1 dag
Cite this: eDIL s.v. 1 dag or dil.ie/14139Last Revised:
2019
Forms:
deg, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, degbés, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, deg-dias, dag, dag, deg-doss, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, deagh- folaid, dag, dag- ḟorcitlid, dagforcitlidib, dag, deggnim, dag, dag, deg-impide, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, deg-óg, dag, dag, dag, deg-rann, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, dag, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deaghoideas, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, Deg, deg, deg, deg, dethclu, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deaghcho- maoineach, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deighdealbhdha, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deghearghna, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deglenda, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg, deg
adj
good. Later deg.
Thurn. Hdb. 49
.
annag .i. non
bonum. dag .i. bonum
,
O'Mulc. 47
.
dag .i. bonus no piscis
,
ib. 289
.
écndag .i. ni dag .i. non bonum
,
ib. 357
. annach
evil, bad
,
O'D. Suppl. 573 b
.
dag .i. maith,
LB 36 a 24 f.b.
.i. maith,
ACC § 46
. deach .i. maith, O'D. Suppl. (or = dech).
death .i. maith,
ACL iii 280
. Often deth-:
deth-arrachta,
ZCP vi
26.17
.
-bertach,
48. 20
.
-cluach,
34. 9
.
-rígan,
25. 11
. -thapaidh
30. 27
.
-thengthach,
50. 33
. Frequently written d┐; occasionally
also dath-. Mod. pronounced dé-,
dea-,
Seanchaint 79
.
205
. Independent use of dag:
droch do drochaib, dag do
dagaib,
Corm. Tr. 61
.
dag a dagchomul na céir,
ACC 46
.
derb dag i mba, ib. a
pl.
deich treaba dagha (.i. maithi),
Ériu ii 4. 5
. Adv.
well
(Contribb.):
sciath aca ar lár a ethair...
fo tailfed dag...cethri drond[a] dechenbar,
RC xiv 404. 18
.
In composition with a following noun or adjective,
Zeuss
857
.
Thurn. Hdb. 221
:
good, noble, intensive very
. For fuller
collections s. Acall., Laws, CCath. Index, Todd Nenn., Hom.
Leg. Ind.
A dag
:
dag-airle a good counsel
Wb. 29 b 17
.
isí mo degairle,
ACL iii 220. 29
.
is derb ropat degairle,
TFerbe 280
.
dag-airliud
good merit, well-deservingness
LU 34 a 16
.
76 a 10
.
dag-arliud .i. oca mbí deg-bríathar,
TBC-LL¹ 1695
Y.
deg-arliud,
LU 34 a 16
.
RC iv 256
.
decchairilleadh,
AFM vi
2370. 3
.
deg-airilniud,
ALC ii 262. 15
.
dag-aiste a good metre
.
d. in dána,
IT iii 106. 2
.
dag-aithrige (MS. dagathrige) a good repentance
Cambr. 38 a
.
dag-altair
good fosterage
Laws ii 164. 10
(opp.
mialtair,
ib. 8
).
dag-altram id.,
ib. ii 164. 6
,
19
.
dag-armtha
well-armed
TFrag. 22. 14
.
dag-bág a good fight
:
co ndernsat d.¤-báig de,
LL 191
a 52
.
dag-banas : trí fostai dagbanais: fosta thengad ┐ gensa ┐ airnberntais (airbertais, v.l.), 'three ways in which a good woman is steady: steadiness of tongue, of chastity and of house keeping'
Triads § 180
,
Ériu xxviii 155
.
dag-ben a good woman, a lady
:
gruc da .i. dagben,
Corm. 17
.
degbhen,
CCath. 4038
.
dag-bert brave deed
ZCP x 363
:
tabred dagberta for ar n-imthechta,
LU
15 a 5
.
dag-bés a good custom
Laws iii 24. 14
.
degbés,
ZCP
viii 113. 7
.
Ériu v 130. 48
.
dag-béscnae
good behaviour, morality
Laws. degbéscnai (g
s.)
Ml. 85 d 2
. d
s.
i ndegbæsgnu,
ib. 87 d 5
.
105 b 2
.
dag-biad good food
O'Mulc. 685
.
dag-bliadain a good year
LL 128 b 28
.
dag-boltanach
sweet-smelling
:
lán do lubib dag-boltanchaib,
Aisl. Tond. 111
. Cf. degbolad.
dag-briathrach of good words
LL 155 b 8
.
dag-cenél a good race
LL 279
.
ingen óc alaind co
ndagcenel ┐ co ndaglégund,
RC viii 152 § 3
.
dag-ciall,
LL 153 b 14
.
dag-clann a good offspring
:
Lib. Flav. 23 b 2
,
12
.
dag-coic a good cook
:
fo lámu dágchoca,
MacCongl. 93. 18
.
dag-comairle a good counsel
Wb. 29 a 21
. degch.
