n
ā, f.,
IGT Decl. § 149 (149.22)
.
(a)
nostril, in dual nose: s.¤
gl. naris,
Ir. Gl. 1039
.
doinfeith tinith oa gin, o[a] sronaibh,
Trip.² 222
.
durébbrenset a dí sróin for[s]in sét,
1684
.
robé
bolltanugud in spirta nōib isna srōnaib-sea,
ACL iii 232.26
.
gatair a súile assa cind ┐ a sróna,
Ériu v 209.24
. co nditned
a srona ┐ a beolu `so that it protected his nostrils and his lips',
CCath. 5265
.
a srónu ┐ a belu na biasta,
PH 7235
.
toradh na
súl is na s.¤
,
Aithd. D. 80.33
.
go mbia bréantas ag bréanadh
sh.¤ an chiontaigh i n-ifreann,
TSh. 6547
. Cf. ar da n-echaib
. . . bolg[sh]róin with distended nostrils,
TBC-LL¹ 3377
(
balcsroin,
5622
St.). ?
deochair álainn aturo | na ndís brecsroin bil,
SG
90.15
.
(b)
nose
: sróin gl. nassum,
Sg. 97a3
.
éccid in sróin súil bél,
Ardm. 219b1
(
KZ xxxi 245
).
clūim .i. caol-sēim .i. cēile
(ceilid ?) in srōin ima mbī,
Corm. Y 342
.
ronna immorro quasi
srōn-unna .i. ton[n]a srōna, quia est unda .i. tond,
1116
.
srōn
.i. srūaim ena .i. imat usque,
1176
.
do-rat cách díb builli dar
sróin a chēili,
Sc.M² 6
.
co moing a sróna gl. tulmaing,
IT i
162.y
.
corbo chomfota frisin sróin,
LU 6472
.
dluge srónae
óclaige,
Fianaig. 26.2
. condas-cichi srōin fri srōin `so that he
sees them nose to nose',
Ériu vi 122 § 6
.
sceirdit broigh snechta
as a sroin,
MacCarthy 126.16
.
fuil tsrona,
Laws v 478.24 Comm
.
budh tráth nóna fa dhul di | go bun na sróna ag Síle,
IGT Decl. ex. 1986
.
in gach poll da shroin,
Stair Erc. 766
. fá
shróin an stáit in defiance of the state (?),
Keat. Poems 51
.
le
séideadh do shróna,
Exodus xv 8
.
(c) With uinge, etc., in name of a tax (cf. ON nef-gildi):
almsa as cech sroin o Feruib Muighi d'fir a inaidh a nose-tax
from Fermoy to his successor,
Lism. L. 3272
.
sé screpaill
dergóir cacha sróna do thabairt do righ an domhain,
O'Curry 1432
(
H 3.18, 641b
) =
O'Curry
636
(
H 3.18
306
).
screpul cach shróna,
LL 111b38
(
RC xiv 430 § 56
).
fiacha Bh. . . . | uinge d'ór ar gach aontsróin |
dó, nó an ts.¤ do bhuain da bun,
L. Cl. A. B. 97.94
.
ungi
dargut findruni cacha srona,
Cog. 50.11
.
unga cacha sróna,
Leb. Cert. 228.13
.
(d) Extended meanings: cuirid a sróna faoi snouts (of
tortoises),
TSh. 3906
. a taóebaib ┐ a srónaib na long the prows
of the ships,
TTr.² 903
. tar srónaib sengrothai `by headlands
of old curds',
MacCongl. 85.21
. s.¤ re sruthfhairrge `nose to the
main' (of Carraig Alastair),
BS 96.12
.
In n.pr.:
Sitriug na srona Mac-an-Mhaighistir,
AU ii 538.9
.
Compds.
¤bennach: s. gl. r(h)inocerus,
Sg. 95b6
.
Thes. ii
231.19
.
¤fhairsing
broad-muzzled:
a gingobaiph . . . na
serrach . . . sroniairsing,
CCath. 4958
. ?
¤fhíaclach:
Ferghus
Folcthech .i. Fergus mantach. Nó srónfiaclach robói,
Cóir Anm. 161
v.l. (srénfhíaclach, text).
¤lann
nose-plate (of a
helmet):
corrc[h]athbharr . . . cona sronlainn . . . iarnaidhe,
CCath. 5263
.
4698
.
sronlainn .i. cumhdach sróna,
O'Cl.
¤mael
blunt-nosed (in n.pr.):
in Gilla Sronmael Húa Ruaircc,
RC xviii 33.6
.
¤ogam:
sronogam .i. mera na lam imon
sroin,
Auraic. 5786
.
¤olcach: méirleach . . . s. `snarling',
Timth. 1916, 38 § 22
.