n
k, m. (
Thurn. Hdb. 196
;
RC xv 99
; cf. 4 é)
a salmon: n
s.
eo
.i. bratan,
TBC-I¹ 1045
(éu LU).
O'Cl.
`eo' éigne,
LL 395a8
=
Metr. Gl., Ff. § 5
.
eó Banna the
salmon from the Bann
TD 17.35
=
O'Gr. Cat. 429.10
. iasc
... .i. leth-eo cednama [cf.
Anecd. i 1.13
cited below at gp.]
no eo colgnama (the complement of fish for an allowance
of twenty cakes),
Laws v 40.23
. g
s. (a)
focress i mmuir
...co frith i mmedon ïach,
Hy v 72
(with gl.:
.i. bratan,
Thes. ii 345.14
).
focheird cor n-iach n-erred de,
FB 87
.
LU 19b12
=
MU 48.27
(see below at as.).
bás iach,
Triads 92
. (b)
i rricht iaich
,
LU 40a16
.
i rricht iaich abae,
Imr. Brain ii 292.14
=
LU 16b39
. cnaim inn iaich snamha
RC xviii 382.20
( =
bratain, l. 17
.
Keat. ii 5404
). (c)
eite
eó
,
Gleanings from Irish manuscripts 17 § 20
. a
s.
fochiur an ich issan saile,
Anecd. i 73.6
( =
bratan,
73.3
). dobert iach
(perp.)
73.7
.
Esp. in phr. (foceird) ích n-erred
makes a hero's salmon-leap (?)
FB 24.51
.
IT i 310 y
.
RC xi 452.138
;
448.77
.
cen ich n-errad,
Ériu i 116.26
.
itir ubull-chleas...┐ ith
n-errath,
TBC-I¹ 1502
(ích n-erred LU). Cf.
dober for a
rinn eeich brecai a Bōinn,
ZCP viii 120.20
, where the adj.
is apparently pl. but see
ZCP xxix 313 n. 54
. Later form:
as tú an beó... | do-ní idir
eó ┐ énlaith,
IGT, Decl. ex. 651
. d
s.
tri saegail an eoinsin
... | don
eo
baill-bric, don bradan,
B. Fermoy 156b8
. n
p.
no
lingtis suas frisind eassam...iaich thruim tolgaidh,
Snedg. u. Mac R § 11
=
YBL 12a23
(eas-sain ?). iaich breca bedcaca
ZCP xiii 278.5
.
iaich Berba bruinne,
LL 297a34
.
lingit ich
bricc,
Imr. Brain 38
. g
p. oc teluch na n-iach cet[s]nama
[cf. cit. fr.
Laws v 40 above
],
Anecd. i 1.13
. aclaid iach
ZCP xiii 278.3
. Cf.
trenasc iach treiach eo
,
BB 14a14
=
ZCP v 184
(where
eo
= ibar, cf.
Lism. L. xli 14
).
Special use:
eó fis
salmon of knowledge (an item of
Irish mythology, see
Dinds. 59
, and cf. secht mbliadhna do F.
for Bóin oc urnaige iach Linne Feic, air dobuí a tairrngire
do eo Féic do tomailt, ocus cen ní 'na ainfis itir iarum.
frith in mbradan, etc.
Oss. iv 300 x
=
RC v 201.20
).
ni
thig dīnd āiream a sciath... | muna ethaind in t-eō fis | ni
ḟētfaind beath ris...,
ZCP viii 227 § 11
. As epithet:
eó fis
forlámaighthe gacha feasa,...eadhon Fionntán fáthach...
ML 96.7
.
pn
Freq. as complimentary epithet of hero or leader:
a éo
óir, a Ḟir diad,
TBC-LL¹ 4066
.
in t-éo óir, Find mac Cumaill,
Acall. 2531
. an t-eó a fionnchaladh Fréamhann (of Conn
O'Donnell)
TD 1.52
.
leis an eo ó easaibh Leamhna,
Ó Bruad. iii.48.3
. In religious contexts this epithet may
have a mystical significance:
in t-éo flaithemhnais... .i.
Pátraic,
Acall. 64
. in t-eō sēnta cas corcra (of Christ),
ACL iii 245.8
.
eo na dtrí dtobar (of same),
Dán Dé xii 4
.