AFM 26. 17
.
dag-comairlid a good adviser
: dia deghchoṁairlighibh
AFM v 1862. 3
.
dag-cride a good heart, generosity
:
dagcraidib,
ACL iii 235. 32
.
deagh-,
ITS x 200
.
dag-dán a good gift, poem, art
:
saer daer dagdana,
Laws
v 96. 10
.
rogab gnimu dailim do airim a degdán,
BB 382
a 6
.
dag-dess
good and comely
,
Gorm. Mar. 31
.
dag-dia good god
(etymological gloss on Dagda)
LU
32. 25
.
LL 266 b 38
.
dag-dias a good pair
Gorm. Oct. 26
.
deg-dias,
Feb. 11
.
dag-dond:
ben Néill in druing dagduind,
LL 139 a 42
.
dag-doss a good bush
Gorm. Jan. 7
. deg-doss,
Mar. 3
,
May 18
.
dag-duine a good man, a brave man, a nobleman, a
righteous man
(
Donlevy, passim
).
Wb. 6 b 23
.
18 c 14
.
i
coimthecht dagdóine,
ib. 16 d 2
.
carid dagdoini,
27 d 11
.
dag- :
Ériu i 215. 12
.
TFrag. 144. 2
;
204. 16
.
Lib. Flav. 27 a
1
.
35
.
deg-duine,
LU 53 a 8
.
degdáine,
MR 224. 15
.
dag-eire a good (i.e. heavy) load
LU 64 b 22
.
89 a 15
.
95 a 35
.
RC xiv 54. 6
.
degeire deise no trír,
Acall. 3942
.
dag-éirge good rising-up
: ar-dlegat a ndaigéirge 'they are entitled … to their good rising [before them]' The Kingship and Landscape of Tara 130 § 13
.
dag-Eogan
brave Eogan
LL 130 a 39
.
dag-eolach
well-informed
ZCP iv 235. 4
.
dag-éraic a good mulct
:
nenaisc d. a mucc foraibh,
Lism. L. 319. 16
.
dag-ḟeidm good use
Ériu ii 4. 7
.
deg-,
Todd Lect. vi
p. 99
.
dag-ḟer a nobleman, a gentleman, a brave
:
oirchinnig ┐
daigfir ┐ tóisig,
Alex. 442
.
ar galaib dagfer,
LL 203 a 37
.
AU i 254. 9
.
LL 156 b 23
.
158 a 381
.
deghfir,
BB 385 b 7
.
Acall. 1033
.
KMMisc. 264. 13
;
272. 9
.
dagḟer, degḟer,
Gorm. Ind.
do degferaib ┐ do degdáinib,
LL 227 a 23
.
deghfer dana a good poet
AFM iii 598. 17
. deghḟer labhra
a good speaker,
ib. ii 1136. 14
.
dag-ḟeras : tréde faillsiges cach ndagḟeras: dán, gaisced, crésine, there are three things which reveal that a man performs his functions well: a special gift, valour, piety
Triads § 196
,
Ériu xxviii 155
. cach ndagḟeras .i. gach feidhm nó gníomh iomlán nó feramhuil 'every activity or full or manly deed'
Triads 41
,
Ériu xxviii 155
.
dag-ḟethal,
SG 84. 37
.
dag-ḟial good and modest
Gorm. Jan. 30
,
Aug. 7
.
dag-ḟind very fair
, ib.
May 15
,
Dec. 11
.
dag-ḟolad great wealth
Laws iv 298.2
;
v 70. 10
.
deagh-
folaid,
ib. ii 308. 26
.
dag-ḟorcetul good instruction
LB 12 b 126
. Hence dag-
ḟorcitlid a good teacher. d
pl.
dagforcitlidib,
Wb. 11 b 6
.
dag-gním a good deed
Wb. 6 a 8
,
6 a 11
,
10 a 17
,
33 a 17
.
a doughty deed
LU 61 a 15
.
deggnim,
Ml. 14 b 15
.
CCath.
