n Freq. also dluig (cf. dligid?)
(a)
justifying reason; hence
right, claim, possession; freq. in phrase is d.¤ do x x has a
right to:
dludh .i. dualghas,
O'Cl.
dluig .i. dliged,
Stowe Gl.
131
. fail dlug (damna, adhbhar, v.ll.) molta forro there is good
reason to praise them,
TBC-LL¹ 416
.
éc no guin ó muntir móir |
dluig brōin atchluintir i cēin,
LL 33a8
. ropo throm ri claind
Nemid | in cháin sin ba dluig debig it was enough to cause
strife,
206a9
(
Metr. Dinds. iv 250
). is eol dam-sa in dluig diatá
| Lecht hEile the reason for which L. E. got its name,
192b9
(ib.
326
). nocho dluig āli, | nī anfam fa[t] dāig you have no reason
for timidity, I will not tarry for you,
TBC-I¹ 2466
.
asbert D. is
olc do gné a rígmilid . . . Asbert M. bai a dlug do,
Cog. 170
.
roiarfaiged dín scéla; | ní bái dúin dluig a shéna,
RC vii 302
.
ní fuil do dluig do gasced nō dott' ārim etir dag-óco thou hast
no claim to valour or to be mentioned . . .,
xiv 408
.
connach fail
do dluig nā do dúal na do díl ri gail ná ra gaisced,
TBC-LL¹ 3792
.
ferr do dluig-siu ┐ do díl innáit sin uile better is thy possession
(thou art better off than as in (b) ?),
Acall. 4597
.
biaidh i n-ifern
tri bith sír, | bid hé a díl is a dluigh,
Moling 45
. noem-rí
gréine glan | as caeimhe gach dlugh `fairer than any possession',
Ériu iv 236
. biathadh mís . . . do cúiged Muman . . . ┐ dia rí,
ni dluidh deolaigh no mean claim (?),
BB 269a2
(=
ni dligh
deolaigh,
Leb. Cert. 34
).
mo duan, ni dub ni dous (= dofius) | dlug
dont ṡluag cosnaius,
LL 193b58
(
Metr. Dinds. iv 332
). cía bé dlug bías duib, 'whatever justification you may have'
Metr. Dinds. iii 42.43
,
Ériu lv 73
. Rauphel
. . . Máirt is dó is dluig (: cuir) Tuesday is his day (`under his
protection'),
KMMisc. 255
.
ni dluig ┐ ni dligid duit-siu clann
C. do laidiud,
MR 152
.
robo dluigh dūinne conāch crōdachta
┐ innmusa do beith oraind on fine or' fhásamur,
Expugn. Hib. 33
.
cá dluidh duitsi . . . ar n-imarcraidh-ne do denum?,
ZCP xi 40
. bheith neimhneach dheid gion gur dluigh
`though your spitefulness is uncalled for',
Content. x 1
.
suirge
ni dluigh dhamh óir ni mealloim mná,
Duan. F. i 80
.
ní
dhó gér dhluigh a chaoine | as mhó ḟuil ar n-éagcaoine,
DDána
64.18
.
a thréidhe i nDiarmuid as dluigh,
91.37
. ? co ndabaig
dān-dlugae a wine-vat as a poet's due (?),
ZCP xii 273
. re
nguin mh'échta-sa | nim-dluigh duarcus[s]a `I deserved not
harshness',
BS 96
.
(b)
plight, lot, fate (infl. of díl, dual, see above):
gid doirb
dluig,
Fen. 374
.
arca (= arco) fuin | do rig nime . . . leis mo
dluig,
YBL 316a41
.
na heaspaig sin, truagh a ndlugh | muna
trēicet a n-uabhar,
ZCP xii 392
.
do dluig-siu ┐ do díl,
Acall.
4597
(see (a)).
ni tiocfa, ciodh daor an dlug, | eccnach dia n-éis
san saoghal,
BNnÉ 253
.
dluigh nar dír,
BB 56a7
. ?
frith ar
matain, derb in dlug, | i mbrolluch Conchobair chaim |
noedenan,
LL 144b14
.
(c)
desire (?):
dlug .i. acobor,
Corm. Y 495
(perh. an inference).
dlugh .i. acobar,
O'Mulc. 325
. Perhaps also (or in
meaning (a)?): ni beoda a dula cen geiss | ma ta air-sium dluig
legis `if he desires to be healed' (if he has a claim to . . .?),
TFerbe 574
. atbēr frit co dian do dluig (answer to request for
information) what you desire (?), what you claim (?),
Ériu vii
225
.
(d)
means, contrivance (?):
dluigh .i. inneall,
O'Cl.
conā raibi
dlug diubraict[h]i nó edh urchuir ettarru (interval),
CCath.
5814
. in fetabair cade in dluig | diar gab Oengus in mBruig
mbuain? the trick whereby O. obtained the B.,
Ériu vii 220
.
cá dluidh dogén risin muir moir? `how shall I contrive (to
cross) the sea?',
SG 242
. da mbeith dluid lasta for dūilib ō
dāinib d'arm ┐ d'eirred . . . if human beings had any way of
setting the world ablaze . . . (?),
BB 431b15
. Perh. also in the
follg.:
Róim na hEirenn hí (i.e. reilic Molaise) as gach mudh
| ní dlug do saoradh na slógh,
SG 33
. bit [aingil] limm . . .
am chind . . ., †
bit daingen nach dluig|secht cuir aingel air
(bendacht aingil am dluig, v.l.),
KMMisc. 254
.