n
o, n. and m. n
s.
b.¤ n-achaid,
O'Dav. 1300.
b.¤ iairnn,
SR 4204.
n
p.
bacca,
TBC-LL¹ 6038.
baicc,
LL 329a39
. a
d
s. also
baicc,
LL 21124.
Metr. Dinds. iii 194.20
.
(a)
angle, bend,
corner: ín cenn fri bac ína nechailsib (of horses),
Laws iv
104.x Comm.
cochline go bac a di ullend,
RC xii 86 § 93.
go bac a tónai, go bac a dí ullend,
Harl. 5280, 66b
(cited
Contribb. 160
).
saint i mbaccaib óe,
ACL iii 223.9
.
? ar b.¤ (.i. bruach) Shláine bend (?),
Flower Cat. 260.36
.
concechalsat buada atṁbelat eslabrai a baccaib ráth,
LL 13851.
In n.loc.
co B.¤ ṅDraigin,
TBC-LL¹ 4835.
(b) Freq. in Laws Comm. in phr. b.¤ n-achaid appar. (an
enclosed) corner or angle of a field (used as a shelter for horses
or cattle):
for a scor, no for a ingeilt, [no ar a mbacacad],
Laws iii 184. z.
Freq. coupled with druim fri lias:
athgabail . . .
a tabuirt a ndruim fri lias no a mbac nachuidh,
i 208.20
.
Note also:
baicc do echaib,
ii 118.9
.
inde .i. echlaisc no bac,
ut est ain ech fria n-inde,
O'Dav. 1126.
? gan bhac cruidh
re caibhdheanaibh `kine are unsafe from robbers',
Magauran
2829
.
(c) Applied to various hooked or angled tools or other
articles. mattock, grub-hoe; bill-hook:
ligo .i. b.¤ buana fínime,
Sg. 62b10
(`a sickle for pruning vines'). b.¤ no fosorium
gl.
ligo,
52a14
. do setaib faicthi .i. bac ┐ rama `bill-hook',
Laws v 410.17 Comm.
oenb. ┐ oenluasat iairn,
LL 22357.
coro ṡelaig é dia baicc ┐ dia rámaind,
21124
.
fortacht baic
.i. bac do, d'a toirithin do buain eidind,
Laws v 486.17
and
488.22 Comm.
bac no corran buana eidainn,
i 140.8
Comm.
indlis baic ┐ corrānu . . . forsna tétaib,
MacCongl. 63.27
.
In glossaries equated with bachall:
b.¤ a baculo,
O'Mulc. 115.
bac .i. bachall,
Lec. Gl. 97.
bricht ┐ b.¤ is bachall,
Thr. Ir. Gl. 6
s.v. bachall. Name of an object used to protect a
wound (cf. 1 túag):
Cu Ch. ga ḟurmiáil ri fót foenlaige . . . fa
thuagaib ┐ bhaccaib ┐ réfedaib,
TBC-LL¹ 5714.
dogní in liaig
a leges ┐ osclaicid na crechta ┐ dobertar baicc taris,
LL
329a39
. Cf.
dofilet cethri léinti fichet tarsibsin ammuig
anechtair. ar is iatsin bít ri baccaib ┐ refedaib dósom,
24883
.
Note also: coileach . . . is baic le scáil gach líondatha nape
of the neck,
O'Rah. 258.8.
(d)
hindrance, act of hindering:
cosg feilgniomh, bac gliadh,
ZCP ii 350.9
. maith leam . . ./ bac ar ghriangha um theachta
as-teagh `a barrier to keep out the sunlight',
Studies 1920,
262 § 9
. ?
gan mo bhac, a Dhé, i ndeacraibh,
DDána 61.6
.
In phr. bac ar bac `into confusion
',
BColm. 20.7
.
at logger-
heads
,
BNnÉ 307 § 29
.
Compds. With noun: bacogam (name of a type of Ogam),
Auraic. 6088.
With adj.:
conn na Banba bacbraisi,
Leb. Cert.²
162.19
.