1190
. Cf. deggnímrad
valiant deeds
ZCP iii 28. 13
.
i n-dagnimrathib,
Thes. ii 244.32
.
dag-ime a good fence
Laws iv 126. 24
.
dag-impide a right, proper request
:
is cóir daigimpigi
duit ar nidad dichumaing,
Anecd. i 11. 13
. deg-impide
AFM 1132. 8
.
dag-imradud a good intention
:
forbe in dagimrata,
Wb. 3 d 5
(opp. drochimr., ib.).
dag-ingen a good daughter
LL 138 b 23
.
dag-ingnad
very strange
:
diamair d.,
LL 157 b 28
.
dag-laech a brave hero
: adchiu d.-u in beth[a] (sic
leg.)
ZCP iii 46. 14
.
deglaech,
MR 224. 14
.
do deglaech
┐ do degóc,
LL 100 b 16
.
dag-laechdacht,
LU 67 a 31
=
TBC-LL¹ 1050
.
dag-léigend,
RC viii 152 § 3
.
dag-less good profit, especial weal
Acall. 3772
.
doghéna dháibh bur ndeigleas,
Acall. 3606
.
dag-lind good time
LL 129 a 47
.
dag-lóg a good price
SR 5836
.
dag-mac a good son or boy
MR 136. 10
. deaghṁac
léighinn a good student
Donlevy 456. 16
(= scolaire maith
458. 29
).
ML 58. 2
.
dag-máin
benefit
:
is éicrichnichthe donindnigsom a
dagmóini,
Wb. 28 a 17
.
Alex. 926
,
930
.
inna degmáini,
Ml.
27 a 6
.
a seoit ┐ a degmáini,
Cog. 18. 18
.
Ériu ii 2. 3
,
9
.
dag-menmae
hilarity, jollity
Mon. Tall. 143. 5
. Cf.
deg-menmnach,
LL 155 b 47
.
dag-mian a good mind
Gorm. Jan. 26
.
BB
48 a 40
.
YBL 314 b 20
.
dag-mór
very big
Gorm. Sept. 11
.
degmór,
ib.
May 20
,
Nov. 20
,
July 30
.
samaigis stacci direccra
degmaru forsna beraib,
MacCongl. 63. 2
.— Gaul. Dagomārus, npr. m.
dag-naidm a good security
:
fal fosuidigthear dag-nadmaim,
Laws v 506. 11
.
Anecd. iii 29. 6
.
dag-nár
good and bashful
Gorm. Mar. 26
,
May
9
,
Nov. 26
.
dag-nem good heaven
ib. June 5
.
dag-nia a brave hero
:
dagnia derg,
Rawl. 116 b 12
.
dag-nóisech:
do dlighid dian daghnoisech,
Anecd.
ii 75. 2
.
dag-nuachar,
LL 157 a 6
; a noble mate,
ZCP x 363
.
dag-óc a goodly youth, a brave warrior
TBC-LL¹ 1263
.
1640
Y.
TFrag. 1062
.
dag-óg a good virgin
Gorm. July 2
.
deg-óg,
Jan. 6
,
Oct. 17
.
dag-phreceptóir a good teacher
Wb. 4 a 2
.
dag-rád
speaking well of
Gorm. May 17
.
dag-rāith a good security
Laws i 118. 21
.
dag-rann a good stanza
Gorm. Jan. 31
,
LL
7 a 48
.
deg-rann,
LL 10 b 41
.
153 b 15
.
BB 382 a 6
.
dag-rath good grace or luck, full prosperity
Gorm.
Feb. 26
. Fearna mór mílib d. (g
pl.)
AFM ii 576. 3
.
cúig
bliadna déc fa degrath,
Cog. 140. 20
.
dag-riar,
Mart. Don. Introd. 37
.
Donlevy, pass.
dag-riattae
well-trained
Leb. Cert. 160. 2
.
dag-rosc a good eye (of sight),
Corm. 689
Y.
dag-rún a good resolution, purpose, a good end
:
ar do
dagrúin ndrechaig,
ZCP viii 232
.
TBC-LL¹ 1695
Y.
co ngeib
d. degmessa,
LU 76 a 9
.
degrún,
BB 375 a 31
.
dag-ṡégdae
majestic, sublime
:
ic mac Dé dagṡégdai,
Rawl. 69 a 24
.
deighṡeghdha,
BB 9 a 15
.
dag-ṡén good luck
SG ii 469. 11
.
degṡén,
Top. Poems 40. 6
.
dag-ṡochor
good profit
:
bidh co d. re fód danacul ar
nóg ar ég,
ZCP viii 227
.
dag-ṡoillsigud a good illumination
ZCP iii 222. 2
f.b.
dag-thapaid very quick, active, expert
:
an drong
dhánata dh. dhíscir dhenmnedach,
ALC i 412. 6
.
dorónsat
comlainn fic[h]da...degthapaid,
IT ii2 141 (l. 477)
.
