tindnacol
Cite this: eDIL s.v.
tindnacol
or dil.ie/40857
Forms:
thindnacal, thindnacol, tindnacuil, thinnaccul, tidnacol, tidlacan, tindlucud, tidlacad, tinnlaicid, tidlaicid, tidnaicid, —acaid, tindlaicti, tionnluicthe, tiodhlaicthe, tiodhlaictheach, dtionnluiceadh, thiodhlaigthib
n
o, n. vn. of do-indnaig. n
s.
ógthindnacal
,
Wb.
1a9
.
thindnacol,
Sg. 209b24
. g
s.
tindnacuil,
Wb. 33a8
.
d
s.
do thinnaccul
,
Ml. 124c10
. Later by dissimilation tidnacol and tidlacan (but cf. Sarauw,
Irske Studier 80.23
).
The form tindlucud, identical in meaning, is perhaps from
do-ind-laic, cf.
ZCP xviii 328.2
; tidlacad is formed on this
pattern. Hence the verbs tinnlaicid, tidlaicid, tidnaicid,
—acaid (see do-indnaig). Decl. of vnn.: g
s.
tindlaicti,
Ann. Conn. 1235.6
. n
p.
tionnluicthe,
DDána 6.28
.
tiodhlaicthe,
Mac Aingil 34.12
. g
p.
na tiodhlaictheach
,
34.19
.
na dtrí dtionnluiceadh
,
DDána 6.29
. d
p.
ré a thiodhlaigthib
,
Ó Héodhusa 182.
(a) act of bestowing; gift:
tindnacuil fochrice,
Wb. 33a8
.
th.¤ inna hirisse,
Sg. 209b24
.
tinnacul síde dún,
Ml. 105d10
.
tria tinnacul dún,
93d6
.
ní ógthindnacal (as)ṁbeirsom,
Wb. 1a9
.
tidhnacul mbīdh,
ACL iii 296 § 41
.
ar tinlucun
sét ┐ maini ┐ inmass,
CRR 36.24
.
tidnocol deoda Dé dil,
Ériu iv 136.5
.
lomrad indala fir ┐ a thidnacul di araile,
iv 24.9
.
tech n-áoighedh is tiodhnacal dobheiredh da gach
nduine,
ZCP i 62 § 29
. a tidhlacadh don chuimhne memoriae
commendare,
xviii 260.29
.
fear is truime tiodhlaicthe,
DDána 117.37
.
fer in taburtais ┐ in tinnlaic[th]e sin,
ZCP
vi 282.34
.
in lám tidnaicthi,
TBC-LL¹ 501.
(b) act of delivering, surrendering: is do dásact asberar
a thindnaculsom (sic leg.),
Wb. 9b7
.
a mathair do thidlacadh
i n-a chinaidh,
Laws i 68.4 Comm.
Carraic Locha Ce do
gabail ... ┐ lucht a comeda da tinnlacad do cind comad,
Ann. Conn. 1401.23
.
rocrochadh hé ... iarna thidhnacol
o rig Muman,
RC xviii 53.14
.
(c)
bounty, generosity:
rob fherr troccaire ┐ tidhlacadh,
RC xviii 182.1
.
i cinaid mo droch-thidnacuil,
iii 178
.
fria
lucht a thidnacuil ┐ a thuarastail,
Ériu v 156.195
.
(d)
talent:
aes cacha dana .i. lucht gacha tidnaicthe,
Laws v 14.26
.
(e)
tradition:
ni talla rosacht forsin tinnacul,
Ml. 97a7
.
trí thinnacul ho athraib ón,
10
.
o thidnaicthib na n-arsatha,
ZCP ii 322.12
.
tidnacla ... Nordanimbrorum .i. sencassa
Saxan tuascertach,
14
.
tidnacul cluaise diaraile,
Laws i
30.25
.
ina fuaras o tidnocol ar n-arsa fein,
Todd Nenn.
26.5
.
(f) act of accompanying, escorting (cf. idnacul):
tángadar
mathi hÉrenn ... do t[h]idnocol Fintain co hUisneach,
Ériu
iv 152.14
.
do chuaidh C. da thíoghlacadh,
Gadelica 127.581
.
dia ttiodhlacad sealat ōn gcathraigh,
Fl. Earls 26.18
.
Also:
choidhche ni shínfead an dóid seo le tíodhlacan
líge móire,
Hackett xxvi 22
, where tíodhlacan=teilgean.