n
f. g
s. caille. a
d
s.
caill
, cailli, -e. Later also with dental
infl.,
IGT Decl. § 191
(d
s. coillidh, -e). n
s.
in cháill
,
Ml.
104b5
. a
s. coille (: cloinde),
IGT Decl. ex. 338
.
coilli,
TTebe
1831
. g
s.
caille,
LU 7001
. na caille
(na coilled
, v.l.),
Auraic.
398
. d
s.
c.¤
,
Thes. ii 298.12
(Hy. i pref.). coill (: ursoinn),
IGT
Decl. ex. 454
.
caille,
Anecd. i 11.27
(
caill(e), SCano 359).
coille,
LL 18608
.
cailli,
RC xxvii 280 § 34
. coille (: coinne),
DDána 30.4
.
caillidh,
ZCP xi 63 § 11
.
caillig,
Alex. 695
.
n
p.
caillti,
Ériu xvi 84.108
. g
p.
caillted,
TTebe 2661
. d
p.
cailtib,
LU 8504
(
FB 35
). Note also n
s.
an choille
,
Ériu viii
195 § 4
(reading uncertain). Somet. appar. inflenced by caílle,
to which some forms included here may belong.
Wood, forest
: c.¤
a ca(i)lle .i. semita ferarum (terrarum
,
MS.),
Corm. Y 339
.
silua [.i.] coill,
Ir. Gl. 115
.
c.¤ .i. densitas
arborum
,
Sg. 106b9
(cf. ola, rós compds. Cf.
Études Celt.
xi 108
).
fulacht cacha chaille,
Laws v 482.26
. c.¤ gabala
`an appropriated wood',
O'Don. Suppl.
mes .i. na coille
gabhala,
O'D. 2202
(Nero A vii, 140a). ropar cocle cridi /
ropar caemthe caille (of warriors),
LL 10512
(
TBC-LL¹ 3524
).
triocha magh tugsad a coill (: Floinn) `thirty plains they
cleared of wood',
Content. iv 23
.
tar cailli fo thuaidh,
AFM
ii 740.12
.
doire coille,
Atlantis iv 172.16
.
do thréig a brat
clúmha an choill,
IGT Decl. ex. 1261
.
fa hiomdha cnuas do
chuilleadh,
Measgra D. 39.33
. co tucdais amus caillea ┐
foraigechta fortho ambuscades and forays,
Cog. 74.13
. In
names of plants: sug in cuqumiris coille juice of the wood
cucumber,
ACL i 327 § 59
.
rois cælli,
Auraic. 1320
.
In transfd. senses. Of weapons:
doleccatt . . . sloig . . .
a ngai uili fair co mbadar ina caillid trit,
BB 437b29
.
cleth
caillti . . . do slegaib,
MR 224.1
. Of a fleet of ships (in ref.
to masts):
na coill bhárc bhréideadh súaithnidh,
Studies
1921, 74 § 9
. Of a family, group of people etc.: rogab fos ic
finib Flaind / dligid a doss a derb-ch. he claims refuge amongst
his own people(?),
Metr. Dinds. ii 58.18
. gur thagh don choill
réaltainn ríogh and chose a guiding star for His people,
PBocht 1.11
.
do crapadh i nglasaibh araile don choill
chéadna,
Ó Bruad. iii 18.3
. In phr. néoill caille clouds as
dense as a wood (a portent):
adchondairc . . . na neoill coilli
comdluithi,
TTebe 4842
.
atcim neill caille uasaib,
RC xxxix
8 § 5
.
In phrase fo ch.¤
in outlawry, in hiding, at large
, etc.:
foglaid . . . fo choill oc cosnom rigi an outlaw . . . in hiding
disputing the kingdom,
Ériu v 36.15
.
midhach mairg is scal
fó caill / is fer baeth ag mac Sidhmaill,
SG 100.18
.
an
chlainnsin Ch. fa choill,
IGT Introd. § 150
. nocha leicc dhamh
dol fón choill do not let me become an outlaw,
BS 83
.
ar
ndol fān gcoill d'iarraidh subh / ní fā ghuth do-chuaidh sí,
O'R. Poems 1961
(see note). creach fa choill in secret,
O'Hara
3077
. mé riamh ón chreideamh fa ch.¤
excluded from,
Dán Dé xxiii 32
.
ód thromaicme a-tú fa choill,
DDána 67.3
. an
uair do bhádhassa fa choill ┐ fa ghruaim ag Fionn `when
F. outlawed me',
Oss. iii 136.4
. go rug an bás céim 'n-a
choinne / a ghrás féin fa choille ar Críosd (? ref. to
Matthew
xxvii 46
),
DDána 30.4
. léicid fo ch.¤
leaves off, discontinues
(?): ernither log enech fir in faesma don athgabail do lecon
fon caill
(gl. on: asrenar log n-enech in snaite),
Laws i
98.18 Comm.
aen trian dfir na athgabala ┐ in athgabail do
lecan fo ch.¤
,
iii 392.8 Comm.
?
log enech dathgabail inbleogain fo chaoill,
ii 18.25 Comm.
logh enech do gres fo caoill
dathgabail cinta ┐ inbleogain,
20.6 Comm.
fo chaille,
38.5
Comm.
doeim pecach an eclais .i. is slan don eclais na biubaid
do lega[d] fo caoill to release, allow to escape(?),
O'Curry 2649
(
Eg. 88, 55(56)d
). Note further:
rath caille .i. rath do loingsech bis a c.¤
,
O'Curry 875
(H 3.18. 392b). cuir chailli contracts
with banished persons,
ZCP xiii 22.21
(
Bürgschaft 10 § 27
,
ZCP xviii 396
).
ceithearn coilleadh clann Ádhuimh / clann
ler coilleadh a riaghail,
DDána 10.1
`outlawed band',
Ir. Monthly 1929, 210
. an ḟeracht choille
outlawry, brigandage(?),
IGT Decl. ex. 850
.
In n.loc...:
son a garma / macraide caille Fochlad,
Thes. ii
312.6
(Hy. ii). See also
Hog. Onom.
(c.¤
, -e).
Compds. coillbile Crích Mis (a warrior),
Ériu iv 214.11
.
dob é an coill-bhile cineoil,
A. Ó Dálaigh lii 30
.
ó chrích
chaillghil na gcaladh,
Ir. Syll. Poetry 73 § 6
.