ML
28. 4
.
bulli na láma deisi degth.,
Cog. 194. 8
. go dian-deghth.
AFM 2318. 4
. deg-thapad
vigour
MR 318. 14
.
deg-thapa = d.¤-thapaid:
dosgiobadar a longa...go d.,
Atlantis
iv 166. 22
.
dag-theist bonum testimonium
Wb. 25 a 18
.
deg-theist for chach,
LB 260 b 81
.
dag-thimthach:
dobert d. imbi,
LL 117 b 36
.
dag-thír a goodly land
Imr. Br. (of the Ir. Elyseon).
deg-t.,
CRR 4
.
BS 54. 4
.
dag-thorthech
abounding in fruit:
sam sogar .i. is d.
in samrad,
LL 188 a 32
.
dag-thrian a good third
:
a d. mo chuarta sa,
Fen.
168. 13
.
dag-thuath:
dúnadach cech d.,
LL 344 c 13
.
B deg
(see also 1 dag):
deg-accomul a good union
Laws ii 362. 3
(=
soaccomol,
l. 4
).
deg-adbae a goodly dwelling
ZCP viii 207. 3
.
deg-adbar good material, one well fitted to be:
Niall
...d. táisigh na Trí Tuath,
ALC i 529. 15
.
Donnchad...
d. rí[g] Érenn,
ALC i 558. 10
,
ib. 598. 11
.
AFM iii 396. 14
,
ib. iv 722. 8
.
deg-aes: triar d.-a dána three of the goodly men of
science
CRR § 30
.
BS 52. 9
. good, auspicious age:
d.
éisgi,
MR 106. 14
.
deg-aichnech well informed
:
d. aithnech ar gach
ealadhain,
AU iii 530. 4
.
BB 62 a 34
.
deg-aicned a noble nature, benevolence
CCath. 5480
.
SG i 54. 31
. d
s.
degaicniud,
LB 273 b 71
.
SG 54. 31
.
deaghaigneadh,
Donlevy 472. 8
.
deg-ainm,
BB 370 b 23
.
deg-airde a favourable sign
:
dommí co ndegairdib,
ACL iii 221. 6
.
dertbais d. dílend | senchas senaibni
Hérend,
LL 5 b 39
.
deg-airiltnidh a good earner
AFM 2220. 3
.
deg-aisse:
ic loscud Muman massi | ba suach dond
d.,
LL 375 a 14
=
ba subach don degaisse,
ACL iii 304 § 7
,
ZCP x 363
.
deg-aite a good foster-father; a good teacher
MR
298. 9
;
314. 4
.
d.-oide faoisidine,
Donlevy 338. 23
.
d.
-oidigheadh foghluma,
ib. xxi 1
. Cf. deg-aites good education,
good teaching.
deaghoideas,
Donlevy 336. 16
;
xviii
5
;
xix 13
.
deg-aithne a good knowledge
SG 354. 22
.
deg-aithrige good repentance
AFM 1000. 21
.
deg-aithris a worthy imitation
ZCP viii 216. 15
.
deg-amos a brave hireling soldier
Ériu i 94. 1
.
deg-amrae
good and wonderful, specially wonderful:
Cathbad drái d.,
Acall. 2543
.
CRR § 30
.
deg-anacol a goodly protection
Ériu v 84. 13
.
deg-arm:
ni dlig degairm fer cin gliaidh,
Harl. 5280,
14 a
.
MR 224. 14
.
deg-armach
well-armed
Acall. 2134
(v.l.
datharmach,
p. 291
).
deg-armáil a good armament
AFM 2272. 9
.
deg-arrachtae
very brave
ZCP vi 26. 17
.
deg-árus a good house
SG 303. 30
.
ITS x p. 200
.
deg-ass good milk
LU 25 b 16
.
deg-athach a good vassal
: ropo deglaech degathaig,
TFerbe 691
.
deg-athair a good father
LL 385 b
.
BB 127 b
.
MR
118. 3
.
Acall. 2005
.
deg-athardae goodly patrimony
AFM 1640. 9
.
deg-atmáil a good confession
Miscell. Celt. Soc. 330. 6
.
deg-bág a good fight
Gorm. May 12
.
deg-bail,
RC viii 350
; good luck,
ZCP x 363
.
deg-baile a good village, a good steading
:
dún nó
dingna nó d.,
Moling 8. 10
.
