n
f. (Lat. qualitas,
Wortk. 172
)
(a)
quality, property
: isna
cáilibh nadura = in qualitate naturae (sic leg.),
O'D. 542
(
H 3.17, 434
). foladh ┐ . . . c.¤
substance and quality,
O'Gr. Cat. 254.27
.
is ó'n tsubiecht gabus gach quail tosac[h],
259.29
.
co fuil gach uile corp . . . cumasc[th]a as a cáilib
féin,
246.23
.
in tan gabtar in fín . . . a c.¤ laidir,
215.10
.
cail gotha `quality of voice',
Auraic. 601
.
tria chail na tr.
n-indsge,
3774
.
is ed inchoisces qāil ind ḟocail as locusta .ii
loco sta
,
ZCP xii 370.12
.
do réir cháile ┐ chaindigheachta
bídh,
TSh. 8067
.
ní fuil órd cailidh (cailli, v.l.) ná métaighti
ar pianaib ifirn,
De Contemptu 2593
.
an t-aran d'ithe 'n-a
cail fein,
BCC 438.11
. c.¤ na persan `condition of the person',
RSClára 68 § 1
.
fir fa ch.¤ a gcionaidh,
DDána 98.7
. créd
hí an cháill shonuis do bhí oruibh blessedness,
Galatians iv 15
.
?
iar cálaib (: fácaib) garb ro gáel gail,
SR 6167
.
(b)
characteristic, trait
:
cáile maithe anma,
Párl. na mB.
40
.
ní coimseach mo ch.¤ ó chorp,
PBocht 11A. 25
. is
beg oram c.¤ na mban I do not like the ways of women,
Duan. F. i 85 § 12
.
go mbíd cáile sna hainmhinntibh . . . budh
inleanta dona daoinibh,
TSh. 2626
.
an ch.¤ ón ceanamhla
sind,
O'Hara 1331
.
(c)
repute, reputation
:
co clú is co c.¤
,
SG 29.42
.
cion ┐ c.¤
,
AFM v 1630.5
.
Í. Mh. as chruth-ghlaine c.¤
,
Content. xxix 23
.
inshluaghaidh a ch.¤ don coin,
ZCP ii 344.12
`the fame of it (the
deed) was as good as a hosting',
Ir. Syll. Poetry 104
. cúirt go
gc.¤ ar chócaireacht `famous for',
Timth. vi 37 § 5
.
ní c.¤ duit
a bheith chomh h-uaibhreach,
Hard. i 335.15
. Also cáile:
an tí do raid is feas a ch.¤
`
fame
',
O'Rah. 104.73
.
(d)
measure, amount
:
dá mbeith c.¤ don éagcóir féin aige,
Maguires of F. 25
. Frequ. with éicin
some, a certain amount
:
go ffúair c.¤ éiccin ṡaothair ag sccríobhadh na Riaghla,
RSClára 36.x
.
c.¤ éigin sholais do thabairt don aos óg,
RC
iv 355.2
.
nō go ccodhludh cāil éigin,
Feis Tighe Chonáin 38
.
iomad re
rádh re F. ┐ c.¤ éigin re P.,
Celtica i 93.190
. a gc.¤ éigin in some
sort,
Mac Aingil 156
.
(e) With prep. I N-
way, respect;
a mórán do cháilibh,
Párl. na mB. 1838
. croinn . . . / nír mheabhoidh orrtha i n-éanch.
in any respect,
O'Hara 2462
. san ch.¤-sin in that respect,
Desid. 4398
.
créud í an cháill a rabhabhair fáoi eagluisibh
eile?,
2 Cor. xii 13
. With AR:
ní ar aon-ch.¤ amháin,
TSh.
6488
.
(f) In conj. phrase i gc.¤ (co n-)
so that
:
i gc.¤ go measaim,
Hackett² xxx 29
. a gc.¤ gur taosga . . . ,
Mac Aingil 162
.
With Vn. a g-cail a n-imrisin do t-slánughadh aturra with
a view to settling their dispute,
Hy Maine 161.35
.