prep. with accus. (later occas. gen.), leniting. Later
also sechtair, cf. sechtair.
(a)
outside, beyond
: s.¤ chathraig (sechtarchraig
, MS.),
Ml. 54c 20
.
s.¤ in degdais i mbíth ezechias,
61b22
. ar in tiarmhortaigh
bis s.¤ crich ac flaith aile `who resides out of the territory',
Laws v
218.y Comm
.
i cathraig so, ┐ s.¤ cathraig romuinn,
274.13
Comm
.
do cach richt duine s.¤ thuaith `to every kind of person
outside the territory',
484.7 Comm
.
in uair denma na foghla
sin; ┐ ma s.¤ uair denma na foghla . . .,
iii 464.22 Comm
.
ma
beith láa sechdair corgus,
Mon. Tall. 15 (132.z)
.
ni mor masa
incretmi he ár dochoid s.¤ n-aicned ṅdoenda,
LB 152b17
.
sechtair na dala,
MR 66.5
.
conid ann itchondairc-sium aroile
oentech mbec do lethimel sectar cháich amuig,
Todd Lect. vi
42.1
.
dochóid P. s.¤ in lis amach,
PH 3196
.
A. do breith
sechtar chathraig,
1201
. rath dé fora gnúis s.¤ aicniud duine
= extra naturam hominis,
RC ii 402 § 43
.
ro caithigsit co
calma lucht na cathrach . . . sechtair cathraigh amuig,
Stair Erc. 32
.
tegh ōsta . . . sechtair na cathrach,
Fl. Earls
108.y
.
(b)
besides, as well as (?):
conid andsin fuair in nathraig
sechtair cháich,
MacCarthy 50.10
.
Compds.
¤chrích `extern territory':
is sechtar crich do cuas
do denam in comraic ann,
Laws i 198.17 Comm
.
¤chóiced:
in cutruma ro biad do cona mbeth i naen cuiced ris; is a leth
do co na beth a sechtar cuiced,
iii 108.4 Comm
.
¤chúairt
outer circuit
: a sechtar cuaird ingeltad `beyond the grazing
circuit',
v 332.19 Comm
.
¤dorus: im coin forambi ottrach
.i. cu sechtair doiris an outdoor hound (?),
i 144.7 Comm
.
¤étsid a catechumen
:
no thegaid don eclais dar sarugud a
thusnigthe co mba sechtaretsid e,
Lat. Lives 87.5
.
tuc áine
dredenosta for na sechtarestib,
PH 248
.
¤ḟaithche:
issed is
faiche and, na ceithri guirt is nesa don baili . . . issed is
[s]echtar-faiche ann, in airet ro soich cuaird ingelta on faiche
amach,
Laws v 328.10 Comm
.
sechtar faithchi,
Cáin Ad. 36
.
¤immáin driving by one coming in from without (?): do neoch
ruicer as airlisi . . . do neoch ruca a crich tre sechtair imana
`through external driving',
Laws v 340.23
.
¤maigen the territory outside the maigen (see this word):
set sin ar an oenmad
rand fichet a marbad for a fearond a sechtar maigin,
Laws v
170.23 Comm
.
mas a sechtar maigin tallad gataidi na seotu
is leth eneclann ┐ ni fil bidbad aco annsin ┐ ma ta is leth
enecland and cid a maigin cid a sechtar maigin,
O'Curry 249
(
H 3.18, p. 144
).
dethbir maigni ┐ sechtar maigni. Re fear
teallaig faichi do gres lan a maigin ┐ leith a sechtar maigni.
Cunas a gabar lan a maigin isna setaib ┐ leith a sechtar
maigin . . .,
O'Curry 248
(
H 3.18, p. 143½
).