ITS x p. 200
.
a dunib ┐ a
degbaledib Sachsan,
AB A.D. 1014
.
deg-bárc,
OCT 9.4
.
deg-barr: adram do rígh na ndúile | do dh. dian (leg. dín) ar
ndaine (na ndóine, Lec.)
BB 24 b 48
(
ZCP x 363
).
Acall. 1114
.
deg-bás a happy death
Donlevy 364. 15
;
322. 18
.
deg-bélrae good speech
:
sulbaire degbelrai,
Ml. 89 c 16
.
deg-bertach
virtuous
:
a ridiri dethbertach,
ZCP vi 48. 20
.
deg-bethach
virtuous
Gadelica ii 97. 21
.
deg-bethu a virtuous life
: co rís degbethaid glan glé,
Moling 52. 21
.
do forbadh a dheighbhetha[dh],
AFM
456. 10
;
526. 9
. a comfortable existence
BS
§ 18. 18
.—Cf. Gaul. Dago-bitus, npr. m.
deg-blad good fame
:
ní fo d. co nirt nua,
LU 16 a 3
.
deg-blas a good taste
: dobheir sé (sc. an salann)
deaghbhlas dó (sc. don bhiadh),
Donlevy 442. 24
.
deg-blasta
savoury
ZCP ii 252. 14
.
deg-bolad a good odour
ZCP ii 252. 14
.
deg-bráthairse a good brotherhood
ZCP viii 318. 28
.
deg-buaid a good victory
Gorm. Feb. 24
.
na
d.-buada,
LL 44 b 4
.
deg-bualad a violent beating
SG 272. 4
.
deg-buide deep yellow
:
erla d. on cluais co céli do,
Acall. 4080 n.
.l. urla nd.,
ib. 4942 n.
deg-buiden a good host
:
toesech na degbhuidne,
LL
100 b 14
.
deg-cairdech:
bi d. im fadbail lochta fira,
Laws ii
280. 16
.
deg-calmae very brave
MR 284. 26
.
deg-caratrad a good friendship
LL 72
.
deg-cerdach fully skilled
SG 307. 39
.
deg-ces a good hive
:
narab drochcis i ninad deigh-ceasach,
Laws iii 438. 8
.
Deg-chairdil npr. m.
Anecd. i 42
.
deg-cinniud a good decision
:
rocinnit tra deighchinnte
iomdha isin coṁdháil hísin,
AFM ii 1164. 3
.
deg-clár a good board
:
ic dathugad a d.,
TTr. 137
.
deg-clu a good reputation, good fame
Laws iii 22. 32
,
33
.
dethclu,
ZCP vi 24. 12
.
deg-cluach of good renown
ZCP vi 34. 9
.
deg-cobrach very helpful (of God)
SG 21. 5
.
deg-codnach a man of sound mind
Laws ii 70. 4
,
10
.
deg-coemna good protection
:
ni bhidh imorro díon no
d. a tuaith nó a termonn,
ALC 5781
.
deg-coimét a good protection
KMMisc. 314. 27
.
deg-commaid good comradeship
ZCP iii 5. 3
.
deg-commáin a good communion
: g
s.
deaghcho-
maoineach,
Donlevy 252. 9
;
254. 31
.
deg-creic a good sale
Laws ii 284. 8
;
iv 88.16
.
deg-cridech
good hearted
:
fer dercech d.,
ALC i 538.
15
.
deaghchroidheach,
Donlevy 62.19
.
deg-culaith a noble suit
:
dochóirigh deaghchulaith
Ṁanannáin uime,
Atlantis iv 214.25
.
OCT 54.2-3
.
deg-daingen very strong
Acall. 5290
.
deg-daire,
LL 385 b
,
c
.
BB 127 b
.
deg-dál a good meeting
BB 281 a 17
.
Gorm. Aug.
17
.
Ériu iv 136. 8
.
BS 90. 2
.
deg-dath a good colour
: do dheargór dheaghdhatha
ML 110. 29
.
deg-dathach
well-coloured
TTr. 1365
.
deg-debaid a hard fight
LL 101 a 4
.
deg-delb a good shape
:
im febas a d.-a,
TFerbe 367
.
Hence
deighdealbhdha,
AFM v 1400. 3
.
SG 8. 29
.
deg-dénmach
well-made
:
dabach dígrais d.,
B. Fermoy
141 a
.
étaigi dígraissi d.-a,
TTr. 167
.
