n (Lat. plūma) Orig. ā, f. O. and Mid. Ir. forms:
n
s.
clúmh,
Ériu xiii 40.12
.
clūim,
Corm. Y 342. 1018
. g
s.
clúime,
Fél. Prol. 126
.
inna cluma
,
RC x 76.11
. a
s. or d
s.
cluim,
Anecd. i 6.9
(
SCano 165
).
cluim,
LU 1853
.
clúm
,
SG 111.22
.
PH 7400
. n
p.
cluma,
LU 10478
. clúmh f.,
IGT Decl. § 39
. clúimh m. and f. (g
s. clúimhe),
§ 45
. clúmh m.
(g
s. an chlúimh
, an chlúimhe
, an chlúmha
),
§ 46
.
(a)
feathers; plumage, down
: a múr chlúime `out of abundance of down',
Fél. Prol. 126
.
biadh ┐ ēdach lōghmar, clūim
┐ coilced,
Corm. Y 1018
.
īar comso clūm ┐ cēol,
ZCP x 45.15
.
co ráemid an cholcid . . . co mbatar a cluma for folúamain
immon tech,
LU 10478
.
cur bo brec faithci an longphuirt
dia cclúmaibh,
TBC-LL¹ 2237
.
ba lan a chorp . . . do clumuibh
gleghealaibh amal cholum,
Lat. Lives 108.y
.
pill cuilcthe
clúimhe,
SG 364.36
.
áile suidhe n-árd n-esartha i mbí
clúmh chubhaidh cosartha,
Ériu xiii 40.12
.
dogensatar ind
eoin . . . sliachtad inna cluma cona nguilbnib,
RC x 76.11
.
in coilech ar mbeim a chind ┐ a choss ┐ a ch.¤ . . . de,
LB
222b40
.
cosmhuil do chúl . . . / re cluimh no re casnaidhe,
BS 18.18
. feis oidhche gan chluimh a ccoill `without
covering' (a feather-bed(?)),
120.25
.
coimhgheal le clúimh
eala,
DDána 49.10
.
dúil a leaba chlúimh ní chuir,
Ir. Review
1912, 472 § 9
.
go ccerchaill chlúimhe fóna ccennuibh,
RSClára
112b
.
(b) Of the hair or fur of animals:
clūim .i. caol-sēim .i.
ceilid (sic leg.) in srōin ima mbī,
Corm. Y 342
.
leth feola ┐
clúmh uili, . . . cethraime feola ┐ leth cluimhe,
O'D. 937
(H.
3.17, 659a).
daimh gheala gu cluim foda,
Marco P. 10
.
clúmh
buabhuill,
162
.
gné chlúimhe na gcaorach,
Ir. Syll. Poetry
63 § 5
.
(c) Of human hair, eyebrows; fer co caschluimh (sic leg.),
CCath. 7
.
'ma súil gcuirr-se do cumadh / a coimse do chlúimh
mhalldubh,
DDána 99.30
.
(d) Of the pile of cloth:
a dhuine, ná déana ceasacht | ar chlúimh th'éadaigh, ar a dhlús 'o man, do not complain of the nap of your clothes or their thickness',
Giolla Brighde 240 § 21
.
clúmh an bhrait,
PBocht 20.27
.
(e)
vegetation, herbage, foliage
:
glas clūm (cluim, v.l.)
caille clithaige,
Ériu vii 4 § 4
(
LL 13662
).
go tteilc gach dos
dlaoi da clúimh,
ZCP viii 222 § 8
. at c.¤ claisse co clothblad
(to Emain Macha),
LL 2566
.
an úir ar n-osgladh dá hioth /
ag brosdadh ar chlúimh na gcleath,
DDána 106.22
.
nocha
bhí clúmh trés an gcreig / nach creid a Rí . . . dhuid,
Dán Dé
xxix 26
(
IGT Decl. ex. 1121
). níor léig graifne greagh síthe,
/ . . . / clúimh ar fhionnmhaoilinn t'fhaithche `grass',
Studies
1922, 410 § 5
.
earradh clúimh tiomchal gach tuir,
TD 1.5
.
? a hairdarcus, a clūim, a carpat (of the central province
of Ireland),
Ériu iv 163.25
.
Compds. With noun.
ar gcor cuairte an chlúmhaile,
DDána 109.5
(`the mossy stone(?)',
Ir. Monthly 1920, 482 § 5
).
do chalb rop colt clúmelta `feathered flocks',
RC xx 404 § 122
(ACC Comm., B. na f.). Hence:
cluimhealta .i. badhbh no
feannóg,
O'Cl.
clúimhearla (see airla)
coillteadh,
O'Hara
3050
. Fig. a bhláth clúimhfheadha cheiníl of the leafy wood
(to a lady),
DDána 74.67
.
folt clúmhraon gcam,
114.21
(`downy',
Ir. Monthly 1920, 165
).
With adj.
go ceann-tirim, clúmh-álainn,
Atlantis iv 134.19
.
ar brat corcra clúmhchruinn with level pile(?),
Magauran
1247
(`shaggy(?)').
croicenn clumdub ceatnaiti,
MR 186.7
.
dfheólaibh . . . ccethnatmolt ccluimhéttrocht `white-fleeced',
Hugh Roe² 284.15
.
co ceann-trom clúimh-fhliuch,
Atlantis
iv 134.12
.
ag breith . . . a ccethnat cclumhfhoto chuca,
Hugh Roe² 34.11
.
do chethnattaibh cluimgheala,
122.24
.
leaca
mar ṡídhealaidh . . . gclúimhiodhain,
Aithd. D. 72.8
. atá
fá áonbhárr uaine / t'féighe corcra clúmhnuaidhe with fresh
herbage (to Ireland),
23 G 24, 272.6
.
ug circe clumruaidhe,
MR 28.z
. taisteal h'uilleadh gclúimhthiogh gcorr thickly
clothed with vegetation (of Ireland),
Measgra D. 50.35
. cofacca
. . . in deilb ndochruid / coscháil cennléith clúmchochlaig
`bushy-browed',
Ériu iv 102 § 44
.
¤dérai(g)the see 1 dérgud.