v also with unlenited -g-, and d- may
replace f-, see
IGT, Verbs § 93
. 3 pl. pret.
do fiachadar,
Lib. Flav. i 32va 12
. The stem féig- also occurs (cf.
féig,
SR 6122
.
LU 4123
). The relation of these forms to O. Ir. do-éccai is
obscure. Perhaps there was an O.-Ir. fégaid scrutinizes (cf.
féig `keen' ?) which became confused with do-écci. Cf.
comfechinn (gl. ut contuerer)
Ml. 113b9
. In: nad cuicsedar
.i. nad fegar
`that it be not
taxed or examined
' (gl. uult ... non
... taxari)
0
36a38, the form is apparently pass. pres. ind. of a
primary verb. One would expect the subj. Cf.
fegar fri
ndirie,
ZCP xii 402.12
. coic conara fugill fegaiter (v.l.
aithfegar) and `die fünf Urteilswege [sind es] die da
gemustert (spezifiziert) werden'
Cóic Con. § 1
(Thurn. ib.
p. 61
, compares the gloss just cited, and continues "das
Verb feg- später fēg- bedeutet `mustern, genau betracten,
nach sein Qualitäten bestimmen, herausheben'. In den
Rechtstexten wird meist das Kompositum aith-feg-, wohl
in Anlehnung an das lat. re-censere, gebraucht"). In: co
ro fhegur a miad coir for cach (no corresp. clause in the
Latin)
PH 3962
the meaning may be
perceive
. See further
Pedersen Vgl. Gr. ii 490
.
I In older lit. generally trans.
(a)
looks at, observes,
scans
, generally implying close attention:
fégsu, a L.,
aní atchiusa,
LU 3885
(
SCC 39
).
no fegad eat fo innib a
n-uilc,
LU
1004
(
ACC 95 Comm.
). fegaitsi i ndignet see what
they will do
LU
188
.
sillis fair ┐ ḟeghaidh a ghnúis,
Lat. Lives
103
. roḟegadh gnúis a aidi amail ruithen grene ib. =
Lism. L.
3401
(perhaps intrans., the corresp. Lat. is: facies ...
quasi globus solis semper videbatur). fégad cech aen ... ná
rob dall ... hé = uideat ne sit caecus
PH 4665
.
tincais A.
furri .i. nos-fegand,
TBC-LL¹ 780
.
tincais fair ... is inund ón
┐ n o fégand,
2128
. fega latt dam in fuil seo examine this
wound for me
4311
(fech lat St).
fechais F. in fuil,
4312
.
fursainter caindeald dūn co fēgum in uisci,
RC vi 175.44
.
fégfaid in coimdid gnúis do gnúis,
PH 4675
.
rot-fég (=
rod-f.) co fethmech,
1133
. na doíne ... nosfégat fen co
fuirechair who observe (examine) themselves
6855
. dā fēgainn
mē as mo medōn (: gēbainn) if I regarded myself from within
ACL iii 239z
. co rofegdais leo ... | in mór immed a chathrach (of spies)
SR 4658
.
huair rofegsatar in tír,
4669
.
O
rofeg Noe ar cach leth | in tir,
Rawl. 76a37
.
Dia fein rom-fēgustar,
ZCP viii 214.18
. Fég a dó do M. `Behold two
years reigned by M.'
Arch. Hib. ii 48 § 8
(
LL 181b26
).
Cf.
na coíc ḟonna féig (: scéith),
LL 148a19
(
KMMisc.
268 § 36
).
Searches ; examines, studies: feg .i. tuir, ut
est fegh Bretha Neimed search
O'Dav. 831
.
atá loch usci
and, fegtar ┐ claiter,
LU 177
. fegsat filid Fail ... | fenchas
co feig examined
Laws i 32.30
. fechthur a cana let their
laws be examined
i 62.17
. o rofhegh in faidh in nemh,
Lism. L. 813
.
for cubhas caich léghfas leir | ocus fegfas
senadh sir,
ZCP vi 268.19
. féach leat Leabhar na hUidhre
look at
Content. vi 8
. an nēmhann ... dhá bféchtar
dhí an fonn na bhfoil if the soil in which it is be searched
for it
Ó Héodhusa 3.12
.
(b) With abstr. obj.
considers,
pays heed to, takes into account: a bráthriu, fegaid for
ṅglóir (: dēnaid) have regard to your honour
SR 3113
.
feg
lat uaisle na glore !,
PH 4102
. feich latt cindus is coir ...