ITS x p. 200
.
deg-dénmusach
well-built
SG 302. 28
.
deg-dénom good building, shape
: ar dilsi ┐ d. (of a
ship),
TTr. 120
.
comeliness
SG 353. 38
.
ar dheilbh ┐
ar dh.,
ALC i 544. 22
.
deg-dígainn very abundant
Acall. 342
.
deg-dígal a good revenge
RC xi 444. 32
.
deg-dín a good protection
:
diar ndegdin,
Gorm.
Feb. 21
.
deg-dliged a good right, a good reason
:
narmtar co
ndegdligedaib dia frithtuidecht,
Ml. 16 b 6
.
Laws iv 320. 13
.
deg-dlúith very close
:
buale d. di sciathaib,
TTr. 609
.
deg-doé a good hand
:
a dheg-dóid ndeis,
ML 146. 18
.
deg-doilges a goodly sorrow
Donlevy 272. 18
.
deg-domnach, used of Easter Sunday
ZCP viii 207. 1
.
deg-dorn a good fist
(Gaul. Dagodurnus
CIL iii 12014.
242
).
BB 275 b 21
.
deg-drong a good troop
Gorm. Aug. 9
.
deg-druin
good and shrewd
:
Fatuel d. diada,
ib.
Ap. 5
.
deg-dul a good way
LL 282 b 2
.
deg-dún a good fortress
:
a medon gach d.-duine,
Tig.
A.D. 1022
.
deg-einech good hospitality
:
ní thainic... neach do
dearsccaighfedh de ar... dh.,
AFM 1906. 4
. g
s.
ben derlaic-theach
theach deigheinigh,
AFM 724. 6
.
in toclach daibir deigeinig,
Acall. 3289
.
generous
:
in toenchléirech is diadha ┐ is
deighenaigh (-aighe ?) do bhí i nErinn na aimsir féin,
ALC
i 526. 22
.
deg-Éiriu good Ireland
MacCarthy 430. 7
f.b.
deg-engnum a doughty deed
Cog. 182. 14
.
YBL
317 a 10
.
deg-eol a good knowledge
Rel. Celt. ii 220. 28
. Cf.
dageolach.
deg-ergnae goodly wisdom
:
deghearghna,
ZCP 199. 15
.
deg-erlabrach of good speech
Hugh Roe 54. 15
.
deg-ḟaebrach
sharp-edged
:
claideb cruaid ... ise daingen
d.,
BB 476 b 44
.
deg-ḟaitches
reverence
Donlevy 358. 15
.
deg-ḟál a good hedge or fence
:
Sinuna druin d.,
Gorm. Sept. 2
.
deg-ḟeichemantae,
MR 278. 17
.
deg-ḟéil a good festival
Gorm. Jan. 18
.
deg-ḟeithmeóir,
Miscell. Celt. Soc. 330. 2
.
deg-ḟéth a goodly appearance
:
rathaigit na manig d.
in chlerig,
Lism. L. 303. 22
.
sonus ┐ d. tria bithu dḟir
thinaid,
ib. 32
.
deg-ḟid: epe cacha feada acht fid nemead no degfidh,
Laws v 474. 7
.
degfid .i. fid de fid,
ib. 476. 3
. For de-ḟid, deid, q.v.
deg-ḟledach:
co teg Aeda d. fledaig,
LL 301 a 45
.
deg-fogur a good sound
BB 324 a 37
.
deg-ḟonaidm a good agreement, bond. d. trebaire,
Laws v 508. 11
.
deg-ḟonn good pleasure
ACL iii 154.15
.
deg-ḟota very long
Acall. 779
.
deg-ḟrecrae a good answer
Todd Lect. iv 191
.
deg-gein a good birth
SG 18. 31
.
deg-glór,
CCath. 3049
.
deg-gnáth rhyming with
cách,
LL 129 a 37
.
deg-gneach of good countenance
Thr. Ir. Gl. xli
.
deg-gnímaige,
MR 142. 8
.
deg-grés a propitious incident
Acall. 3841
.
deg-guide a good, proper entreaty
.
cen digide .i. cen
dedguide o briathraib,
Laws ii 390. 3
.
deg-innscnech
affable
AU iii 242. 21
.
deg-labarthach
well-spoken
:
dochan Colom Cille gu
d. in duan so,
BB 31 a 21
.
deg-lainn:
Nuadha deghlainn diadha,
Gorm.
Feb. 19
, cf. Stoke's note
ib. p. 268
.
deg-láith: d. gaile
good heroes of valour
CRR § 34
.
deg-lám
embroidery
Caithr. CC 72. 21
.
deg-lámach
handy, dexterous
:
Nuadha d.,
Cóir Anm. § 7
.
