n
u, n. later o, m. (cf. 1 dor). n
s.
a nd.¤
,
Ml. 132d2
.
doros,
Thes. ii 292.6
(Mil. Cod.) d
s.
don doros (: foss),
SR 1180
.
Usually dorus. g
s.
doruis,
SR 357
,
410
.
dorais,
LL 200b58 et
pass.
doirseo,
Críth G. 592
=
doris,
Laws iv 338.15
.
doiris,
i 144.7 Comm.
n
p.
doirsea,
Ml. 46a19
.
doirsi,
SR 8189
.
cetheora doirsi
,
TBC-LL¹ 5604
.
dorse,
LU 9386
.
dorsi,
2338
.
doruis,
SR 405
;
Triads 173
.
dorais,
LL 277a24
;
ZCP viii
108.13
. a
p.
fris na torus
,
Ml. 46a12
(see
RC xx 114
).
doirsi,
SR 412
,
2152
. voc. p.
a doirsea
,
Ml. 46a14
. g
p. inna ndoirsea
(= ndoirse),
46a16
. d
p.
doirsib,
46a19
;
SR 358
.
dorsib,
Gild. Lor. 245
;
PH 6905
. In later lang. pl. occas. shows a guttural stem: g
p.
doirrsech,
BCC § 296
. dorus m.,
IGT Decl.
§ 53
.
Gateway, doorway, opening or entrance
(in earlier lang.
usually distinguished from comla door-valve): gl. porta,
Ml.
46a16
,
Ir. Gl. 124
; limen,
Ml. 132d2
; fores,
Gild. Lor. 245
.
dorus lis porticus,
Ir. Gl. 580
.
co rancatar . . . doirrsi Eamna,
RC xviii 294
.
co d.¤ na Trói,
LL 238b5
(
TTr. 1601
).
tar
doirsibh na Rómha,
TSh. 3088
. isin stuag-d.¤ . . . don chathraig arched gateway,
TTr.² 1129
.
comla d'argut . . . cech
doruis,
SR 410
.
tegdais . . . inna fil act oendoros,
Thes. ii 292
.
co d.¤ na huamhan,
ZCP ii 24
.
d.¤ an tuaim,
ACL iii 310
.
úaimh dorais a cave with an entrance (?),
Imr. Brain i 63
.
fert
aendoruis d'fir . . ., fert co ndib doirsib for mnai, feart cen
doirrsi . . . for maccu, for ingena,
BB 403b34
(cf.
TSh. 5766
) =
rath oendorais,
LL 200b58
.
for d.¤ a uaigi,
PH 2932
.
d.¤ in
ádnacthi,
2965
. tre dhoirsibh élaidh an bhaile `postern doors',
AFM vi 1956
.
dorass na heguilsi . . . d'aonchloich amháin itir
dī ursain is fordhorus,
Fl. Earls 250
.
d.¤ puple,
TBC-LL¹ 1928
.
More specifically door, gate (that which is closed):
dorse
ia[i]rn for cach slis,
LU 9386
.
dorsi glainidi,
RC iv 248
.
ita
d.¤ orda for tempull in choimded,
YBL 169a24
.
rocuirset glas
iarnaigi for doras na cubacla,
PH 2952
.
doirsib foriatta (dat.
abs.) with closed doors,
PH 6672
,
6685
,
6742
, etc.
dorsib
foriattaib,
6905
.
doirsi na firmiminte,
SR 2152
.
co mba
dúntai . . . doras na flatha nemda,
PH 6906
. a d.¤ nime! (of
Mary),
LB 74a20
.
dóirse ifrinn d'iadhadh orra,
SG 15
.
Aperture, entrance, passage in general: atáit nái ndoirsi ar
Ghleann in Scáil passes leading into,
Oss. v 48
.
as amlaidh
ata Glenn mB. ┐ ceithre doirsi ag an ngaoith ann,
BS 22
.
an d.¤ dorinne an t-aingel tresan teine,
RC xxv 394
. ic iarraid
a dorais trying to force a passage,
TBC-LL¹ 5137
.
gur bo doirsi
debtha diancrechtacha bruinneada na mBretnach,
MR 264
.
senistri ┐ doirsi debhtha fair
portholes (of a siege-tower),
CCath. 1816
. t'iorradh daingen . . . nach éider aond.¤ air in
which no opening can be found,
O'Gr. Cat. 376
.
cetheora
doirsi . . . ar cach roth,
TBC-LL¹ 5604
.
muirlan glas cruind mór ┐
gan doras fair itir, acht 'na certle comchruind,
GJ iv 88
(
D IV 2,
50b1
).
do bhris d.¤ ar a bhraghaid,
Eochairsg. 102
. Med. le
neichib togas lesa ┐ doirsi aran mball
openings, incisions
,
23 P 10, 150rb22
. doirrsi in c[h]uirp openings of the body,
ACL iii 239 § 31
.
tanic in bás tar doirsib mo chuirp istech,
PH 7805
. ó-doirrsi éistechta
ear-passages
,
MR 232
.
coimhéad
d.¤ mo phuisíneadh,
Psalms cxli 3
.
is ime sin tuites [in fuil] cum
doruis na nadúire,
3 C 19, 183ra28
. Fig.
ar bernadaib baegail
no ar doirrsib aideda,
BB 446a23
.
as d.¤ báis beagshluagh,
ML 104
.
gurbho doras báis gach cneadh dhíobh,
132
.
tri
doruis gúa,
Triads 173
.
doras faghlama in fissin,
IGT Decl.
ex. 1140
. déanaid doras ar an obair enter on the work,
Ó Bruad. ii 70
.
i nd.¤
(with gen.)
in front of
(see
ZCP viii 348
-
9
,
BBCS viii 20
):
tánaic óclaech iondoras
lis,
RC xii 78
.
oc cros ind d.¤ lis,
Mon. Tall. 151
. i nd.¤ lis,
TBC-I¹ 445
(YBL) = i nd.¤ ind lis, LU.
for beind chroisse i nd.¤
chille,
LL 286b50
.
co ndechur am' carpat a nd.¤ in lis,
ZCP i
105
.
ar in tiprait atá a nd.¤ na ratha,
Acall. 4527
.
atchonnairc
carthe cloiche a nd.¤ in tsída amuich,
7802
.
tarrasair in cenn
i nd.¤ Hierusalem,
SR 2238
.
Crist rocrochad . . . i nd.¤ Ierusalem,
Ériu iii 194 § 1
.
troscem . . . i nd.¤ na cathrach,
Thes.
ii 311
=
Trip. 418
.
dia raibe F. ag proigept dona tuathaib
a nd.¤ na mainistrech,
RC xii 328
.
isin oribert dobi a nd.¤ a
phalais,
Fier. 113
.
an tobar bhí i ndoras na hinse,
Keat. ii 3289
.
in dorusa uerbi at the beginning of a word,
Auraic. 1286
. ar d.¤
id.:
co n-acadar in aelraith moir . . . ┐ cethror oclach . . . ara
d.¤
,
Ériu viii 157.4
=
ina d.¤
,
15
.
roscart maccu na curad . . .
ar d.¤ a lis,
TBC-LL¹ 949
.
rachuir M. . . . cath fri F. for d.¤ Dúni
Sobairchi,
2049
.
Compd.
¤bél
opening, entrance, passage:
im dorusbel na
huamha,
CCath. 4109
.
d. uama,
ZCP vi 102
.
roléiged d. mór
dó isin chath,
Fianaig. 92
.
d. mór chum na bésti,
66
.