609
(? Cf. 1 fethid).
in popul gentlide nár fhég fírinne
forcetail,
4593
.
fégthar tech Finn ... nach mairionn de |
ursa no cleith,
Duan. F. i 25.27
.
feib na ree fega latt,
ACL
iii 314 § 23
. féagha a bhfuighe ... d'olc `think of the harm thou
shalt suffer'
Dán Dé xxxi 40
.
féagh féin créd í an chomhairle as fearr lat ...,
Desid. 592
. fechaidh bur crodhacht
gnáith d'fuaslugud bur companach call to mind
Fier. 69
.
nír ḟég geiss nó gliaid he heeded not
Ériu vii 223.4
.
níor
ḟéach Brian ceart fán ríghe | acht a buain da flaith fíre,
Content. vi 181
.
madia feghthar fírinne,
ZCP iv 237.20
=
Leb. Cert. 236
.
féach ar liath dom folt!,
Keat. Poems 953
.
(c)
tries, proves, tests:
an drong as mionca ro fécchadh ┐
rofromhadh,
AFM v 1736.17
.
go roḟéchsat ... cruas a ccloidhemh ┐ troma a ttuagh ar chloignibh a cceleadh comhlainn,
AFM v 1646.7
. cf.
no go bhféachaim oruibh ... mo
neart,
Oss. vi 116.15
= go fechoinn, etc.
Duan. F. 78
. do
tugadh an léine chuca ... ┐ d'ḟéach E. uime í tried it on
Síoghra Dubh § 13
(
GJ 1909, 160
). f.¤ é le (nech)
tries conclusions with (late idiom):
feuchfad leat é a
nuairsi; dh'fonn na firinne dh'fagháil amach,
Luc. Fid.
274.15
.
feuchfad fōs leat ē,
278.10
.
feuch leam é,
303z
;
féuch linn é,
344.13
. f.¤ ... fri
compares ... with: dá bhféachtar an t-áireamhso ris na seacht mbliadhnaibh déag ...
is follus ... `if this number be taken in connexion with' ...
(compared with ?)
Keat. ii 463
.
II Intrans.
(a) in lit. sense
looks, glances, gazes, keeps
a look-out
, absol. or with prep. FOR (AR) : fég, a L., dar th'eis
look behind thee !
LU 3887
(
SCC 39
). fegaid, fomnaid !
Ériu iii 143 § 1
. féach id dhiaidh look behind thee
TD 38.7
.
TSh. 475
.
fegaid lib conid mor dliges a honoir,
PH 5593
.
dercais ┐ fégais C. dar a aiss,
CRR 38
.
fegait tria tholl
na comla confhacatar in dias,
Lism. L. 1975
.
nír féghusdair
ara ais riamh,
ZCP viii 552x
= ni ró ḟég, etc.
TBC-LL¹ 1904
.
feg latt for iffern `
beware of
'
PH 798
.
fegais C. forru,
CRR
46
.
mairg ḟéagas ar Inis C.,
TD 11.1
.
go raibe an uiredsa
do coimet ag C. ara ōghacht nar ḟech ar mnai ... riam,
BCC
§ 411
.
an tí fhéachfas ar mhnaoi réna sanntughadh,
TSh.
7266
. créad nach féachann tu ar an druing do-ní milleadh?
(= quare non respicis)
9514
.
(b)
fégaid do
looks to, heeds,
has regard to, takes into account: ba don riaguil nofhégha
(2
s.)
Ériu ii 228.8
. ní fhéachann [an bás] do dhuine ...
seach aroile is no respecter of persons
TSh. 766
.
étach lennmaisech ... do na fech logh no cendach ar a ingnaithchi,
Aisl. Tond. 112 § 2
=
narb ētir luach ... do mhes dó,
137
.
mana fechainn d'onoir dom athair had I not regard for the
honour due to my father
Fier. 120
.
do bheanfainn do cheann
diot ... muna bfechainn dot ainbfios,
Duan. F. ii 250
.
do fhéch sibh don chrích-si `thou hast cared for'
Studies
1921, 75
.
nir fech C. don tuili acht docuaidh tríthe,
BCC
§ 73
.
neach ... nar fhéag (: séad) d'antoil na colna,
A. Ó Dálaigh
xxxv 12
. ní ḟéachfaid dot ór dána `will not heed'
Content.
vii 11
. F.¤ RE (LE) : féachfa mé re Mag Uidhir | mo rí G
an ngéabhadh lam `I shall look to M. to see if my king ...
will accept me'
TD 12.3
.
ionadh ... da nderna ... dam le
neach oile ni feghadh [leg. —abh],
ZCP ii 348
. Vn. fégad
(fégain, féchain, etc.), q.v.