Subst. good spear-casting
Acall. 5112
.
deg-lámaid
dexterous
Ériu iv 118. 14
,
18
.
deg-lámdae
handy, skilful (in embroidery):
ingen. . .
bud dechlámdai di ingenaib Hérenn,
LU 122 a 21
(cf.
ZCP
iii 231. 27
). Subst.
handiwork, embroidery
:
bátar side oc
fogluim druine ┐ deglámda la hEmir,
LU 122 a 15
(cf.
ZCP iii 231. 21
).
deg-lepaid a good bed
OCT 49 § 54
.
deg-lígdae
resplendent
Ériu iv 94. 1
.
deg-lín a good (i.e. high) number
Acall. 4859
.
deg-lind a good drink. g
s.
deglenda,
O'Dav.
deg-lucht: a d. lenamhna his faithful followers
AFM
2264. 2
.
deg-macacht,
ZCP viii 111. 28
.
deg-maisech very beautiful
SG 234. 34
;
269. 8
.
Sechrán 205
.
deg-maith very good
co degmaith,
LL iii 15154
; subst. a nobleman
:
degmaithi
Erend,
TBC-LL¹ 2224
Y.
Ériu iii 143 § 5
.
LL 158 a 9
f.b.
degmaithesach of good worth
:
ba haill daineach digbalach deagmaithisach e 'he was a prominent person with a large retinue, destructive [to enemies], and of goodly worth',
AI 406 (s.a. 1311.5)
.
deg-meirge a good ensign
ITS ix 126
.
deg-meisnig
courageous
: ionnsaighitt iad co deighṁ.
AFM 1322. 12
.
deg-mesc very intoxicating
:
di medanaib d.-a,
TTr.
164
.
deg-mess,
LU 76 a 9
.
TBC-LL¹ 1695
.
deg-mín good and gentle
Gorm. Jan. 11
.
deg-moch very early
Páidín, p. 4
.
deg-molad a good praising
SG 341. 2
.
Ériu v 76. 26
.
deg-mucc a good pig
RC xii 64 § 26
.
deg-muinter goodly folk
ZCP viii 209. 20
.
deg-muirn great courage, pride
:
Feidlimid ... u. bl. deg
fa d.,
BB 61 a 43
.
deg-nath a good poem
:
triar aile diar delbus d.,
LL
137 b 50
.
deg-nert good strength
Gorm. Mar. 20
.
deg-nós a good custom
Donlevy 444. 14
.
deg-nuall a good shout
:
.iiii. scéith datha is d.,
BB
281 a 16
.
deg-nue
good and fresh
(as an epithet for an eye)
ITS
x p. 200
.
deg-óc a good warrior
Gorm. May 18
.
LL
100 b 16
.
deg-óclaech id.
ni raibe acht da .xx. degoclach,
AU
i 548. 3
.
deg-oeb good beauty
:
degaeb,
Gorm. July 18
.
deg-óidech very attentive
SG 11. 28
.
deg-oirdned good ordination
Gorm. July 4
.
deg-ól a good drink
Fen. 248. 11
.
deg-opair a good work
Donlevy, pass.
OCL p. 33
.
deg-ord a good service
:
iar cceilebhradh d.-uird,
RC
xxvi 372. 20
.
deg-ordaide
well-ordered
AU iii 336. 19
.
deg-oslaicthe
wide open
:
gur bho dlochtana d. na
dainginscéith,
ML 136. 8
.
deg-phendand good penance
:
décc iar ndeighph. ┐ iar
naithrighi,
AFM ii 906. 14
.
ib. 1062. 9
.
deg-ráithe a good quarter (of a year): a sé décc as d.
sixteen years and a quarter
AFM iv 694. 2
.
deg-recht a good law
: farcha dlúthaighthe gach d.-a
ALC i 486. 16
.
deg-réid
good and smooth
Gorm. Dec. 23
.
deg-rí a good king
.
Gorm. Jan. 26
.
Aug. 5
.
atchiu
degríg ndeg-Lagen,
LL 48 a 40
.
ib. 153 a 45
,
b 6
.— Gaul.
Dago-rix, npr. m.
deg-rígain a good queen
ZCP vi 25. 11
.
deg-rind a good constellation
MR 112. 22
.
deg-rith a good running
:
do druim degretha,
SG
283. 29
.
deg-ruiri a good sovran
:
tecat fir Hérenn uili co
Dálach in degruiri,
LL 27 a 21
.
deg-ṡaire: d. lebarda
well-composed books
Laws iii
88. 9
.
deg-ṡamail a good likeness
Meyer Prim. 60 a
.
deg-scél good news
, opp. to
drochscél,
Cog. 32. 21
.
deg-scip,
ZCP v 489 § 15
(.i. deslám).
deg-ṡerc sometimes written for de-ṡerc, dérc (
Mon. Tall.
