adj
o, ā. See
ZCP xxviii 68
-
69
.
(a)
foolish, silly, senseless;
stupid, ignorant, unlearned; rude, uncouth: dangníid borp gl.
stultus fiat,
Wb. 8d9
. a galatu burpu gl. O insensati Galatae,
19b4
.
is b.¤ dásachtach . . . cech duine o'n gentligecht,
PH
724.
b.¤ anbfhossad `rude',
727
.
adrad na ndee mbalb mb.¤
,
730
. b.¤ ┐ dúr o cridhe (= stolidus ingenio et durus corde),
4656
. is borbb (: ord) nad aithgiuin a cheird `
uncultured
',
Ériu ix 48 § 26.
is b.¤ nách rofiarfaige / rīchedh an Rīgh,
ZCP viii 201.29
. is b.¤ sráinfius cách a clann `it is senseless for
anyone to overthrow his children',
Fianaig. 74.13
. is b.¤ duid
sin da rad rium-sa `
foolhardy
',
Stair Erc. 1002.
duine b.¤
neimh-leitirda (stultus et insipiens, Gloss.),
Smaointe B. Chr.
1199.
= rudis,
1509
. comad b.¤ fiadh Dia inti legas in
Gaedhelg `rude',
Auraic. 49.
is b.¤ nad léga uncultured,
Fél.
188.10
. sé b.¤ brogda bachlachda
uncouth
,
LU 8519
(
FB 37
).
comtinol sloig buirb barbarda . . . do gallaib insi Orc,
Cog.
152.14
. Of stone, etc.: mó na ail b.¤ chloche i clud `rough-hewn stone' (
Metr. Dinds. iv 138.31
),
LL 29915.
ní slios b.¤
unpolished (?),
DDána 119.34
.
In chevilles:
míad nad b.¤
,
LL 3732.
b.¤ in breth,
MacCarthy
46.15
.
(b)
fierce, rough, rude, violent, harsh; arrogant: lassar b.¤
`fierce flame',
PH 2105.
lámh as bh.¤ re biodhbhadhaibh,
DDána 21a.11
. drong . . . nach b.¤ mbreath `whose decrees are
gentle',
Studies 1920, 567 § 17
.
baránta b.¤ . . . lán do chonfadh catha,
TSh. 1072.
bríathra borba = grievous words,
Proverbs xv 1.
buidhne borba,
Keat. Poems 1225.
do choibsegud . . . in galair buirb ra-s-básaig ┐ ro-s-bánaig `violent
sickness',
CRR 2.
in muir b.¤ baeglach,
ML² 672.
íoc-luibhe
borba (of troubles, hardship, etc.),
TSh. 8195.
do budh b.¤ ren
a brethnugadh co madh tualaing a fhaisneis `it were pride . . .
to deem',
BCC 431.
b., díscir, fuileach `fierce, cruel',
Eg. Gl.
99.
(in complimentary sense) D. dúin móir / mín beoda b.¤
stern
,
Caithr. Thoirdh. 49.3
. Prov. b.¤ gach áth bhlaghas a
bhruach
turbulent (?),
DDána 3.36
.
Compar. burbbu borbgnīm mebaid for Ulto fiercest of any
fierce exploits,
Arch. Hib. ii 62 § 48.
Fig.
is burba an mhuir
se na mailíse,
TSh. 2067.
Adv. co b.¤
severely
,
Smaointe B. Chr. 2532.
(c) As subst. b.¤ na haineolach `silly . . . person',
Laws v
6.11 Comm.
a buirb ┐ a aneolaig,
PH 2214.
a latrandu ┐ a
burbu (= uos latrones et stulti, cf.
Matthew xxi 12
),
4530
.
b.¤
cráibthech co nanecnu,
Ériu i 198.2
. nobuirtís na buirb `
clowns
',
TTr.² 1875
.
nī mess buirb,
ZCP vi 267 § 9.
ba lua fri borba
(in list of impossible undertakings),
BB 419b39
(burbae ?).
gorbo saigin buirb ar baoth-mhacaib a mbēimenna,
ML² 1731.
badach (leg. bágach, ed.) cach b.¤
,
ACL iii 228.33
. Of animals:
ni mo bar fis no fis na mborp archeana the knowledge of the
beasts,
YBL 157b21
. fuil b.¤ ainindli a n-aimsir laith `fierce . . .
animals',
Laws v 152.5
.i. cullaig ┐ tairb ┐ reitheda . . .,
154.28 Comm.
See 1 lúa, lúar, sundelb.
Compds. With nouns (incl. vnn.):
borb erlabra (= stultiloquia),
PH 6879
, re borb-airlech fierce slaughter,
MR 156.10
.
rias a mbaoí an boirbbriseadh,
AFM v 1646.17
.
clochan da
borbchon,
Acall. 3675.
ri borbdigail ar gach nech notuillfed,
Fen. 116.5
.
is blagh . . .dá bhoirb-éachtaibh . . . máthair
gan mhac,
TSh. 1168.
do borb[ḟ]hrichnum `unskilled service'
(in maintaining a mill),
Ériu xvii 72.z
(
Laws iv 216.22 Comm.
).
borbgal na curad,
LL 17284
(
RC xlvii 311.z
).
Brandub na
mborb-gíall,
Ériu i 130.26
. ri Firu Bolg ba borbgne uncouth
of form,
LL 938.
bráu borb-leṅg `wild-whirling mill-stone',
Metr. Dinds. iv 94.14
. biodhgadh barramhail boirbretha `(he
started it off) at a great pace,
Ériu v 178.33
. 'na borb-ruathar
in a furious onrush,
ML 52.33
. a bhille bhig bhoirbsgéalaigh
`with rude tidings',
Ir. Review 1913, 623 § 3
. ben M. na
mborbṡlatt ṁbind of the . . . strong scions,
RC xlvii 307.11
.
borbtsoillsi na maidhne,
ZCP x 305.5
. See stúag. i-ndeirge
mborb-tuile . . . `of fierce passions',
Laws v 456.27 Comm.
séideadh borb-thonn (= spiritus procellarum),
TSh. 6197.
With n. pr.
ag borb-Eōgan,
ML² 163.
With n. loc.
la Dond
ṁbrogda ṁborb-Emna,
Metr. Dinds. iii 374.2
.
With adjj.: fear bríoghach boirbeódha `fierce and viva-
cious',
AFM v 1484.15
. With adjj. derived from nouns: co
bithnertmur, borbaiccentach `
cruelly
',
ZCP vi 32.7
.
rucastar
bern bruitti borbainbthenach,
Caithr. CC 16.
an bith
[b]orbamsach (ammus ? amus ?),
ZCP viii 212 § 60.
an
mhuir bhorb-bhaoghlach,
ML 46.13
. tri trom-gairi borb-buadnusacha `fierce, exulting . . . shouts',
MR 178.10
. mucnaid cach borb-chraideach `every dull-minded person is
sullen',
ZCP xvii 67 § 62.
an boirbfreagartach biodhbadh,
ZCP x 276 § 2.
do [shluagh] bhorbghasda,
DDána 87.9
.
ina
buindeadhaibh borbghloracha,
TBC St. 3238.
borbpecac
(of sacrificing a woman to the Nile),
Ir. Astr. Tr. 52.11
.
borb-ráitech `
menacing
',
MR 194.9
.
i srothaibh borbthonnacha,
TSh. 1981.
na briathra borbuathbasacha sin
`wild and terrible words',
Aen. 2283.