rhet.),
6122
(TBC).
c.¤ fúalaing fuither glaini sair,
8343
(
FB 24
). inna caingnethi
gl. bene acta,
Ml. 22d18
. With in-láidi, see ind-láidi. cumala
caínógat a ngnímu `who fulfil their services well',
Críth G. 485
and
n
.
caínoís,
LU 3489
(
SCC 26
) (oidid).
cain
rognatha (gníid),
Ml. 39a24
.
cáinscríbaimm,
Thes. ii 290.11
.
caínté im gaí cainte gaithe,
LL 1570
(téit).
cia tīasam cáin
temadar (.i. alaind),
Thes. ii 299.30
(Hy. i).
in-díu trá
cáin-timgarat,
Lament 90.5
. inna caintinscantai gl. bene
coepta,
Ml. 131c18
.
caín tintaé chucum,
LU 8310
(
FB 23
).
is caintormachtae (do-formaig),
Hib. Min. 13.451
.
clanda
caine caīntuismiter,
ZCP xi 92 § 21
.
amail bid cainullmaigthe,
Hib. Min. 13.448
.
In etymol. glosses on con as conjunction and preverb:
caoinberim nó caoinbritheamnaigim gl.
conidbiur,
O'Dav.
391
(cf.
Ériu xiii 21.30
).
conamus . . . .i. . . . ro cainaimsighedh,
Laws i 48.18 Comm.
conaraig . . . .i. . . . ro chain-airgestair,
v 292.14 Comm.
ar na conderbathar .i. ar na caindiubarthar,
iv 196.23 Comm.
(2 do-rorban?).
In later lang. used as occas. alliterating ornament e.g.
do
chogair ┐ do chaoin-chomhairligh aige féin,
ML 26.14
.
With vnn.:
cuile iar cainbiathad,
Stud. in E. Ir. Law 52.29
(
Laws ii 386.z
).
a condaill .i. a caindeligud,
Auraic. 1501
.
na ro cuindrigther . . . .i. na dentar do caindirech,
Laws i
192.8 Comm.
(etymol. gl.). in chainepirt gl. benedictio,
Ml.
137d6
.
tosach cōru cāinepert,
Anecd. iii 16.15
.
is maith
bar caeineiberta,
SG 350.1
.
¤-gním, see separate entry.