n
o. Also bang ā, f. g
s.
aenbaingi,
CCath. 1950
v.l.
(énbhaing, text). d
s.
-baing,
2105
. Cf. a
s.
baind,
Fing. R. 240.
bann m.,
IGT Decl. § 73
,
§ 96 (p. 130.8)
. Variously glossed:
b.¤ .i. buille,
O'Curry 583
(H. 3.18, 289).
.i. gníomh,
O'Cl.
.i. gach
cumhsgugadh, ibid. Also glossed with meanings not sup-
ported by exx.:
b.¤ .i. līathrāid,
Corm. Y 200.
Ériu xiii 76.207
.
Metr. Gl. 32 § 7.
Lec. Gl. 503.
O'Cl.
.i. dligheadh,
O'Curry 1490
(H. 3.18, 664).
Lec. Gl. 42.
Stowe Gl. 232.
O'Cl.
.i. bás,
O'Cl.
.i. olc,
O'Curry 972
(H. 3.18, 416). .i. tend, ibid.
(a) Meaning appar. move, movement, impulse, effort, thrust;
hence exploit, deed:
dracc ilair band,
ZCP iii 465.17
,
21
.
atnecham (atteocham, v.l.) ria mbandaib before making any
move (?),
Fél. Dec. 21.
b.¤ baide ┐ trócaire impulse,
SR 2072.
lín ṁband mbalcbúada,
LU 8289
(
FB 22
, rhet.). rosbaí
damna bróin don b.¤
`the deed was a source of sorrow to them',
Metr. Dinds. iv 20.28
. cath Bregmaine band `of deeds',
RC
xxix 211 § 8.
ni maiti da bidbadaib band,
Fen. 378.21
. b.¤ tre
cheardchaibh caithshleagh gcorr (of a chief),
DDána 79.26
.
ní héidir liomsa achd b.¤ báis `the only steps I can take are
fraught with death',
Aithd. D. 51.12
. a bh.¤ claonta leis an
gcoir `her conduct inclining to sin',
50.34
. b.¤ mear taidhbhseach tar tor (of a mare),
Measgra D. 15.24
.
Oar-stroke
:
dá luing . . . fó
énbaing imruma,
CCath. 2105
,
1950
; `with one pull of the oars´
Loinges mac nDuíl Dermait 88
. cach band do-beread forsin curach
(with) each oar-stroke that he gave the curach,
58 § 31
.
ód bhand
ḟíchmhar imramha,
IGT Decl. ex. 860.
Cf.
DDána 83.20
.
?
band īslighthe, ar ar n-onōir,
Éigse xiv 92 § 2
and
Notes
103 § 2 b
. perh. to 1 bang.
With verbs: fer dobeir b.¤ ar cach ṁbūaid
achieves (?),
attempts (?),
ZCP viii 119 § 40
(
Rawl. 88b42
). dobert G. band
feramail fora churach vigorously propelled,
LL 12702.
Cf.
IT
ii1 181.192
.
tucad b.¤ ele arna cobhlaigibh [co ndechadar] . . .
imásech araile,
CCath. 1966.
tucadur iaromh b.¤ dúr dīochra
ar an deabhaidh made for,
Cath MT 786.
beiridh b.¤ tar
bhladh a sinnsear
surpasses
,
O'Hara 4175.
b.¤ ar a ais ní
headh rug did not retreat,
PBocht 10.15
. Cf.
band ar ais ón
irgail,
Hy Fiach. 260.7
.
téid crann ó Dhonnchadh fa
dheóigh / b.¤ tar orchar in áirseóir,
IGT Decl. ex. 1309.
do-chuaidh Pilib / . . . / b.¤ suas tar na sinnsearaibh surpassed,
O'R. Poems 432.
imbered a baind foraib,
Fing. R. 240.
Elliptically: is mithid damhsa b.¤ do bhaile `to foot it homewards',
Ó Bruad. ii 240.5
(bonn. v.l.).
(b) Passing into sense of
length (of cast, etc.), distance,
period, extent, amount: níbo moo in band oldas a chéle (of
casting a ball and hurley),
LU 5006.
dobert G. fochrothad . . .
fon scíath co roacht band ḟata úad,
LL 12719.
Éire ┐ áirdrí
Bearta / ní bhfuil aonbh. uaisleachta / . . . / d'iomurcadh air
ná uirthi degree,
23 G 24 , 274.13
.
Conchobor bliadain a
band / noco torchair la Crimthand,
LL 15151.
?
ri ro bai
ria mbetha b.¤
,
SR 5273.
?
b.¤ ar t'fhíoch ní fheadarsón,
Bard. Synt. Tr. 193.12
. Diancecht . . . is e ro chind in b.¤
decided the
amount (?),
Laws iii 362.4 Comm.
(`that established the rule').
Freq. in chevilles:
niba hifernach, búan bánn, / clann na
cined dó,
Trip.² 393.
Fél. 86.31
.
úarda band,
LU 9856.
?
10543
.
būaidh ria mbannaibh,
ZCP vi 264 § 5.
?
fíad slúa g
Eigept, amra bainn,
SR 3291
(: Foraind).
Note also:
briathar baile (builidh, v.l.) b.¤
,
Metr. Gl. 11 § 10.
ba difulaing cloistecht re fogurmuirn in muighe fos, cona
búi a barsamail acht amail bad b.¤ don brat[h] doberta isin
uair sin ind,
CCath. 5650
(`ban of Doom').
benfaid na trī
band[a] .i. band crābaid, band ecnoi, band trebairi,
ZCP ix
453 § 34.
Of Eóin Bruinne:
a bhrágha ní fhuair ionadh / os
chionn cíche an dúiliomhan / b.¤ do bhí tar an gcroichse / dí is
gan chrann 'n-a caomhthaighse,
PBocht 23.13
(`a band was
fixed about the cross').
inmain bund sin, inmain band, /
dotelccad do nim anull,
TTebe xvi 1
(`a dear strain').
forbann .i. for b.¤ .i. ní ós ceann dligidh, óir as ionann b.¤ ┐
dligheadh, O'Cl.
Compds. With nouns: cen báes ṁbandgaile impulsive
valour (?),
LL 25803.
bandmaidm Lettrech Ainge (.i. cath
Cilli Mōna) rout,
ZCP xii 236 § 56.
With adj.: cur meabaidh
don abhainn ina buindeadhaibh borbghloracha . . . bangdhlúithi (b.¤ dluíthe, v.l.,
TBC-LL¹ 3911
),
TBC St. 3238.
Cf. 1 bang.