n
i, m. (see
Pedersen Vgl. Gr. ii 89
-
90
). Also bó-. -ail freq.
especially in earlier exx. búachail
búachaill
(g
s id. and -alla),
IGT Decl. § 111.
búachail (g
s id.),
§ 112.
(a)
herdsman, cowherd; herdswoman:
buachail .i. cail [┐]
coimétaige na mbó,
Thr. Ir. Gl. 7.
būachail .i. būaire fēin ┐
cail comēt,
Corm. Y 130.
buachaill bó gl. bubulcus,
Ir. Gl.
583.
buachaill mucc gl. subulcus,
584
. muinæ buachaele
(n. loc.),
Thes. ii 239.13
(Ardm.).
bochail gl. armentarius ,
Études Celt. xxii 220
. bóchaill gl. bobulcus,
Sg. 58b6
.
b.¤
,
Trip.² 3137.
F. ainm in búachalla,
LU 5830.
in tarb . . . ┐ . . . a bōchaill,
TBC-I¹ 854
(=
b.¤
,
LU 5330
).
i llías ṅgamna búachaille nEterscéle,
BDD² 77.
cond bo
buachaill i mbansoillsi `in broad day-light a `b.¤' is the cow's
wits', Gloss. (prov.),
Laws iv 96.23
.
ni augaire, ni buachail,
i
104.x
.
itir buachaillib bo ┐ laeg,
ii 366.7 Comm.
a ṡuidi
buachalla (of a
swineherd
),
LL 22605
(
Dinds. 103
). buachal
dano ┐ banlícerd ísen `a herdswoman',
Dinds. 86.
búachail a
ndíaigh na ngopar,
Duan. F. ii 136 § 45.
do scelaib na
mbuachalla inso shepherds (of Bethlehem),
LB 136a
marg. sin
ní ḟoil bhoin ar breith bhúachail,
IGT Decl. ex. 1829.
do
thréd ag búain bhúachalla,
ex. 1828
. na búachuillighe = they
that kept them (of swine),
Matthew viii 33.
aodhaire, buachaill
`a herd or shepherd
',
Eg. Gl. 5.
(b) Fig.
guardian, protector: cénmaír tír díanad buachail
(of a king),
RC xvii 173.19
(Tig.). búachail manach, medhamh clēirech (of Colum Cille),
ZCP viii 197 § 10.
is tú is
buachail / ar Cruachain (to Medb),
TBC-LL¹ 3094.
biaid cen
buachail Inis Fáil,
LL 19247.
buachaill tenn . . . na Temrach .i. Conn Cēdchathach,
ML² 1198.
mo bhuachail (of
guardian angel),
Dán Dé viii 10
.
gach Ministir ┐ gach
buachaill Eagluise,
Carswell 40.
(c)
servant, attendant:
in t-ara .i. in buachail,
IT i 40.20
.
búachail . . . / agatsa thall ad lubhgort,
Duan. F. ii 136 § 45.
mo bhuachuil dar ab ainm Grādh na Comharsan,
Desid. 6313.
buachaill an táibhirne,
TSh. 10677.
buachaill brannaimh na
beatha .i. an bás,
869
. aon bhuachaill legha
medical attendant
,
AFM vi 1956.27
.
(d)
youth, boy: athair an bhúachalla (= of the child),
Mark ix 24
.
tré choimhriachtoin ré buachuillighibh,
Desid.
3819.
na buachuille beaga small boys,
Mac Aingil 2367
.
As n. pr. m.
geguin C. . . . maccu Búachalla,
LU 5814
(TBC).
meic Dondgail meic Buachalla,
LL 334a14
.
Cian Ua
Buachalla,
AFM ii 938.2
.