159. 1
).
deg-ṡét
precious treasure
: mḟer dingbála degṡeoit,
TFerbe 481
.
deg-ṡíl a good or noble seed
:
rí deigtṡil Duibhne,
Edinb.
viii 26 a 1
.
deg-ṡín good weather
: bliadan tra ṡuthach co ndeghsín
AU ii 48. 16
.
ib. 80. 10
. bliaduin tsuthach...go ndeightsín
ALC i 78. 6
.
deg-ṡluag a valiant host
:
ina ndírim d.-sluaigh,
Cog.
216. 3
.
deg-ṡuattae well sewn
:
lethair d.,
LL 77 a 47
.
deg-thabairt a good giving
SG 269. 14
. Cf. deghthabhartha suas well brought up
Rel. Celt. ii. 206. 26
.
deg-thacrae a good argument
Todd Lect. iv 191
.
deg-thairise
well-established
:
síth mór daingen d.-i do
dénum,
AU ii 542. 7
=
AFM iii 650. 1
.
faithful, trusty
:
do
pfocaib codil...d.-i,
IT ii2 136 (l. 359)
.
deg-thalland a good talent
: degthimthrechta ┐ degtallanda,
Ml. 69 c 2
.
deg-thám a good death
Gorm. June 5
.
deg-thásc,
SG 262. 7
.
deg-thengaid a good speaker, advocate
:
muna roib
aca comet in d.,
Laws i 84. 16
.
deg-thengthach
well-spoken
:
fer dána d.,
ZCP vi 50. 33
.
deg-thenn very strong
:
dúine deightheanna,
Acall.
936
.
deg-thermonn a good asylum
:
dín ┐ d.,
ALC i 518. 9
.
deg-thidnacul a good gift
Ériu iv 24. 13
.
deg-thimthirecht a good service
:
degthimthrechta ┐
degtallanda,
Ml. 69 c 2
.
deg-thoirbert a goodly gift
: ar troma a dhuas ┐ a dh.
AFM v 1608. 7
.
deg-thóisech a good chief
: degthoesech na buidne
LL 100 b 17
.
deaghthaoiseach,
Top. Poems 24. 10
.
deg-thor a good multitude
: buaidh cech d.-t[h]uir
AFM ii 600. 14
.
ib. 612. 17
.
deg-threb a goodly tribe
:
eiter cealla ┐ congbhála
daoine ┐ deighthrebha crodh ┐ cethra,
AFM i 454. 11
. Cf.
degthrech.
deg-thromm very heavy
Acall. 4954
.
deg-thuarastal good pay or wages
AFM v 1814. 9
.
deg-ualach a good load
ITS x p. 200
.
deg-Ulltach a brave Ulsterman
:
díne d.,
MR 220. 19
.
deg-ord a proper service
:
is cōir degurd do dēnam,
Ériu i 44. 9
,
13
.
C In verb. cpds. deg:
deg-brissim I break well
Acall. 1810 n.
bar dindgna
do degbrisiud,
LL 225 a 25
.
deg-cóirigim I arrange well
MS. Mat. p. 495
.
deg-cummaim I shape well:
delb...derscnaigthi da
cach deilb dar degcumad,
MR 186. 25
.
deg-dénam:
ronert co mor a maccu immon cocad do
d.,
LL 228 b 12
.
deg-diglaim I avenge fully:
rodegdiglad a bráthair
leis,
Cog. 100. 26
.
deg-ḟetur: rod. I know well
IT iii 89. 6
.
deg-fognaim I serve well: Dia dia ndegḟognand
LL 145 b 40
.
deg-rúnaigim I give good advice
Ériu iii 162 § 14
.
deg-ṡeolaim I direct well:
rodírgedh ┐ rodegṡeolad
cruadhurchar cuca cacha certdhírge,
MR 266. 5
.
deg-ṡocraim I establish firmly:
rodhaingnigh ┐ rodheghṡocraidh...sin,
ALC ii 354. 11
.
deg-therbaim I separate well
Metr. Dinds. ii 48. 30
.
deg-thidnaicim I present well
RC viii 348. 16
.
deg-thocbáil:
a dhalta do dh. os cách,
ALC i 552. 31
.
deg-thullim I deserve well:
rodegthuill mór nualand
nard,
LL 137 b 14
.